Aandeelhouders klagen hun ‘technoking of Tesla’ aan

Elon Musk moet zich deze week voor de rechter verantwoorden voor de overname in 2016 van het noodlijdende Solarcity. De aandeelhouders van Tesla zeggen dat dat inging tegen de belangen van Tesla.

Het is Elon Musk ten voeten uit. Andere bestuurders van Tesla schikten reeds voor 60 miljoen dollar met de misnoegde aandeelhouders. Musk blijft koppig weigeren, ook al riskeert hij een boete van 2 miljard dollar. Een boete die overigens naar het bedrijf Tesla zou gaan, niet naar de klagende aandeelhouders.

Het ging er behoorlijk pittig aan toe op de eerste dag in de rechtbank in Delaware. Musk kreeg het zwaar aan de stok met de advocaat van de klagers, Randy Baron. Die wilde aantonen dat Musk de raad van bestuur van Tesla te sterk controleert en dat hij die gedwongen had om het maximum van 28,5 dollar per aandeel te betalen voor Solarcity, een bedrijf waarvan hij ook voorzitter was.

Musk repliceerde dat Solarcity ook zonder Tesla kon overleven en dat hij zelfs liefst geen baas van Tesla zou zijn, omdat hij veel liever zou ontwerpen en ontwikkelen. Baron klaagde dat Musk te uitgebreid antwoordde op vragen waar ja of neen volstond en wreef hem aan dat het herdopen van zijn functie tot technoking of Tesla bewees dat hij de volledige raad van bestuur in zijn zak had. Musk zei dat het gewoon gratis reclame was, en dus goed voor Tesla.

Dat betaalde vijf jaar geleden 2,6 miljard dollar voor Solarcity. Met een huidige marktkapitalisatie van 644 miljard dollar lijkt dat peanuts, maar destijds was Tesla maar 34 miljard dollar waard, waardoor de overname een pak geld was.

Tesla-aandeelhouders van toen vinden dat hun bedrijf te veel betaalde voor de overname. Ze hebben daarbij een probleem met de dubbele pet van Musk. Hij zou Tesla-bestuurders onder druk hebben gezet om zijn andere, noodlijdende bedrijf over te nemen. Volgens de regels van corporate governance had hij zich vanwege belangenvermenging uit de overnamediscussies moeten terugtrekken.

Familieproject

Solarcity is een geesteskind van Musk, maar het waren zijn neven, Peter en Lyndon Rive, die het bedrijf uit de grond stampten. Solarcity surfte mee op de eerste grote zonnepanelenhype medio jaren 2000. Gulle subsidies leidden toen tot een eerste sunrush.

Musk was op dat moment nog vooral de man die via de verkoop van zijn belang in Paypal 165 miljoen dollar had opgestreken en dat geld in nieuwe bedrijfjes stak, zoals het toen nog piepkleine Tesla en SpaceX. Hij richtte Solarcity op om dezelfde reden waarom hij in Tesla, waarvan hij geen oprichter is, investeerde: de wereld van fossiele brandstoffen afhelpen.

Op een bepaald moment was het bedrijf de op een na grootste zonnepaneleninstallateur van de VS en telde het 15.000 werknemers. Solarcity had ook een populaire lease-formule waarbij eigenaars van zonnepanelen niet zelf de investering moesten ophoesten, maar het uitgespaarde bedrag op de elektriciteitsrekening aan het bedrijf moesten betalen. Die formule van ‘zonnepanelen op afbetaling’ zadelde Solarcity met 1,5 miljard dollar schulden op.

In 2015 keerde het tij voor de zonne-energiesector. De subsidies werden afgebouwd, de panelen werden goedkoper en de productie verdween naar China. Voor een groot bedrijf als Solarcity was dat een probleem en in 2015 volgden forse ontslagrondes.

Pakket-verkoop

In 2016 startte Solarcity de productie van zonnepanelen. Het bouwde de fabriek Giga New York samen met Panasonic. De Japanse elektronicagigant is ook de vaste batterijpartner van Tesla. Er was nog verwevenheid, want Solarcity verkocht ook zonnepanelen in een pakket met de Tesla-thuisbatterij en een auto-oplader, zodat de Tesla-bezitter zijn auto kon opladen met zelf geproduceerde zonneenergie.

Met dat concept verantwoordde Musk de aankoop van Solarcity. Hij vond en vindt het nog steeds een goede formule. Tesla lanceerde daarom enkele jaren geleden ook een zonnepaneel in de vorm van een dakpan. Ook Giga New York is nog altijd operationeel, weliswaar op een minder grote schaal dan gehoopt en ook zonder Panasonic.

De uitspraak in de rechtszaak tegen Musk valt wellicht pas over twee weken.

De klagers zeggen dat Musk de raad van bestuur van Tesla te sterk controleert en de bestuurders dwong zijn andere bedrijf te kopen