‘Aanval op kraamkliniek past in Russisch stramien’
De luchtaanval op een kraamkliniek in Marioepol kwam alvast voor Syriërs niet als een verrassing. In Syrië bombardeerde Rusland vanaf 2015 honderden ziekenhuizen.
Bij het luchtbombardement in Marioepol dat ook de kraamkliniek en een kinderafdeling trof, kwamen drie mensen om en raakten er zeventien gewond. Foto’s toonden twee hoogzwangere vrouwen die moesten worden geëvacueerd, te midden van puin, weggeblazen ramen in het ziekenhuis, verwoeste auto’s en een diepe bomkrater die op een vliegtuigbom wijst. ‘Het had veel erger kunnen zijn’, zei viceburgemeester Serhiy Orlov. ‘Godzijdank zaten de meeste mensen daar al in de schuilkelders.’
‘Realistische make-up’
Volgens Rusland ging het niet om een misser, maar werd het gebouw geviseerd. Minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov zei dat ‘het was ingenomen door het Azovbataljon’, een extreemrechtse fractie binnen de Oekraïense Nationale Garde, en dat ‘alle zwangere vrouwen waren buitengegooid’. De Russische ambassade in Londen insinueerde dat een van de vrouwen op de foto’s, influencer Marianna Podgoerskaja, een actrice is die een slachtoffer speelde, en ‘zeer realistische make-up draagt’.
‘Die claims van pro-Kremlin-accounts en de Russische ambassade in Londen zijn fake’, tweette Shayan Sardarizadeh, een BBC-journalist gespecialiseerd in desinformatie. Het ziekenhuis was nog actief – vorige week smeekte het via zijn Facebook-pagina nog om brandstof. Influencer Podgoerskaja bevestigt via Instagram dat ze hoogzwanger was en dus niet toevallig aanwezig in de kraamkliniek.
De Amerikaanse vicepresident Kamala Harris noemde de aanval een ‘ongerechtvaardigde daad van geweld op zwangere vrouwen die zorg nodig hebben’. ‘We zijn al weken getuige van wreedheden van onvoorstelbare proporties.’ Ook Josep Borrell, EU-buitenlandchef, hekelde de ‘Russische agressie, waarbij ‘Moskou oorlog voert zoals eerder in Syrië en Tsjetsjenië, door een land te vernietigen’.
Bommen op ziekenhuizen komen voor Syriërs niet als een verrassing, zegt de Syrische dokter Mohamed Katoub. ‘Zodra het conflict in Oekraïne begon, hadden we dit soort doelbewuste aanvallen op ziekenhuizen verwacht’, zegt de dokter, die zelf Russische bombardementen meemaakte in OostGhouta, nabij Damascus.
‘De logica erachter is dat de bevolking wegtrekt als je basisdiensten aanvalt’, aldus Katoub. ‘Mensen kunnen het wel een tijdje volhouden in schuilkelders, maar ze blijven niet als ze geen medische verzorging meer kunnen krijgen. Ook voor ons, dokters, was die situatie verschrikkelijk. We moesten opereren en vrouwen helpen bevallen op een onveilige plek.’
Bommen op schooltjes
Rusland voerde vanaf 2015 luchtbombardementen uit om de Syrische dictator Bashar al-Assad overeind te houden. Opstandige steden werden bestookt met bommen, onder meer op watervoorzieningen, bakkerijen en schooltjes. De Wereldgezondheidsorganisatie noteerde tussen 2016 en 2019 liefst 337 aanvallen op ziekenhuizen en medische centra in rebellengebied, alleen al in het noordwesten van Syrië. ‘Zodra dat gebeurde, wisten we dat een grondoffensief zou volgen’, zegt Katoub.
Syrische dokters zochten naar alternatieven, zoals met ongemerkte ambulances patiënten ophalen of klinieken versterken. ‘Er kwamen zelfs even ondergrondse klinieken’, zegt Katoub. ‘Maar de Russische technologie was ons altijd een stap voor. Ze vielen onze ziekenwagens aan met drones, en onze versterkte muren met speciale bommen die meerdere lagen konden penetreren. Die laatste waren wel duur, dus ze gebruikten ze alleen als het echt nodig was.’
Moskou lijkt aan dat ‘Syrische stramien’ te zijn begonnen in Oekraïne. Net zoals in Marioepol in de voorbije week, werden in Syrië tussendoor ook vaak ‘humanitaire corridors’ aangeboden, en werd de bevolking tijdens de evacuatie toch beschoten. ‘Als een dader eenmaal ergens ongestraft mee wegkomt, zal hij zijn gedrag niet veranderen’, zegt Katoub.
‘Mensen kunnen het een tijdje uithouden in oorlogsgebied, maar niet als ze niet meer verzorgd kunnen worden’
Mohamed Katoub Syrische dokter