Een kasteel waar ze afwassen met tranen
Met Kris Martin als gastheer gooit het Kasteel van Laarne de deuren open voor hedendaagse kunst. Tussen de wandtapijten en kroonluchters boort hij een veelvoud aan stemmingen aan.
Gaasbeek maakte er school mee: een sprookjeskasteel speelt zijn geschiedenis uit als decor voor hedendaagse kunst. Ze doet de eeuwenoude context oplichten, die op zijn beurt nieuwe betekenissen toevoegt. Als vanzelf resoneren er in kunstwerken echo’s mee van oude verhalen en klassieke thema’s.
Met Nadir pakt het Kasteel van Laarne het goed aan. De selectie met klinkende namen lijkt op het eerste gezicht arbitrair, de rode draad oogt losjes. Maar je merkt meteen dat dit project, een soort Kris Martin & friends, organisch kon groeien.
De Gentse kunstenaar peilde bij zijn vriendschappelijke en artistieke contacten, veelal generatiegenoten, naar inbreng voor een tentoonstelling waarin iedereen zijn zin kon doen. Michaël Borremans, David Claerbout, Dirk Braeckman, Wim Delvoye: ze voelden zich meteen aangesproken, vaak om recent werk te tonen. Bij niemand is er de neiging om te imponeren.
Zo ontstond een route langs de glimmende vloeren van stijlkamers, een statige ridderzaal en donkere torenkamers waarin kunst telkens een eigen universum creëert. Erfgoed hoefde daarvoor niet aan de kant geschoven te worden.
Lam Gods
Ter inspiratie dient een begrip dat naadloos bij het coronatijdperk aansluit. ‘Nadir’ staat voor het voetpunt, dat wat zich loodrecht onder de locatie van de waarnemer bevindt. Een soort pas op de plaats dus, een observatieplek die ons op onszelf terugwerpt.
De stemmingen wisselen gevoelig. Uitbundig, zoals bij Thomas Bogaert die al aan de ingang de neon You should be dancing installeerde en in een achttiendeeeuwse slaapkamer een animatiefilm toont die dat in de praktijk brengt. Bogaert lijkt het rijk der vrijheid gezwind te willen binnenstappen. In een beweging roept hij ook nachtelijke uitspattingen op die we ons bij kastelen durven in te beelden.
Berlinde De Bruyckere houdt het sober en verstild. In het torentje naast de bijkeuken installeerde ze Lijfje, een kwetsbare sculptuur van een gebogen romp. De kwetsuren kunnen we er ons zo bij voorstellen. Elders bots je op een recente versie van Honte, een beeld van een dood veulen dat als een Lam Gods op een sokkel gedrapeerd ligt.
Nadir kan een nieuw publiek nieuwsgierig maken. Het ontdekt kersvers werk van Jan Van Imschoot, met roots in Laarne, wiens barokke schilderkunst de hand reikt naar die van Matthieu Ronsse. D.D. Trans infiltreert met zijn ‘transformaties van het dagelijkse’. Een paternoster van koffiebonen bungelt aan een kroonluchter, de antieke keuken heeft een curieuze toevoeging in petto: afwasmiddel van het merk Tears ultra.
Ontroerend is The close, de nieuwe videofilm van David Claerbout. Amateurbeelden uit de jaren 20 van een Schotse arbeiderswijk vormen de basis. Ze vervloeien met een digitaal gecreëerde close-up van een ondeugend schavuitje dat zo uit een film van Charlie Chaplin lijkt weggelopen. Het beeld switcht van vertrouwd naar vervreemdend, maar je blijft gefascineerd kijken naar deze goocheltruc met tijd en tijdloosheid.
Voor het fragiele werk van Francis Alÿs zijn vitrines gereserveerd. Tussen oude sabels en een kanon tref je een machinegeweer, gebouwd met filmspoelen en afgedankt materiaal. In kleine tekeningen, gepresenteerd als juweeltjes, vind je zijn motieven terug. Spelende kinderen in Mexico of, zoals op een schilderijtje op stof, een man die ons verbaasd aanstaart van achter een mondmasker.
In dit bonte, meerstemmige gezelschap grijpen de beelden van Kris Martin terug naar oervormen. Zoals een smeltkroes die je een verrassende spiegel voorhoudt. Of een bijenkorf die de vorm aanneemt van een bronzen klok. Het eeuwenoude en hedendaagse komen in dit werk naadloos samen.
De route leidt langs stijlkamers, een ridderzaal en donkere torenkamers, waarin kunst telkens een eigen universum creëert
Nadir, Kasteel van Laarne, tot 22/5.