Een shoppingmall waar Zara tegen McDonald’s voetbalt
Het is de dag des oordeels voor het voetbal, schrijft Filip Joos. Het voetbal gaat onherroepelijk op slot.
Vanzelfsprekend werd het communiqué waarmee twaalf topclubs verkondigen dat ze een eigen competitie oprichten ’s nachts verstuurd. Dieven opereren liever niet bij daglicht.
Nog symbolischer is dat de dag des oordeels voor de voetbalsport-zoalswe-die-tot-gisteren-kenden samenviel met de nederlaag van Juventus bij Atalanta. De club uit Turijn is nog altijd niet zeker van deelname aan de Champions League volgend seizoen. Een horrorscenario voor voorzitter Andrea Agnelli, die vorig jaar al liet optekenen dat Atalanta hem een doorn in het oog is: een goedgeleide club die zonder megasalarissen te betalen de top van de Serie A bestormt en zich met een uitgekiend sportief project de toegang tot het kampioenenbal verschaft. Dat is in het hoofd van fils à papa Agnelli echt niet de bedoeling.
Agnelli is de adder die de clubs van de ECA (de Europese vereniging van voetbalteams met enige faam, ze zijn met 246) ondanks alle voortekenen van naderend onheil aan de borst bleven drukken. Hij was hun voorzitter, de man die mee onderhandelde over de nieuwe formule van de Champions League, maar tegelijk was hij in het diepste geheim de stuwende kracht achter het complot van de twaalf superteams tegen diezelfde Champions League.
Zonder gêne halen de twaalf dissidenten het coronavirus aan als reden voor hun demarche. Covid-19 als excuus voor extreem winstbejag, op de dag dat Juventus in Bergamo verloor, de stad die zoveel doden moest bewenen, het Italiaanse epicentrum van de pandemie. Niets nieuws onder de zon – schaamteloosheid en extreWel me rijkdom gaan wel vaker samen.
Voetbal was altijd een open sport, waarin pakweg Lyra tegen Real Madrid kon uitkomen. Lyra moest dan de beker van België winnen, in de Europa League overwinteren en Real Madrid moest derde eindigen in zijn groep in de Champions League, allemaal krankzinnig onwaarschijnlijk, maar: niet helemaal onmogelijk. Dat dat idee, al was het een fata morgana, aan de einder gloorde, verleende de sport zijn charme, verbond Messi met de midvoor van White Star Lauwe.
Met de creatie van de Super League wordt de kans dat de Club Brugges van deze wereld nog eens op bezoek mogen in Bernabéu ontzettend veel kleiner. Weg charme. 234 clubs met één pennenstreek permanent gedegradeerd.
Kruimels voor velen
De voorstanders wijzen naar de NBA, de Amerikaanse topcompetitie in het basketbal. Ook een gesloten systeem, dat klopt. Maar de NBA is voortgesproten uit de suprematie van de Amerikaanse spelers. Die was er eerst, de NBA kon niet anders dan een Super League zijn. In het voetbal is daar geen enkele historische grond voor. een economische, denken de Twaalf, nagebauwd door de sporteconomen, uiteraard. Niet toevallig zijn net die clubs haast allemaal in handen van schimmige investeerders, veelal uit Amerika en China. Zij hebben geen enkele affiniteit met de voetbalsport.
Toch moeten we niet van verbazing van onze stoel vallen: dit is alleen maar de volgende stap in een evolutie die al lang aan de gang is, van rijken die rijker worden en van hebzucht die niet afneemt naarmate de rijkdom toeneemt, integendeel. Dit is het gevolg van gigantisme, van rücksichtslos kapitalisme: overdadige weldaad voor weinigen, kruimels voor velen. Dit is het voetbalequivalent van de grote winkelassen in de grote steden, waar overal ter wereld dezelfde spelers de grote economische wedloop gewonnen hebben.
Dat is de Super League: een shoppingmall waar Zara tegen McDonald’s voetbalt. Anderlecht is op zijn best nog een leuk lokaal boetiekje, dat, als het bij toeval eens een jurk ontwerpt die door een godsgruwelijk toeval een hit wordt, het patroon meteen voor grof geld aan een van de grote concerns zal verpatsen.
De Super League is het WK in Qatar. De Super League is het astronomische bedrag dat Kevin De Bruyne verdient. De Super League is de gokreclame als sponsor sine qua non in het voetbal. De Super League zijn de honderden miljoenen die aan de vingers van makelaars blijven plakken als spelers van club verkassen. De Super League is Cristiano Ronaldo die handenvol geld verdient aan een Instagrampost. De Super League is het stemmetje in mijn hoofd dat zegt: ‘Die matchen zou ik wel graag van commentaar voorzien’. De Super League is Witsel en Carrasco die in de bloei van hun carrière in China gaan voetballen. De Super League is de klimaatopwarming. De Super League is de hashtagisering van het leven, de ware quantumsprong in de globalisering. De Super League is de aberratie waar de menselijke evolutie telkens weer in eindigt, de weeffout van de wereld: de mens vernielt waar hij van geniet, omdat het o zo moeilijk is om op de rem te gaan staan.
Benieuwd wat Bart Verhaeghe & co. van de Super League vinden, of ze die met goed fatsoen durven te veroordelen
Vechtend over de grond
Tegelijk hebben ze allemaal boter op het hoofd, de 234 overgebleven leden van de ECA. Binnen hun landsgrenzen rollen ze allemaal vechtend over de grond. Zodra er televisiegeld verdeeld moet worden, eisen ze elk het
grootste deel van de koek. Niemand van die 234 clubs heeft ooit geopperd om de boel evenredig te verdelen, om de spanning in de competitie op te drijven, om in België bijvoorbeeld te maken dat ook Sint-Truiden kampioen zou kunnen worden, wat in de NBA wel zo is. De Belgische profliga is een bij uitstek ondemocratisch systeem, waarbinnen de groten de kleintjes vermorzelen tot meerdere eer en glorie van zichzelf.
De Beneliga is niets anders dan een Super League op kleinere schaal. Ook daar zwaaien de topclubs de kleintjes uit, ook daar worden die eerst met alle mogelijke middelen legaal verarmd om ze daarna als ballast in een soortement tweede klasse te dumpen. Benieuwd wat Bart Verhaeghe & co. van de Super League vinden, of ze die met goed fatsoen durven te veroordelen.
De Uefa zet de hakken in het zand, dreigt met uitsluiting van de teams uit de nationale competities, uit de Champions League, zou ook de spelers die bij de Twaalf onder contract staan van de EK’s en WK’s weren – kunnen we lekker discussiëren of we Benteke of Batshuayi in de spits willen bij de Rode Duivels. Bayern, Dortmund en PSG zijn nog niet aan boord – al valt te vrezen dat ook zij overstag zullen gaan, want dat is het perverse: net omdat de sport zich in de armen van mammon heeft gestort, staan de Twaalf sterk. Hun argument is geld.
Verspreid over Europa hangen in zowat alle stadions spandoeken met
‘No al calcio moderno’ – nee aan het moderne voetbal. Dat is geen loze spreuk van dwaze hippies, nee, ze hebben gelijk, voelen we vandaag meer dan ooit. Ze hadden net zo goed:
‘No alla vita moderna’ – nee aan het moderne leven – kunnen ophangen.