Biden trekt voluit de Duitse kaart met bezoek Merkel
Joe Biden ontvangt vandaag TRANSATLANTISCHE RELATIES de Duitse kanselier Angela Merkel in het Witte Huis. Ze is de eerste Europese leider die door de Amerikaanse president in Washington is uitgenodigd.
‘Biden heeft de kaart-Merkel getrokken. De nieuwe start van de trans-Atlantische relaties ligt op een Duits-Amerikaanse lijn’, schreef de Franse krant Le Monde. ‘Als Joe Biden écht gelooft in de kracht van de Europese Unie, zoals hij in de marge van de G7-top had gezegd, dan had zijn eerste uitnodiging naar Ursula von der Leyen en Charles Michel, de twee kopstukken van de Europese Unie, moeten gaan’, vond columniste Sylvie Kauffmann meesmuilend.
De Amerikaanse president Joe Biden heeft voor Angela Merkel gekozen. Nadat zijn voorganger Donald Trump de Duitse kanselier in het verdomhoekje had geduwd, haalt de regering-Biden de banden met Merkel weer aan. ‘De Verenigde Staten hebben geen betere partner, geen betere vriend in de wereld dan Duitsland’, verklaarde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, afgelopen maand in Berlijn.
Stoet Duitse ministers
Merkel is geliefd in Washington. Gisteren gaf de voormalige president George Bush uitzonderlijk een interview aan Deutsche Welle om over Merkel te praten. ‘Zij bracht klasse en waardigheid in haar functie. Haar beslissingen zijn op waarden gebaseerd. Ze is een vrouw die niet bang is om de leiding te nemen’, zei hij.
Hoewel Merkel binnen enkele maanden voorgoed de politiek verlaat en het dus bizar lijkt dat de VS zoveel belang aan haar hechten, toont de stoet van Duitse regeringsleden die de laatste maanden Washington hebben bezocht dat er serieus gewerkt wordt aan de Duits-Amerikaanse relaties. Peter Altmaier, minister van Economie, Annegret Kramp-Karrenbauer van Defensie, vicekanselier Olaf Scholz en zelfs de opperbevelhebber van de Duitse strijdkrachten hebben onlangs de oceaan overgestoken. De heel kleine overlap in de regeerperiode van Biden en Merkel wordt dus ruimschoots goedgemaakt door de bezoeken van die andere politici, die waarschijnlijk nog wel een tijd de dienst zullen uitmaken in Duitsland.
De rol die Merkel in de recente Europese geschiedenis heeft gespeeld, is Washington niet ontgaan: zij wordt daar omschreven als de vrouw die Europa heeft samengehouden tijdens de eurocrisis, de komst van de vele migranten, de perikelen met Rusland, tot zelfs de Brexit. Haar onderhandelende, niet confronterende stijl, die haaks staat op het geroep van enkele Europese populisten, boezemt de huidige Amerikaanse bewindvoerders vertrouwen in.
In tegenstelling tot zijn voorganger Trump die, zoals het een goede handelaar betaamt, voor elke deal de beste partner zocht, streeft Biden naar een coalitie waarin belangrijke, machtige democratieën samen de kar trekken. Dan is Duitsland, dat politiek en economisch zo belangrijk is, onontbeerlijk voor de koers die hij wil uitzetten.
Nord Stream 2
Om Duitsland aan boord te hijsen, heeft Biden de sancties opgeheven tegen de bedrijven die meewerken aan de Russische pijplijn Nord Stream 2. Die sancties waren bijzonder onpopulair. Op de Groenen na wil geen enkele politieke partij dat de bouw van de laatste meters van die gaspijplijn wordt stopgezet. In ruil voor die tegemoetkoming rekent Biden erop dat Duitsland zijn politiek ten aanzien van Rusland in de toekomst met de Amerikanen afspreekt.
De Democratische president is vooral gefocust op China. Hij wil paal en perk stellen aan de steeds groter wordende invloed van Peking en daarvoor heeft hij Duitsland nodig. Maar de belangen lopen niet parallel. Merkel heeft, net voor de komst van Biden in het Witte Huis, de laatste hand gelegd aan een handelsakkoord met China. De Chinese markt is bijzonder belangrijk voor de Duitse auto-industrie. Als de Duitse autofabrikanten nu alles inzetten op de productie van elektrische wagens, dan is dat omdat de vraag naar milieuvriendelijke auto’s in China groter is dan in Duitsland. En zo kun je nog even doorgaan: voor de economische relancepolitiek na covid of de strijd tegen de klimaatverandering is het beter dat de grote economieën samen aan de kar trekken.
De vriendschappelijke opmerkingen en het aangename dinertje, die duidelijk moeten maken dat de VS en Duitsland weer op goede voet staan, kunnen niet verbergen dat er harde noten zullen worden gekraakt. Adviseurs van Merkel vertelden maanden geleden dat de Duitse bondskanselier, na de doortocht van Trump, beseft dat Europa een eigen koers moet varen. Armin Laschet, de christendemocraat die hoopt Merkel op te volgen, waarschuwde al dat Biden geen koude oorlog met China moet beginnen.
Biden streeft naar een coalitie waarin belangrijke, machtige democratieën samen de kar trekken. Dan is Duitsland onontbeerlijk