De opmars van de abonnementen
Hoeveel digitale abonnementen hebt u? Zelf ben ik de tel kwijt. Netflix, Disney+, Spotify, Onedrive en zo kan ik nog even doorgaan. De trend begon vijf-zes jaar geleden bij digitaal entertainment, maar inmiddels gaat het van zakelijke software (Office365) tot lichaamsbeweging (Apple Fitness+). Over abonnementen wordt veel verteld, en ik begin te denken dat het meeste ervan fout is. Bijvoorbeeld: dat de grens nu wel bereikt is. Dat heb ik het eerst gehoord omtrent 2017 – subscription fatigue was aan het toeslaan! Ik zie het voorlopig niet. Wat betreft videostreaming is er een duidelijke grens, zeggen experts al enkele jaren: drie is het absolute maximum. Netflix en nog twee andere. Ik geloof het niet meer. Hoe moet je dat trouwens tellen? Is Streamz een extra streamingabonnement bovenop Netflix, of vervangt het op termijn eerder je kabelabonnement? In de Verenigde Staten is drie streamingabonnementen zeker níét de grens. Daar kost de tv-kabel 100 euro per maand, voor dat geld kun je makkelijk acht streamingdiensten combineren. Bij ons was kabel traditioneel veel goedkoper, maar de maandelijkse factuur van Telenet en Proximus kruipt bij veel mensen nu ook richting 100 euro door alle bijkomende diensten die ze ons aansmeren.
Een heleboel krachten werken nog altijd in de richting van méér abonnementen, niet minder. De belangrijkste is de aandelenmarkt. Een bedrijf dat overschakelt van losse verkoop op abonnementen, wordt door aandeelhouders beloond met een gigantische waardestijging. Kijk maar naar Apple en Microsoft. Dat maakt ceo’s en andere toplui veel rijker. Ja, dat wil hun beslissingen wel eens beïnvloeden.
Daarbovenop kwam het corona-effect. Bij gebrek aan alternatieven, hebben we meer streamingdiensten in huis gehaald. We hadden meer tijd, maar ook meer budget ter beschikking. We waren misschien van plan die abonnementen weer op te zeggen – maar kunnen we ze nog missen? Het went snel, dat comfort. En er is nog een afgeleid corona-effect. Door productiemoeilijkheden kun je momenteel amper een spelconsole van de nieuwe generatie kopen. De oplossing? Gamestreaming. Microsoft evolueert zijn Game Pass Ultra-abonnement in de richting van een maandelijkse alles-in-één-formule waarbij je geen individuele games meer moet kopen en ook geen nieuwe console.
Nog een motor: ons verlangen naar privacy. Een abonnement betalen is een alternatief voor iets betalen met je data. Zo is er weldra Neeva, een alternatief voor de Googlezoekmachine, waarbij geen data over ons worden verzameld en we geen reclame te zien krijgen – maar er gaat wel een maandelijks bedrag van je rekening.
Uiteraard heeft die onstuitbare opmars van de abonnementen ook perverse effecten. Ze concentreert nog meer geld en macht bij een handjevol bedrijven zoals Netflix, Spotify, Apple en Microsoft. Deels misschien ten koste van Facebook en Google, wier reclamemodel niet meer helemaal in de tijdgeest past. Maar al wie de consument een muziekalbum, een game, een film of wat dan ook wil verkopen, zal er onder lijden: ze zullen bij de verkopers van de grote abonnementen moeten aankloppen. Want de doorsnee consument is zijn beschikbare budget al op de eerste dag van de maand aan hen kwijt.
Een heleboel krachten werken in de richting van méér abonnementen, niet minder