Een historische dag

Dinsdag 16 juni was een gedenkwaardige dag. Het Europees Herstelfonds kreeg zijn eerste centen binnen. En niet zo’n klein beetje: 20 miljard in één keer. De Europese Unie tekende voor de grootste uitgifte van een staatsobligatie in de Europese geschiedenis. De vraag naar het papier was reusachtig: er kwam voor 142 miljard euro aan orders binnen.

‘Echt een historische dag voor de Unie’, zei Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. ‘De geldstroom waarmee we ons continent gaan transformeren, komt op gang.’ Begrotingscommissaris Johannes Hahn sprak over een ‘belangrijke mijlpaal’.

Het is het soort gezwollen taal dat gewoonlijk gebruikt wordt om verwezenlijkingen in de verf te zetten. Maar overdreven was het niet. De Unie is sinds deze week een belangrijke speler op de Europese obligatiemarkt. Over de solidariteit die schuilgaat achter de pan-Europese obligaties is jarenlang strijd gevoerd. De uitgifte was het officiële startschot van het Herstelfonds dat op termijn een omvang van 800 miljoen euro kan krijgen. Eind dit jaar zal zo’n 80 miljard geleend zijn, voor de volgende jaren staat ongeveer het dubbele op het programma.

Om het heuglijke nieuws te bekrachtigen startte Von der Leyen meteen een tournee langs de hoofdsteden van de landen waar het Europese manna als eerste zal nederdalen. Lissabon beet de spits af, gevolgd door Madrid, Athene en Kopenhagen. Jammer dat de kranten er niet zo veel aandacht voor hadden. Tegen Joe Biden kon ze moeilijk op.

Nochtans waren er genoeg leuke details over het nieuws te melden. Hier zijn er drie. Eén: dit kost de belastingbetaler bijna niets. De geldschieters nemen genoegen met een rendement van 0,086 procent. Daarmee werd de basisgedachte achter het Herstelfonds kracht bijgezet: de AAA-rating van de EU maakt het mogelijk om ook minder kredietwaardige landen als Spanje en Italië toegang te geven tot goedkope financiering.

Twee: de dag na uitgifte zakte het rendement op de lening al van 0,086 naar 0,035 procent. Beleggers die bij uitgifte achter het net visten, wilden het papier zo graag hebben dat ze het alsnog kochten op de beurs, tegen een hogere koers. Een indicatie van de grote appetijt die er voor de volgende uitgiftes zal zijn.

Drie: volgens de Financial Times werden tien banken, waaronder de Wall Street-reuzen J.P. Morgan, Citigroup en Bank of America niet geïnviteerd om de obligaties te helpen verkopen. Zij zijn in het verleden door de EU beboet wegens kartelvorming op de obligatiemarkt. Daarom vond de Commissie het niet gepast om een beroep te doen op hun diensten. Zo liepen ze dit lucratieve klusje mis. Dat zal ze leren.

Jammer dat de Europese tournee van Von der Leyen zo weinig aandacht kreeg, tegen Biden kon ze moeilijk op