De VS snakken naar frisse wind
Terwijl de Verenigde Staten kreunen onder de extreme hitte, raken ook de politieke gemoederen verhit. Pim Raes hoopt dat Joe Biden zijn klimaatambities zal kunnen waarmaken.
‘It’s all gone to hell’, treurde Bob. Erg luchthartig klonk dat niet, maar ik vreesde dat hij gelijk had en bood hem een glas aan. Ik bevond me in een afgelegen, onbestemde boshut die niet zou misstaan in een slasherfilm. Met mijn gezin was ik de kleverige hitte van Brooklyn ontvlucht richting de Adirondacks, een bergketen in het uiterste noorden van de staat New York, ‘America’s first wilderness’ – diepgroen, met weelderige wouden en spiegelende meren.
Vanwege een weerbarstig toilet moesten we meteen de hulp van eigenaar Bob inroepen. Na een onbesteld exposé over de sanitaire hindernissen die het verhuren van vakantiehuisjes diep in de bossen meebrengt, ging het via bovenstaande openingszin al snel over andere, even smerige problemen. Bob vertelde hoe hij alle boyscout summercamps op zijn overgroeide vakantiedomein had geannuleerd, omdat een stel Qanon-aanhangers – complotdenkers – hun tieners het vaccin ontzegden. ‘Bro,’ zuchtte hij, ‘misschien beter zo, want de muggenplaag is hier dit jaar echt ongezien.’
Het schemerde, mijn ongemak groeide. Ik probeerde Bob onverstoord te melden dat de muggen in The City ook hels zijn. ‘New York doesn’t have shit on the mosquitos up here’, antwoordde hij. En gelijk had hij. Het was er, een halfuur boven het olympische wintersportoord Lake Placid, nauwelijks koeler dan in Brooklyn, en vanaf de eerste stap voorbij de vliegenramen werd je belachelijk vaak belaagd.
Schorseters
De Adirondacks zijn een alpijns-arctisch gebergte waar het leven hard was. Het betekent letterlijk ‘schorseters’, een spotnaam die de Mohawks aan de lokale stammen gaven, omdat ze ’s winters niets anders te smikkelen De Adirondacks bevinden zich op de zuidgrens van een taiga, zegt Wikipedia, en zijn ‘gekenmerkt door koude, vochtige, naaldwouden’. Vanwege haar perifere ligging is de klimaatopwarming er erg voelbaar. De temperatuur is er zoals elders snel met anderhalve graad gestegen, de strenge winters werden er slap, waardoor er elk jaar meer muggeneitjes overleven. Ik ben niet bepaald een natuurkundige, maar toch heb ik voor u uitgerekend hoeveel extra muggenbeten die anderhalve graad opleverden: te veel.
Het werd een natte week met veel krabben, maar tot daar mijn pietluttige ongemak. De echte horror speelde zich af aan de andere kant van het continent. Hittekoepels, vuurtornado’s, extreme droogte, massale sterfte … De ogen sluiten voor de klimaatopwarming lijkt in de VS totaal onmogelijk geworden. Zelfs als er drastische ingrepen gebeuren, wordt het ‘worse before it gets better’, stellen de experts.
Al in 2008 noemde ecofilosoof Timothy Morton de klimaatopwarming het ultieme voorbeeld van een ‘hyperobject’, een fenomeen dat wel te begrijpen is, maar niet meteen zichtbaar is en zich moeilijk laat voorspellen. Een hyperobject is een overweldigend samenspel van uiteenlopende factoren, zo verspreid in de tijd en ruimte dat je ze niet meteen kunt aanvoelen. De lokale muggenplaag waarvan sprake was met enige zin voor overdrijving ook een hyperobject. Slechts af en toe bemerkte ik een incidenteel exemplaar in mijn nek en kon ik die doodmeppen, maar tegelijk begreep ik dat ik die schimmige rotzakken niet allemaal aankon en dat ze deel waren van een groter probleem.
Rijkentaks
In het Amerikaanse Congres breken cruciale tijden aan. Op spoor één zal er snel gestemd worden over president Joe Bidens infrastructuurpakket en moeten de Democraten in de gelijk verdeelde Senaat aan 60 van de 100 stemmen raken. Op spoor twee willen de Democraten Bidens ‘humane infrastructuur’ erdoor loodsen via het budget reconciliation proces, een uitzonderlijke procedure die al ingezet werd voor Bidens coronasteunpakket en waarvoor een gewone, louter Democratische meerderheid kan volstaan. Dinsdagavond stelde een groep van Democraten het voorlopige plan voor. Daarin gaat het onder meer over de gezondheidszorg, maar eindelijk ook over verregaande ecologische maatregelen – kwesties die van spoor één weggehaald werden om de nihilistische Republikeinen ter wille te zijn. Omdat ze alleen te betalen zijn met een grotere vennootschapsbelasting voor grote bedrijven, en met een rijkentaks, wordt het moeilijk om de centristische Democraten, met voorop de in olie zwelgende senator Joe Manchin, over de streep te trekken.
De eindbestemming op beide, door elkaar lopende, sporen lijkt nog ver weg en vanwege een teveel aan andere problemen ligt de focus slechts gedeeltelijk op de klimaatverandering. Bidens klimaatambities kunnen zomaar sneuvelen op het altaar van wat je ook een hyperobject kan noemen: de disfunctionaliteit van de Amerikaanse politiek. De polarisering, de teloorgang van democratische waarden, de toenemende econohadden.
De progressieve Democraten blijken over te weinig armslag te beschikken om een radicale omslag te verwezenlijken
mische ongelijkheid zijn daar onmiskenbare gevolgen van. Die problemen zijn aanzienlijk, maar ze leiden in wezen af van de levensbedreigende klimaatcrisis.
Alles eerst in New York City
Biden botst mogelijk op wat afgelopen maand in New York City gebeurde. De Democratische voorverkiezingen voor de burgemeesterssjerp werden er met een kleine surplus gewonnen door de meest conservatieve kandidaat, Eric Adams, een sterk gesponsorde ex-agent die louter inspeelde op het veiligheidsthema (DS 9 juli). De criminaliteitscijfers zijn ondanks een stijging in radeloze tijden niet erg verontrustend, maar vanwege een fel belichte schietpartij op Times Square in de aanloop naar de verkiezingen kreeg Adams vanzelf veel New Yorkers op zijn hand.
De progressieve wokers, die onder meer ijverden voor een politiehervorming, delfden het onderspit. De onbescheiden Adams noemde zichzelf meteen het nieuwe gezicht van de Democratische partij en heeft allicht niet eens ongelijk. De progressieve Democraten blijken over te weinig armslag te beschikken om een radicale omslag te verwezenlijken. Het rijk is aan de oldskool pragmatici, die vooral het oude willen repareren. De nieuwe, ambitieuzere wind lijkt ondanks alles niet hard genoeg te waaien, niet in New York, en evenmin in Washington, vrees ik.
Grote omwentelingen zijn moeilijk. In tijden waarin we verzwolgen worden door hyperobjecten zien we de toekomst niet en kiezen te veel leiders al snel voor de simpelste uitleg. Dat is wat Bob moedeloos maakte: we begrijpen wat er gaande is, het klimaat en de Amerikaanse democratie staan op de rand van de afgrond, en niemand, zelfs niet de president, lijkt daar iets aan te kunnen doen. We kunnen, of willen, het ondenkbare niet zien tot het er onherroepelijk is.
Ik ga eens wat boomschors proberen.