De Union, een partij zonder eenheid
De strijd tussen Armin Laschet en Markus Söder over wie het verkiezingsboegbeeld van de Duitse christendemocraten moet worden, is nog altijd niet beslecht. Zelfs het CDU-partijbureau wist gisteravond nog niet of het zijn voorzitter steunt.
CDU-voorzitter Armin Laschet feliciteerde Annalena Baerbock toen bekend werd dat zij de lijsttrekker voor de Groenen zou worden. Hij beloofde haar een fijne en faire kiesstrijd en hij repte met geen woord over de beleefde boksmatch waarin hijzelf een hoofdrol speelt. Het verschil tussen de twee partijen, die vooraan staan in de peilingen, kon niet groter zijn: bij Bündnis 90/die Grünen hebben de twee covoorzitters onderling beslist wie de kandidaat-kanselier wordt, terwijl de twee kemphanen bij de Union, na meer dan een week gekibbel, geen duimbreed willen toegeven.
Wordt het Armin Laschet (60) van de CDU of Markus Söder (54) van de veel kleinere Beierse CSU? Het is een moeilijke keuze. De Union bestaat uit twee zelfstandige partijen, de christendemocratische (CDU) en de Beierse christensociale (CSU). Ze hebben geen afspraak over hoe de leider van hun gezamenlijke Unie wordt gekozen. Meestal levert de CDU het boegbeeld, maar als de twee partijen hun kandidaat blijven promoten, dan is er een probleem. De deadline van eergisteren, die ze zichzelf hadden opgelegd, is voorbij en er is nog steeds geen oplossing in zicht.
Trumpiaanse politiek Laschet rekent op de loyale steun van de CDU-partijkaders, Söder haalt zijn legitimiteit uit de peilingen. Die geven aan dat hij de enige man is die de Groenen van de overwinning kan houden. De macht van de kiezer was een argument dat de voormalige Amerikaanse president Donald Trump ook van stal haalde als hij zijn gelijk wilde halen. Dat iemand op zo’n manier aan politiek doet, is voor vele CDU’ers even wennen.
De vraag wie de lijst mag trekken gaat dus niet over de inhoud van de twee kandidaten, maar wel over hun aantrekkingskracht bij de parlementsverkiezingen van 26 september, en over de kans dat de Union niet alleen in de volgende regering kan zitten, maar ook de kanselier kan leveren. Söder, die een feilloos politiek gevoel wordt toegedicht, heeft de CDU-parlementsleden al gewaarschuwd dat ze hun zitje in de Bondsdag zouden kunnen verliezen als de Union door Laschet zal worden aangevoerd.
Hoe langer het armworstelen tussen de twee mannen duurt, hoe kleiner het draagvlak van Laschet in zijn partij wordt, omdat veel CDU’ers zich afvragen of Söder toch niet de beste kopman zou zijn.
CDU’ers lopen over
Vorige zondag hadden al drie van de vijf ministers-presidenten van CDU-huize (Laschet als MP van Noordrijn-Westfalen niet meegeteld) hun steun aan Söder uitgesproken. Een van hen heeft binnenkort in zijn deelstaat verkiezingen. Hij denkt dat hij gemakkelijker herkozen wordt als niet zijn eigen CDU-voorzitter, maar wel de populaire man uit Beieren mee op de affiche staat. Anderen, die vorige week nog duidelijk aan de kant van Laschet stonden, zijn thuis door hun partijleden op de vingers getikt. Afgelopen weekend heeft ook de Junge Union, de belangrijke jongerenorganisatie van de twee partijen, haar steun voor Söder uitgesproken.
Maar Laschet geeft zich niet gewonnen. Het verbaast velen dat hij het zo lang volhoudt. Volgens de Duitse krant Die Welt vinden nogal wat CDU’ers die Söder verkiezen, dat hun eigen voorzitter zich in een ivoren toren bevindt en niet beseft dat hij de Union niet naar de overwinning kan leiden.
Söder moet eigenlijk niet veel doen. Hij blijft vriendelijk en beweert dat het niet om hém maar om het welzijn van de partij gaat. Hij kan rustig toekijken hoe de ene na de andere belangrijke CDU’er naar hem overloopt. De tijd speelt in zijn voordeel.
Dit is niet het scenario dat Angela Merkel, die achttien jaar aan het hoofd van de CDU stond, in gedachten had. Zij stapte op 7 december 2018 op als voorzitter om de partij voldoende tijd te geven om een opvolger klaar te stomen. Nu, op vijf maanden van de verkiezingsdag, is het nog altijd niet duidelijk wie de lijst van de Duitse christendemocraten zal trekken en hoe het programma er zal uitzien.
Merkel stapte al eind 2018 op om de partij genoeg tijd te geven om een opvolger klaar te stomen