‘We werden ’s nachts wakker en de keuken was op slot’

Gemeenten stellen vast dat de opvang van Oekraïense vluchtelingen in gastgezinnen na twee maanden op zijn grenzen begint te stoten. Aan uitwijkmogelijkheden is voorlopig geen gebrek.

Of haar negenjarige dochter Anastasiya niet mee een glaasje champagne wilde drinken: die vraag kreeg Helena Tkachenko (42) voorgeschoteld, enkele dagen nadat ze uit Oekraïne in België was aangekomen en via een platform van vrijwilligers bij een gastgezin in Koksijde was ingetrokken. ‘Het oudere koppel had de hele tijd opmerkingen over hoe mijn dochter moest eten’, zegt Tkachenko, met behulp van een tolk. ‘Ze moest mes en vork gebruiken. Toen ik op een dag na het eten een tweede stuk fruit wilde nemen, mocht ik dat niet. Op een nacht werd ik wakker en wilde ik wat water gaan drinken, maar ze hadden de keuken op slot gedaan. We moesten niet zoveel drinken en eten, zeiden ze.’

Net als veel Oekraïeners is Tkachenko niet tegen het coronavirus gevaccineerd. Nadat ze er bijna een maand gewoond had, eiste haar opvanggezin plots dat zij en haar dochter dat alsnog zouden laten doen – anders moesten ze vertrekken. En dat deden ze. Met behulp van vrijwilligers vonden moeder en dochter intussen een eigen appartementje in Nieuwpoort.

Verhalen zoals dat van Tkachenko zijn uitzonderlijk. Precies twee maanden nadat de federale regering met haar project #PlekVrij een beroep is beginnen te doen op Belgische gezinnen om Oekraïense vluchtelingen op te vangen, doen de meeste gezinnen die daarop zijn ingegaan, dat nog steeds. Dat blijkt uit een rondvraag door De Standaard bij vijftien Vlaamse steden en gemeenten. In Gent wonen intussen 207 Oekraïeners in gastgezinnen – volgens het stadsbestuur zonder veel moeilijkheden.

Toch geven veel gemeenten tegelijkertijd aan dat het aanvankelijke enthousiasme van veel mensen begint om te slaan nu de opvang langer duurt dan waar zij op gerekend hadden. Dat stelt ook de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) vast: ‘De enorme solidariteit was mooi, maar de impact is groter dan mensen hadden verwacht.’

Bovendien nadert de zomervakantie met rasse schreden, zegt Debbie Verlooy, diensthoofd Zorg en Welzijn in Bertem. ‘De gastgezinnen willen met vakantie, maar zien het niet zitten om hun gasten alleen in hun huis te laten. Na twee maanden zijn velen het stilaan wat beu.’ Vooral de ‘andere

Na twee maanden zijn velen het stilaan wat beu. Vooral de ‘andere manier van leven’ leidt hoe langer hoe vaker tot conflicten