De schoonheid, kracht en gevaar van de massa
Met C(h)oeurs creëerde Alain Platel tien jaar geleden een massaspektakel over protest, lijden en geweld. De nieuwe versie bij Opera Ballet Vlaanderen kan je zien als een requiem na corona.
Het decor stond opgesteld, de laatste repetities waren bezig en de champagne stond bijna koud. Alleen werd C(h)oeurs in maart 2020, een week voor de première, alsnog geveld door de eerste lockdown. De grootschalige productie van Opera Ballet Vlaanderen met liefst 14 dansers, 60 koorleden, 76 muzikanten, één sopraan en twee kinderen zal uiteindelijk pas dit weekend voor het eerst gespeeld worden voor publiek – twee jaar later dan gepland.
‘De emotionele ontlading zal enorm zijn’, denkt regisseur Alain Platel. ‘Al houd ik nog een slag onder de arm: deze week zijn een danser en een zanger uitgevallen met corona. Ik hoop dat er geen grote uitbraak plaatsvindt, het zal spannend blijven tot het einde van de speelreeks.’
De premièredatum is symbolisch: exact twee jaar na de start van de eerste lockdown op 13 maart. Ook in de muziek van C(h)oeurs 2022 kan je een metafoor zien voor de voorbije coronaperiode. ‘De voorstelling begint met het ‘Dies irae’ en eindigt met ‘Libera me’, beide uit Verdi’s Requiem’, vertelt Jan Vandenhouwe, artistiek directeur van Opera Ballet Vlaanderen. ‘Van de dag van de woede tot een smeekbede om rust en bevrijding: dat zegt het eigenlijk allemaal.’
Billie Eilish
Die boog was er al in het originele C(h)oeurs uit 2012, een creatie van het Teatro Real in Madrid waar toen wijlen Gerard Mortier – deze week acht jaar overleden – de plak zwaaide. Vandenhouwe was destijds bij de productie betrokken als muziekdramaturg en inviteerde Platel voor een Vlaamse remake, die voor beide tegelijk een eerbetoon is aan hun mentor Mortier.
C(h)oeurs is niet fundamenteel veranderd, al kreeg de slotchoreografie op ‘Libera me’ wel een update. ‘Aanvankelijk was dat een ingetogen scène, maar nu wilde ik iets vitaler dat de connectie maakt met deze tijd’, vertelt Platel. ‘Daarom heb ik aan de dansers gevraagd om een choreografie te maken op ‘Bad guy’ van Billie Eilish, waarna we de muziek weer hebben vervangen door Verdi. De huidige hang naar bevrijding situeert zich volgens mij meer in zelfexpressie in de clubs dan in religieuze verstilling.’ (lacht)
De beelden uit het originele C(h)oeurs, die gebaseerd waren op de toenmalige protestgolven zoals Occupy Wallstreet en de indignados in Madrid (denk: op elkaar liggende mensen) en de Arabische Lente (denk: schoenen gooien naar dictators), zitten nog steeds in het stuk. ‘De massaprotesten van tien jaar geleden straalden nog iets positiefs uit’, zegt Vandenhouwe. ‘Je had het gevoel dat de wereld eindelijk weer in beweging kwam.’
Volgens Platel is het echter te vroeg om te zeggen dat de Occupy