Digitale gemeenteraden lokken amper kijkers

Door corona zijn de gemeenteraadszittingen in heel wat gemeenten en steden digitaal geworden. Maar opvallend: vaak trekken die bijzonder weinig toeschouwers.

In Landen was de gemeenteraad afgelopen dinsdag voor het eerst te volgen op YouTube. Maar slechts 32 mensen tekenden present. ‘Ik heb het ook gezien’, zegt burgemeester Gino Debroux (L’anders). ‘Nochtans was er via de Facebookpagina van de stad een aankondiging en een link geplaatst. Ik vermoed dat er voor veel mensen op een dinsdagavond meer boeiende uitzendingen op tv zijn, dan het volgen van een gemeenteraad. Nochtans is een gemeenteraad het meest dichte bestuursniveau voor de inwoners.’

Burgemeester Debroux volgt zelf al bijna 25 jaar de raad. ‘Eind de jaren negentig waren er amper vijf mensen die de gemeenteraad kwamen volgen. Ik herinner me nog dat ik soms zelfs alleen in het publiek zat. De laatste 10 tot 15 jaar stel ik toch vast dat er telkens een 15 tot 25 mensen op de publieksbanken zitten. Een algemene afname van de interesse is er dus zeker niet. Maar het is wel zo dat er heel weinig interesse is om de debatten rechtstreeks mee te volgen, ook al is het heel laagdrempelig gemaakt. Maar er zijn uitzonderingen. Wanneer er gevoelige dossiers geagendeerd zijn, is er soms massale interesse. Ik herinner me zo een gemeenteraad na de grote wateroverlast en de bespreking van de buitenschoolse kinderopvang.’

Achteraf te bekijken

In Tienen is men al enige tijd overgeschakeld op de YouTube-uitzending van de raad, met wisselend succes. Afgelopen donderdag keken er amper 41 mensen. De twee voorbije maanden waren dat er respectievelijk 160 en 204. Dat is slechts een kleine fractie van de 35.000 inwoners. ‘Ja, dat is niet veel’, geeft burgemeester Katrien Partyka (CD&V) toe. ‘Maar de fysieke gemeenteraden lokken ook niet veel volk. Ik weet eigenlijk niet waarom. Omdat het saai is? Ik vind alleszins van niet. Ik denk dat het ook te maken heeft met het feit dat de online zitting achteraf te herbekijken is. Dat is heel handig.’

In Leuven is de gemeenteraadszitting al jaren online ook live te beluisteren, en brengt de coronacrisis weinig verandering in het aantal mensen dat de raad volgt. Afgelopen maandag waren er 91 kijkers. De raad duurde uitzonderlijk lang, maar toch hielden vijftien kijkers het vol tot middernacht, en vier zelfs tot het einde om 2 uur ‘s nachts. Die laatsten werden door voorzitster Dorien Meulenijzer (SP.A) zelfs gefeliciteerd voor hun doorzettingsvermogen.

Betrokkenheid toejuichen

Het is niet overal zo. In Aarschot bijvoorbeeld wonen gemiddeld 25 mensen een fysieke gemeenteraad bij, maar nu die digitaal te volgen is, loopt dat snel op tot 200. Ook in Oud-Heverlee zorgt de virtuele uitzending van de gemeenteraad duidelijk voor een opleving van de interesse. ‘Vroeger zat er vaak maar twee man in het publiek van een zitting, maar de virtuele zitting lokt véél meer volgers’, zegt burgemeester Adri Daniëls (CD&V). ‘We voelen dat alles plots veel meer opgevolgd wordt door onze inwoners. Is dat omdat ze nu hun zetel niet meer uit moeten? We weten het niet. Ik ben er wel blij om. Betrokkenheid van je inwoners kan je als burgemeester alleen maar toejuichen.’

De vraag leeft nu wel of die interesse zal blijven duren eens de raden weer fysiek doorgaan. In oktober was dat al eenmalig het geval – in een zeer grote zaal met veel onderlinge afstand – en toen was er weer slechts drie man in het publiek. ‘We hebben eerlijk gezegd nog niet besproken of we de zittingen misschien altijd virtueel moeten blijven uitzenden. Maar ik zou het eigenlijk wel interessant vinden om dat te doen’, besluit Daniels.