‘Vaccinbedrijven misleiden Europa met valse argumenten’
Om de arme landen van voldoende covid-vaccins te voorzien, is een tijdelijke opheffing van de patentbescherming noodzakelijk, stellen Artsen Zonder Grenzen en de ngo Corporate Europe Observatory. Maar volgens die laatste probeert de farma-industrie dat via achterkamertjespolitiek af te blokken.
Een recente balans geeft aan dat de westerse landen – die goed zijn voor 20 procent van de wereldbevolking of 1,6 miljard mensen – al 428 miljoen doses hebben gekregen, terwijl de andere 80 procent het moet doen met 427 miljoen doses. De zeer ongelijke verdeling van covid-19-vaccins op onze planeet wordt volgens Dimitri Eynikel van Artsen Zonder Grenzen bijzonder schrijnend. Bovendien verwacht hij niet veel beterschap. Integendeel, het internationale Covax-programma (dat in het leven werd geroepen om de bevolking uit midden- en lage inkomenlanden een gelijke toegang tot de vaccins te geven als de rijke landen) is volgens Eynikel een
ramp in slow motion aan het worden.
‘Tot nu toe zijn er 38 miljoen doses verdeeld, waarvan een onbekend aantal aan de armste landen. Dat is op zijn zachtst gezegd weinig indrukwekkend’, stelt hij. Een ander teken aan de wand dat het met de vaccinverdeling serieus misloopt, is het feit dat nog maar 3 van de 54 Afrikaanse landen erin geslaagd zijn om één procent van de burgers in te enten.
Geen interesse
Daar kan alleen verandering in komen als er werk wordt gemaakt van extra productiecapaciteit wereldwijd. Volgens de ngo’s Corporate Europe Observatory (CEO) en Artsen Zonder Grenzen gebeurt dat nauwelijks omdat de vaccinbedrijven weinig belangstelling tonen voor een uitbreiding ervan via licentieverlening of contractproductie. Dat maken de organisaties onder meer op uit vaststellingen in India en Denemarken.
Het CEO stelt vast dat de jaarlijkse productiecapaciteit van vaccins in India op 2,4 miljard doses wordt geschat, terwijl er tot nu toe maar één producent een overeenkomst op zak heeft voor de productie van 1 miljard coronavaccins.
Dichter bij huis, in Denemarken, deed de topman van het vaccinbedrijf Bavarian Nordic al begin februari zijn beklag dat hij productiecapaciteit ter beschikking heeft, maar dat de vaccinontwikkelaars niet stonden te springen voor een overeenkomst. Toch is de capaciteit van zijn bedrijf groot genoeg om in een week tijd voldoende vaccins te maken voor heel Scandinavië.
365 documenten
Op de vraag waarom veel van de capaciteit niet wordt benut, verwijst het CEO naar een recente uitspraak van Nicole Lurie, een van de Cepi-experten. Die zei dat de farmabedrijven die gevestigde vaccins hebben, aarzelen om partnerschappen aan te gaan, vooral met sommige fabrikanten in ontwikkelingslanden.
Het staat volgens het CEO in schril contrast met de argumenten die de farma-industrie gebruikt in gesprekken met de Europese Commissie, zo blijkt uit de schaarse documenten waarop de ngo de hand kon leggen. Volgens Kenneth Haar van het CEO doet de farma-industrie haar uiterste best om de Commissie te doen geloven dat ze er alles aan doet om het aanbod aan vaccins tegen covid-19 wereldwijd te vergroten. Hij heeft het over valse argumenten die er mee toe leiden dat Europa zich kant tegen initiatieven binnen de Wereldhandelsorganisatie om via een tijdelijke opheffing van de patentbescherming de deur open te zetten voor bijkomende vaccinproductie.
Het CEO zegt overigens alle moeite van de wereld te hebben om Europa aan te zetten tot meer transparantie over het gelobby van de farma-industrie rond de vaccins. Die is volgens de ngo vrij intens. De Europese Commissie wilde tot nog toe alleen kwijt dat er 365 documenten zijn die verband houden met overleg met de farmaindustrie.
Slechts 3 van de 54 Afrikaanse landen zijn er al in geslaagd om 1 procent van de burgers in te enten