Nieuw stikstofakkoord bedreigt ook Wijngaardberg
Tegen gemaakte beloftes in mogen een viertal fruittelers vanaf 2028 hun percelen die in beschermd natuurgebied liggen niet meer bemesten, waardoor hun voortbestaan wordt bedreigd.
Omdat de koeien van het melkveebedrijf van de paters van Averbode te veel stikstof zouden uitstoten, kreeg de abdijboerderij onlangs het bericht dat ze op grond van het nieuwe Vlaamse stikstofakkoord tegen 2025 de deuren moeten sluiten. Eenzelfde lot dreigt ook voor enkele landbouwers van de Wijngaardberg. Vanaf 2028 mag er volgens het decreet geen meststof meer worden gebruikt op gebieden die in Speciale Beschermingszones (SBZ) en in het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) liggen.
Een grote verrassing voor de betrokken fruittelers, een viertal met in totaal 10,5 hectare in beschermd natuurgebied, die ervan uitgingen dat zij zeker nog een generatie lang van de ontheffing van nulbemesting konden genieten. Nadat de zeventig hectare grote Wijngaardberg in 1977 – op vraag van de landbouwers nota bene – als natuurgebied werd ingekleurd, werd aan alle fruittelers daar immers deze ontheffing toegekend, waarna deze nog één generatie kon worden doorgegeven.
‘We dachten dat we zeker nog een tijdje veilig zaten’, aldus fruitteler Bart Verlinden (40), die samen met zijn echtgenote Ann Lissens (36) op vijftien hectare grond in Wezemaal appels en peren teelt. 1,5 hectare ervan bevindt zich in het beschermde natuurgebied. ‘Drie jaar geleden hebben we het bedrijf als vierde generatie van mijn vader overgenomen. We hebben onlangs nog investeringen gedaan, hebben nieuwe bomen besteld om op het bedreigde perceel te planten. Nu horen we plots dat we er in 2028 niet meer mogen bemesten, dan brengt dat niets meer op.’ Zo wordt niet alleen hun toekomst, maar ook die van hun tienjarige zoon gehypothekeerd. ‘Ook hij heeft landbouwersgenen’, aldus Ann Lissens. ‘Onze zoon wil altijd meewerken maar wij remmen dat af, de toekomst is te onzeker voor hem.’
Contractbreuk
Volgens de Boerenbond, die de protestactie in de populaire Bloesembar op de Wijngaardberg had georganiseerd, is de opgelegde regel niet alleen een contractbreuk, maar tevens inhoudelijk betwistbaar. ‘Het echte nut van het verbod op bemesting bij de fruitteelt op de Wijngaardberg, die hier nu al beperkt is, werd niet eens onderzocht’, zo luidt het.
Alhoewel de angst groot is, is de zaak volgens de Aarschotse burgemeester Gwendolyn Rutten (Open VLD) nog niet beklonken. ‘Het stikstofakkoord is een algemeen decreet, vooral bedoeld voor grote stallen, dat voorlopig geen rekening houdt met bepaalde specifieke situaties, zoals de fruitteelt op de Wijngaardberg’, zegt ze. Ze roept de fruittelers dan ook op om zo veel mogelijk studies aan te brengen die bewijzen dat landbouw en natuur hier duidelijk wel kunnen samengaan. ‘Daarnaast moet er ook dringend werk worden gemaakt van een GRUP Wijngaardberg om te zorgen voor een nieuwe inkleuring van de Wijngaardberg.’ Een voorstel dat zeker ook steun vindt bij fruitteler Verlinden. ‘Alle fruittelers moeten hier na deze generatie stoppen met bemesten’, reageerde hij nog. ‘Dan brengt het voor niemand nog iets op, en zal iedereen zijn grond goedkoop aan de overheid verkopen. Misschien is het dat wel wat ze willen.’
Conny Justé