Een welgemikte stiletto

Met Promising young woman heeft Emerald Fennell een vlammende film gemaakt over een vrouw die wraak neemt na de verkrachting van haar beste vriendin. ‘Gentlemen zijn nog de ergste.’

¨¨¨¨è

Had ze maar niet zo’n kort rokje moeten dragen. Had ze maar niet dat berichtje moeten sturen. Had ze maar niet ’s nachts in haar eentje naar huis moeten wandelen.

Had ze maar niet zoveel moeten drinken, klinkt het herhaaldelijk in Promising young woman, een knallende, vlammende film die met de #MeToo-wind in de rug komt aangewaaid. Actrice Carey Mulligan ontpopt er zich in tot een wraakengel, die schijnbaar als enige zich lijkt te verzetten tegen de status quo.

Haar personage heet Cassandra, naar de Trojaanse prinses die Apollo haar lichaam weigerde – en daarvoor gestraft wordt met de vloek dat niemand haar voorspellingen gelooft. Maar iedereen noemt haar Cassie. Ze woont nog bij haar ouders en verdoet haar tijd in een pastelkleurige koffiebar, maar ooit was ze een ‘beloftevolle jongedame’ die geneeskunde studeerde. Haar leven stortte in toen haar medestudente en beste vriendin Nina werd verkracht, wat leidde tot haar zelfmoord.

Voor iedereen lijkt de wereld verder te draaien, behalve voor Cassie (en Nina, uiteraard). Ze is zo begaan met wat er destijds gebeurde, dat ze zelfs haar eigen dertigste verjaardag is vergeten. Ze is op een missie van wraak. ’s Nachts trekt ze eropuit om mannen in de val te lokken. Ze veinst dat ze stiepelzat is, waarna er altijd wel een vent is die denkt schaamteloos misbruik te maken van haar willoosheid. Als aasgieren cirkelen ze boven de zwakste prooien. Eenmaal ze haar op een bed duwen, ontpopt ze zich tot een Cassandra: ze blijkt plots bloednuchter en confronteert hen ermee dat ze een vrouw dwongen tot seks zonder instemming. ‘Maar zo ben ik helemaal niet’, proberen ze nog, ‘ik ben een aardige jongen’. De film – en deze wereld, zo is de suggestie – is bevolkt met aardige jongens die vrouwen verkrachten. ‘Ik ben een gentleman’, probeert er eentje.

‘Oh, gentlemen, die zijn nog de ergste.’

Snoepjeskleuren

Steeds meer zoekt Cassie contact met de mensen die destijds knikkende omstaanders waren toen haar vriendin werd verkracht. De decaan van de faculteit herinnert zich aanvankelijk Nina niet meer, maar wel de dader – ‘echt een aardige jongen’. Wanneer Cassie het geheugen opfrist, blijft de decaan volharden. ‘Ja zeg, we krijgen dat soort aantijgingen één, twee keer per week. Wat moet ik doen? Het leven van elke man verwoesten iedere keer er zulke aantijgingen komen?’

Mulligan gaat van diep gedeprimeerd en getraumatiseerd naar wraakzuchtig en bikkelhard, maar ook kwispelend verliefd

We kennen de argumenten al te goed, misschien hebben we ze ooit zelf gebruikt. De wraaknemingen van Cassie confronteren de mensen ermee dat ze plots heel anders piepen als het om hun eigen leven of dat van hun dierbare dochter gaat. Maar de film overstijgt het anekdotische: het wordt steeds duidelijker hoe (seksueel) geweld op vrouwen is genormaliseerd in deze samenleving. Het is alsof het erbij hoort.

Dit slimme scenario werd terecht bekroond met een Oscar. Dat die complexe vertelling zo entertainend