‘Veel meer Italianen moeten hun portie belastingen betalen’
5 miljoen van de 60 miljoen Italianen betalen het overgrote deel van de belastingen. Journalist en econoom Francesco Vecchi (38) schreef er onlangs een boek over: Gli scrocconi, of De uitvreters.
Wie zijn die 5 miljoen Italianen die het overgrote deel van de collectieve lasten betalen?
‘Dat is de groep mensen waartoe ik behoor: Italianen met een bij de belastingdienst bekend inkomen van tussen de 35.000 en de 100.000 euro. Zij dragen veel inkomstenbelasting af – gemiddeld 18.000 euro – en daar profiteren alle anderen van.’
Behalve de in totaal circa 20 miljoen 65plussers en kinderen, bestempel je 35 miljoen Italianen als scrocconi. Wanneer vind jij iemand een uitvreter?
‘Scrocconi zijn mensen die hun aandeel in onze collectieve lasten niet betalen. Ik ben uitgegaan van onze gezondheidszorg. Die kost ons jaarlijks ongeveer 1.800 euro per inwoner. Tot de uitvreters reken ik iedereen die minder dan dat bedrag aan belastingen betaalt.’
Veel Italianen zijn brutale belastingontduikers, dat is bekend, maar zijn er dan zo veel die zo weinig inkomsten opgeven?
‘Helaas wel. Zelfstandige schoonheidsspecialistes zonder personeel geven niet meer dan 6.500 euro per jaar op. De gemiddelde kapper beweert een maandinkomen van 1.091 euro te hebben. Eigenaars van discotheken geven 18.000 euro op. In ons land wonen 23 miljoen mensen die zelfs zo weinig opgeven dat ze gemiddeld maar 780 euro per jaar inkomstenbelasting betalen.’
‘Onze overheid heeft geen scherp beeld van wie wat verdient en wie wat bezit. Geen enkele politieke partij wil de belastingdienst voldoende personeel en middelen geven, uit schrik dat hun kiezers weglopen.’
Ook wie te vroeg met pensioen gaat, noem je klaplopers.
‘De pensioengerechtigde leeftijd is 67, maar Italianen gaan nu gemiddeld op hun 62ste met pensioen. Ontstellend veel mensen maken gebruik van de oneindige reeks uitzonderingen: ze hebben zwaar werk gedaan, zijn jong begonnen, zijn vrouw … Ook jonggepensioneerden vind ik scrocconi, omdat zij onvoldoende pensioenpremie hebben betaald om hun eigen broek op te houden. Er zijn zo’n 4 miljoen gepensioneerden die hooguit 10 jaar premie hebben betaald. Wie onderhoudt hen? Juist, de 5 miljoen sukkels.’
Waarom komen die 5 miljoen niet in opstand?
‘Ik denk omdat ze zich niet bewust zijn van de situatie. En omdat er sowieso weinig aandacht is voor mensen met middenen hogere inkomens. Die hebben een baan en een redelijk inkomen … wat hebben die nu te klagen? Maar wij mogen klagen over het feit dat onze overheid niet precies weet wie wat verdient en wat hun vermogen is. Want daardoor weet de staat ook niet wie daadwerkelijk steun nodig heeft, en hoeveel.’
‘Een wirwar van overheidsinstanties – het rijk, de regio, de gemeente, de pensioenuitkeringsinstantie – keert steun als huursubsidie, kinderbijslag en het burgerinkomen (dat de Vijfsterrenbeweging heeft ingevoerd) uit aan burgers die beweren arm te zijn. Maar harde bewijzen ontbreken. De verschillende instanties weten bovendien niet van elkaar hoeveel geld ze aan welke personen uitkeren. Alles bij elkaar lijkt het om 130 miljard euro te gaan – het precieze getal is niet eens bekend.’
Zal de nieuwe premier Mario Draghi, een partijloze technocraat, daar iets aan veranderen?
‘Er kan veel worden rechtgetrokken met digitalisering. Denk aan elektronische facturen en betalingen. En als de overheidscomputers en databanken onderling goed met elkaar communiceren, krijgt het rijk eindelijk een helder beeld van wie werkt en wie niet, wie er warmpjes bijzit en wie niet. Dan kan de enorme belastingontduiking zichtbaar worden, en aangepakt. Ik heb goede hoop dat de regeringDraghi daar grote stappen in zal zetten. We horen de kar immers met z’n allen te trekken.’