Helpt hardere aanpak als het zwijgrecht heilig is?
In Nederland is het proces gestart tegen twee mannen die verdacht worden van de moord op Derk Wiersum, de advocaat van kroongetuige Nabil B. Of justitie meer te weten zal komen over de opdrachtgevers, valt te betwijfelen.
In een extra beveiligde rechtbank op Schiphol zaten ze gisteren opnieuw samen: Giërmo B. (37) en Moreno B. (32), de twee mannen die beschuldigd worden van de moord op Derk Wiersum, de man die op 18 september 2019 werd doodgeschoten. Wiersum was advocaat van Nabil B, de kroongetuige tegen Ridouan Taghi. Dat het proces nauwelijks een week na de aanslag op Peter R. de Vries begint, maakt dat het met nog meer spanning en emotie omgeven is.
Er zijn opvallende gelijkenissen tussen de twee aanslagen. Net als Wiersum had De Vries een nauwe band met Nabil B. Na de moord op Wiersum werd De Vries zijn vertrouwenspersoon en nam hij een deel van de taken van Wiersum over. Waarschijnlijk was dat de belangrijkste reden waarom ook hij een doelwit is geworden. Boven beide aanslagen hangt de donkere schaduw van Ridouan Taghi, een van de kopstukken van de mocromaffia. Hij wacht in de zwaar beveiligde gevangenis van Vught op zijn proces. Het Marengo-liquidatieproces is dit jaar begonnen, maar het is zo complex dat er waarschijnlijk pas volgend jaar een uitspraak volgt. In dat proces speelt Nabil B. een cruciale rol en dat zint Taghi niet.
Het proces tegen Giërmo B. en Moreno B. – ze noemen zich brothers for life, maar zijn geen familie van elkaar – moet voor het openbaar ministerie een relatief eenvoudige zaak worden. Hoewel de twee gisteren de kaken op elkaar hielden, heeft justitie meer dan genoeg bezwarend materiaal verzameld om hen veroordeeld te krijgen.
Net als de twee mannen die verdacht worden van de aanslag op De Vries, konden beiden snel opgepakt worden. Nauwelijks negen dagen na de moord werd Giërmo B. op de luchthaven van Schiphol gearresteerd. Hij wilde vluchten naar Suriname. Hij was waarschijnlijk niet de schutter, maar bestuurde de vluchtauto. Net als bij de aanslag tegen De Vries hielpen camerabeelden de speurders om de verdachten op te sporen. Bovendien vonden ze in de auto DNA-sporen van de twee verdachten én bloedsporen van Wiersum. Daarnaast kon justitie hun berichten onderscheppen én hun prepaidtelefoons afluisteren. En ze kon beslag leggen op veel contant geld, geld dat ze waarschijnlijk gekregen hadden voor de moord.
Al deze elementen versterken het beeld dat de uitvoerders van beide aanslagen, die een schokgolf door Nederland lieten gaan, amateuristisch te werk gingen. Tegelijk geeft het aan dat de politiediensten hun werk efficiënt deden.
‘Meedogenloze beesten’
En toch leeft in Nederland het gevoel dat politie en justitie flink tekortschieten in de bestrijding van de georganiseerde misdaad. Veelzeggend was de titel van een artikel in De Volkskrant, afgelopen weekeinde: ‘In Italië weten ze wel hoe je optreedt tegen de maffia’. Nicola Gratteri, een van aanklagers in het grote ndrangheta-proces dat in januari begon, zegt er dat Nederland de maffia niet hard genoeg aanpakt. ‘Jullie gevangenis is erg open’, zegt hij.
Maar is die kritiek terecht? Taghi, wiens donkere schaduw over beide aanslagen hangt als mogelijke opdrachtgever, verblijft in de Extra Beveiligde Instelling (EBI) in Vught, de zwaarst bewaakte gevangenis van het land. Sinds de opening in 1993 kon niemand uit Vught ontsnappen. Maar dit weekeinde raakte bekend dat justitie er ernstig rekening mee houdt dat Taghi op een spectaculair ontsnappingsplan broedt.
‘Taghi zou een eigen commandogroep hebben, mogelijk uit de Balkan, die beschikt over zware vuurwapens’, blijkt uit informatie die de politie in de onderwereld verzamelde. ‘Hij zou deze groep voorafgaand aan zijn aanhouding al veel geld hebben betaald om hem te bevrijden uit de EBI.’ Een neef zou mensen benaderen om hem te bevrijden. Om de vlucht te organiseren zouden ‘tientallen miljoenen euro’s klaarliggen’.
Dat versterkt dan weer het gevoel dat Taghi en co. steeds meer lijken op de almachtige leiders van de
Mexicaanse en Colombiaanse drugskartels. Ook zij lieten zich lange tijd niet tegenhouden door hoge gevangenismuren.
Opvallend: de roep om een keiharde aanpak – ook van de uitvoerders van de liquidaties – kwam er gisteren van twee familieleden van Delano G., de 21-jarige rapper die ervan verdacht wordt de schutter te zijn van De Vries. In De Telegraaf zeggen ze: ‘Ze begrijpen alleen de harde taal. Hard tegen hard. Het zijn geen mensen, maar meedogenloze beesten.’
Maar of een keiharde aanpak hen zal tegenhouden, is twijfelachtig. Het enige wat voor hen telt, is het respect van het milieu en daar geldt de zwijgplicht. ‘Ik beroep me op mijn zwijgrecht’ en ‘Ik ben niet tot antwoorden verplicht’, klonk het gisteren bij B. en B.
‘In Italië weten ze wel hoe je optreedt tegen de maffia’
Titel in de Volkskrant