Radicale bruggenbouwer vol empathie
Annalena Baerbock (40) wordt de lijsttrekster voor de Duitse Groenen. Ze maakt kans om na de parlementsverkiezingen van 26 september bondskanselier te worden.
Annalena Baerbock is, na Angela Merkel, de tweede vrouw die zich in het naoorlogse Duitsland kandidaat stelt om kanselier te worden. In haar toespraak liet Baerbock duidelijk verstaan dat zij een andere koers met het land wil varen. ‘Ik sta voor vernieuwing, de status quo is voor de anderen.’
Zij belooft een groene politiek die de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs als maatstaf neemt, vertaald in een beleid dat boeren en pendelaars kan verleiden om de noodzakelijke veranderingen te aanvaarden. Baerbock wil een andere politieke cultuur introduceren, één waarin verantwoordelijkheid en transparantie centraal staan, waar de leiders samen zoeken naar een oplossing en hun profileringsdrang achterwege laten. De wijze waarop de twee covoorzitters van de partij Bündnis 90/die Grünen als een gesmeerd team werken, is haar voorbeeld van goed bestuur. ‘We moeten de oude regels overboord gooien om opnieuw te kunnen beginnen’, zei ze. Net omdat ze nog nooit minister is geweest – een kritiek die zij vaak krijgt – is ze in staat om van nul af aan te beginnen, vindt ze.
Dochter op de schoot
Sinds 2018 zijn Baerbock en Robert Habeck (51) de partij-covoorzitters die de Groenen bijzonder populair hebben gemaakt (DS Weekblad 17 april). Hun eensgezindheid en teamgeest wekten verbazing. Een tijdje geleden hadden ze onderling beslist wie de lijsttrekker zou worden. Het was Habeck die aankondigde dat zijn collega de kandidaat-kanselier van de partij wordt.
Baerbock is de belichaming van het nieuw imago van Bündnis 90/die Grünen. Ze wil vanuit een stevige groene basis bruggen bouwen om tegenstanders te bereiken en te overtuigen. Zij beantwoordt geenszins aan het cliché van de groene meid. Baerbock moest zich niet afzetten tegen haar ‘burgerlijke’ ouders: ze trok met haar familie, die ze gekscherend een hippiegezin noemde, naar de vredesbetogingen en de marsen tegen de kernwapens.
Baerbock is een juriste, die aan de London School of Economics haar diploma Internationaal Recht heeft behaald. Nadat ze op haar 25ste een partijkaart had gekocht, heeft ze zich de eerste jaren vooral met het Europees buitenlands- en veiligheidsbeleid beziggehouden, als medewerker van een EU-parlementslid van de Groenen. Ze zat ook in het bestuursorgaan van de Europese Groenen.
Op nationaal vlak profileerde ze zich op de Kohleausstieg, de afbouw van de koolmijnen. Sinds 2013 zat ze als parlementslid in de Bundestag en werd ze de fractiewoordvoerder voor het klimaatbeleid. Ze nam aan alle belangrijke internationale klimaattoppen deel. In Parijs had ze haar zes maanden oude dochter op de schoot. ‘De bescherming van het klimaat is dé verantwoordelijkheid van onze generatie’, zei ze in haar eerste toespraak als lijsttrekster.
Trampolinespringster
Het politieke portfolio van Baerbock is behoorlijk dik: klimaatbescherming, veiligheidsbeleid en buitenlandse politiek. En toch heeft ze alle dossiers goed in de vingers, want ze wil alles weten, alle feiten en gegevens beheersen. ‘Ze blijft maar vragen stellen’, zei een partijgenoot over haar. Dat heeft Baerbock alvast gemeen met Merkel: ze zal nooit onbeslagen ten ijs komen. Dat ze bij de Groenen als een raket naar boven is geschoten, wijt de Süddeutsche Zeitung aan haar naturel, haar kennis, haar genadeloze zelfkritiek en haar wil om te luisteren naar mensen die het goed met haar voor hebben. Zelf noemt ze empathie een van haar beste eigenschappen.
Baerbock sprong vroeger op hoog niveau op de trampoline. ‘Je moet weten wat je kunt en dan moet je lef hebben en durven te springen’, zei ze, toen haar werd gevraagd wat ze van haar sportverleden mee naar de politiek had genomen. ‘Wucht, dadendrang, energie en stootkracht’, dat heeft ze, zegt iedereen die haar kent.
Met Annalena Baerbock zetten de Groenen de toon voor de Duitse verkiezingen. Ze wordt de enige vrouw tussen mannelijke lijsttrekkers, ze staat voor een cultuur van overleg, en ze is de enige die radicale verandering predikt.
‘Je moet weten wat je kunt en dan moet je lef hebben en durven te springen’