Eindtermen omzeilen eerste juridische klip
Voorlopig houden de nieuwe eindtermen voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs stand. Het Grondwettelijk Hof schorst het decreet niet. Volgend voorjaar volgt een uitspraak ten gronde.
1
Waar gaat dit over?
Eindtermen zijn onderwijsdoelen, ze bepalen wat een leerling op een bepaald moment moet kennen. Minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA), met de unanieme steun van het Vlaams Parlement, scherpte die doelen voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs aan. Op 1 september starten ze in het derde jaar.
Het katholieke net en de Steinerscholen gingen niet akkoord, het Gemeenschapsonderwijs schoorvoetend wel. De eindtermen zijn talrijk en erg gedetailleerd. Het katholieke net vreest dat ze leerkrachten ‘reduceren tot de uitvoerder van een staatspedagogie’. De koepel, met de steun van talrijke inrichtende machten, ziet de eindtermen als een aanslag op de grondwettelijk vastgelegde vrijheid van onderwijs en trok naar het Grondwettelijk Hof om het decreet te schorsen en vervolgens te vernietigen. Het Hof beantwoordde gisteren het eerste deel van het verzoek.
2
Waarom schorst het Grondwettelijk Hof het decreet niet?
De uitvoering van de maatregel moet ‘een moeilijk te herstellen nadeel berokkenen’. Het Hof is helder. Als er al een nadeel is, dan ligt het achter de rug. De koepels hebben zich op de nieuwe eindtermen voorbereid. Dat allemaal terugdraaien, luttele weken voor de start van het schooljaar, brengt de ‘coherentie en continuïteit’ in het gedrang. Zo gaan de nieuwe eindtermen ook gepaard met de start van nieuwe richtingen. Het zal wel dat leerkrachten nog bijkomende inspanningen moeten leveren, maar dat ‘nadeel’ wordt volgens het Hof niet aangetoond. Andere, meer technische, bezwaren ziet het niet als onoverkomelijk.
3
Is daarmee de zaak van de baan? Eigenlijk gaat het om een voorafje, het volgende deel van de procedure gaat over de kern van de zaak: een vernietiging. Het arrest gisteren geeft geen enkele indicatie over de richting waarin het Hof zal oordelen. De argumentatie zal door de betrokken partijen ook helemaal anders worden gevoerd.
De vraag of het decreet de vrijheid van onderwijs aantast, blijft dus voorlopig onbeantwoord. Een advies van de Raad van State ging alvast in die richting.
4
Wanneer komt er een mogelijke vernietiging?
Dat is onduidelijk. Een arrest van het Grondwettelijk Hof laat snel anderhalf tot twee jaar op zich wachten. De procedure startte pas op 17 mei dit jaar. Tussen de regels kan worden opgemaakt dat het Hof volgend voorjaar – voor de eindtermen voor het vierde jaar op 1 september 2022 worden ingevoerd – met een beslissing zal komen.
5
Hoe reageert het katholieke net? ‘Het Hof heeft heel sterk praktisch geoordeeld’, reageert directeur-generaal Lieven Boeve. Over de argumentatie wil hij geen uitspraken doen.
Het net was voorbereid op de twee scenario’s. De leerplannen die aan de nieuwe eindtermen aangepast zijn, zullen nu met een disclaimer (dat ze worden aangevochten) worden toegepast. Het katholieke net ziet in de afwijzing van de schorsing ook een goede kant. Het Grondwettelijk Hof heeft nu ‘meer tijd’ voor een beslissing ten gronde. Het vertrouwen in de goede afloop blijft onaangetast.