EU poogt regime Loekajsenko financieel droog te leggen
Met economische strafmaatregelen wil de EU de Wit-Russische president Loekasjenko de duimschroeven aandraaien. ‘We treffen de staatsbedrijven waarmee hij zich financiert.’
Net geen maand na de ‘kaping’ op 23 mei van een Ryanair-toestel door het regime van Aleksander Loekasjenko en de arrestatie van de journalist Roman Protasevitsj en zijn vriendin, zijn de 27 EU-ministers van Buitenlandse Zaken het eens geworden over opties voor bijtende economische sancties. De Europese leiders moeten eind van de week op hun Europese top de laatste knopen doorhakken.
Doelwit zijn Wit-Russische staatsbedrijven die gericht zijn op de export. ‘Dit zal de economie van Wit-Rusland gevoelig treffen’, zei de Duitse minister Heiko Maas (Buitenlandse Zaken). ‘We treffen de staatsbedrijven waarmee Loekasjenko zich financiert.’
Zo komt er een Europees importverbod op potas. Volgens Reuters bracht de export van deze grondstof voor kunstmest Wit-Rusland vorig jaar 2,4 miljard euro op, waarvan de helft afkomstig was uit export naar de EU. Er komt ook een ban op de import van olie en afgeleide producten – de export van die producten naar de EU bracht voor Wit-Rusland in 2020 meer dan 1 miljard euro in het laatje. Dat zijn aanzienlijke inkomsten voor een land dat volgens het Wit-Russische staatspersbureau vorig jaar voor 31,5 miljard euro aan diensten en goederen exporteerde – toen al een daling met 11 procent in vergelijking met 2019 .
Wapens voor biatleten
Het wapenembargo wordt nog verstrengd, onder meer op de export van geweren voor biatleten. Tenslotte komen er ook financiële sancties die onder meer de banksector in Wit-Rusland moeten raken. Oostenrijk lag nog tot vrijdag dwars tegen sancties tegen de financiële sector – Raiffeisen Bank
International is sterk aanwezig in Wit-Rusland via Priorbank. Op tafel liggen een verbod op het verstrekken van nieuwe leningen en op de handel in Wit-Russische obligaties.
De selectie van de economische sectoren had heel wat voeten in de aarde. ‘We zijn tot nog toe zeer voorzichtig geweest met deze sancties, omdat ze iedereen treffen gezien de impact op de economie’, erkende Josep Borrell, de Hoge Vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid. Onvermijdelijk zal ook de bevolking van Wit-Rusland het voelen. En ‘de sancties gaan ook binnen de Europese Unie pijn doen’, zei een EU-diplomaat vooraf.
De verwachting is dat die economische sancties het regime van Loekasjenko veel harder zullen treffen dan de strafmaatregelen tegen personen en organisaties waartoe de EU tot nog toe haar toevlucht
‘Dit zal de economie van Wit-Rusland gevoelig treffen’
Heiko Maas nam. Toch zetten de EU-landen gisteren nog eens 85 individuen en 9 staatsorganisaties op die zwarte lijst, waar al 88 personen (onder wie Loekasjenko zelf ) en 7 staatsbedrijven op stonden. Daardoor kunnen ze niet langer reizen naar de EU en worden hun (eventuele) tegoeden bevroren.
Bij de nieuwe namen zijn zeven leden van het regime die direct betrokken waren bij de kaping van het Ryanair-toestel, onder wie de minister van Defensie, de bevelhebber van de luchtmacht en het hoofd van de luchtverkeersleiding.
Samen met de EU kondigden ook Canada, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten nieuwe sancties af. Dat laatste is het resultaat van het overleg dat Borrell vorige week pleegde met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken. Op vragen tijdens de persconferentie of die extra sancties Loekasjenko niet nog meer in de handen van de Russische president Vladimir Poetin zullen drijven, antwoordde Borrell niet.
Duitse minister van Buitenlandse Zaken