Feest van afwezigen
Wie was er? Een kleine duizend betrokkenen en hoogwaardigheidsbekleders, onder wie keizer Naruhito, premier Suga en gouverneur Koike van Tokio – die konden er moeilijk onderuit. Wat kregen we te zien? De traditionele en moderne symbolen, uiteraard. Maar wie er niet was, is minstens even interessant.
Opvallendste afwezigen tijdens de openingsceremonie van de Olympische Spelen: de toeschouwers, uiteraard. Het afgelopen jaar hebben nochtans tal van sportwedstrijden in Japan plaatsgevonden met publiek, ook als testevent voor de Spelen. Zo verwonderden Belgische journalisten zich vorige week nog over de halfvolle zaal tijdens de oefenwedstrijd van de Belgian Cats. De beslissing om buitenlands publiek te bannen viel al in maart. Die over Japanse toeschouwers lag moeilijker en werd uitgesteld tot vlak na de hoofdstedelijke verkiezingen van 4 juli. De uiteenlopende partijstandpunten over de Spelen beïnvloedden de uitslag, en dat van regeringspartij LDP (laten doorgaan met publiek) bleek niet het populairste. De uiteindelijke keus was dus deels electoraal ingegeven.
Ook afwezig: heel wat staatshoofden en regeringsleiders, zoals de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in, die na weken speculatie op 19 juli besliste toch niet af te reizen. Het illustreert de gespannen relaties tussen Japan en zijn buurlanden. Noord-Korea stuurt zelfs geen atleten, officieel uit angst voor het virus.
Afwezig: de ceo van Toyota, een van de hoofdsponsors. Toyota laat bovendien geen tv-spotjes uitzenden die te maken hebben met de Spelen. Het vreest een negatief commercieel effect. De ceo’s van andere sponsors zoals Panasonic en Fujitsu zegden ook af.
Nog afwezig: politici van de oppositiepartijen (niet uitgenodigd) maar ook ex-premier Shinzo Abe. De grote kracht achter de kandidaatstelling houdt zich nu op de vlakte. Tijdens de slotceremonie van de Spelen in Rio in 2016 maakte Abe, toch niet meteen een lachebekje, nog zijn opwachting als Super Mario, een figuurtje uit een populaire videogame, en benadrukte daarmee de soft power van ‘Cool Japan’. Dat idee kwam van Yoshiro Mori, ook ex-premier en toen nog voorzitter van het organisatiecomité van de Spelen. Hij moest in februari aftreden na zijn uitspraak dat ‘vrouwen te veel
keuvelen tijdens vergaderingen’.
Andere koppen die rolden: creatief directeur Hiroshi Sasaki (stelde voor een plussize comédienne te laten optreden als ‘OlymPIG’), Keigo Oyamada, componist betrokken bij de muzikale omlijsting van de openingsceremonie (zei in een interview dat hij klasgenootjes met een mentale beperking heeft gepest) en op de valreep nog Kentaro Kobayashi, directeur van de openingsceremonie (bleek als komiek ooit grapjes te hebben gemaakt over de Holocaust).
Ontbraken ook: de geplande Ainodansers. Officieel vanwege tijdgebrek, maar waarschijnlijk pasten ze niet in het etnisch homogene beeld dat de regering van Japan wil ophangen. Tijdens de marathon in hun thuisbasis Hokkaido willen ze hun gram halen.