Kuifje en de coronacrisis
Het Belgisch Stripcentrum zit in slechte papieren. De coronacrisis liet de bezoekerscijfers imploderen, net nu de instelling een vernieuwingsoperatie had ingezet. Hoe moet het verder, nu tussen droom en daad een financieel gat gaapt?
Druk kun je het niet noemen in het Brusselse Stripmuseum, de laatste vrijdag van de paasvakantie, maar er heerst wel een aangename buzz. De bezoekers zijn haast allemaal gezinnen met kinderen. Je hoort veel Frans en ook behoorlijk wat Nederlands, slechts hier en daar een streepje Engels. ‘Het museum krijgt in deze vakantie 300 tot 500 bezoekers per dag over de vloer, het coronaproof maximum ligt op 730’, zegt directeur Isabelle Debekker. ‘Allemaal Belgen, op hier en daar een expat na.’ Dat strookt met mijn steekproefje: gezinnen komen afgezakt uit Namen, Waver, Meise, Hasselt. Eén Amerikaans gezin tref ik aan. Ze zijn drie weken geleden verhuisd en willen de sfeer opsnuiven in hun nieuwe thuisstad. Een charmant museum in een prachtig art-nouveaugebouw, is hun conclusie.
Het is een groot contrast met normale tijden. ‘In een gewone aprilmaand trekken we tussen de 25.000 en 29.000 bezoekers,’ zegt Debekker, ‘85 procent daarvan zijn buitenlandse toeristen. En die blijven nu weg.’ Een ramp, want het Stripmuseum is een privé-initiatief en het krijgt geen structurele subsidies. Het is voor 90 procent afhankelijk van eigen inkomsten, grotendeels van de ticketverkoop. De voorbije jaren steeg het aantal bezoekers, met een record van 232.000 in 2019. Maar corona sloeg de bodem weg onder het museum, relatief kort na de vorige klap. De aanslagen in Parijs in 2015 en in Brussel in 2016 veroorzaakten ook een dip.
Het Stripcentrum sloot een lening af die de komende maanden moet helpen te overbruggen en zeven van de twintig werknemers moeten vertrekken. Maar eigenlijk oogt het plaatje nog somberder: ook een aantal zelfstandige medewerkers en jobstudenten verliezen hun werk. ‘We houden het museum dagelijks draaiend met vijf mensen, de anderen zijn deeltijds of voltijds technisch werkloos’, zegt Debekker. ‘De huurinkomsten van de brasserie die in ons gebouw is gevestigd, zijn ook weggevallen, want ze is gesloten. En de evenementenzaal kunnen we niet verhuren.’
Te veel toeristische attractie Debekker staat nog niet lang aan het hoofd van het Belgisch Stripcentrum. Ze werd benoemd op 1 november 2019, enkele maanden voor de grote lockdownluwte. Het is ondankbaar voor een nieuwe kapitein om het roer over te nemen in deze omstandigheden. Bovendien verliep haar benoeming niet zonder rumoer. Debekker, de rechterhand van de vorige directeur Jean Auquier, die de instelling elf jaar heeft geleid, kreeg de wind van voren van stripauteurs die vonden dat het Stripcentrum te veel een toeristische attractie was en te weinig oog had voor de hedendaagse stripscene. Sommigen voelden zich niet meer door de instelling vertegenwoordigd en vreesden voor een status quo.