‘Dikke vinger’ zette honderden miljarden op het spel

BEURS In de Londense vestiging van Citigroup is een fout gemaakt waardoor de beurskoers plots omlaag tuimelde.

Minstens één trader van de Citigroup-marktenzaal in Londen kan de bonus voor dit jaar waarschijnlijk op zijn buik schrijven. De Amerikaanse bank bevestigde dat een ‘fout bij het invoeren van een transactie’ aan de basis lag van de plotse en raadselachtige koersval die maandag de Europese beurzen trof. De Bel20 tuimelde toen plots van 4.067 punten naar 3.891 punten. Een daling van ruim 4 procent, zonder aanleiding. In Zweden ging de beursindex in enkele minuten met 7 procent onderuit. Honderden miljarden euro leken in rook op te gaan, maar na enkele minuten herstelde de koers weer even snel.

‘Mijn eerste reflex was: er is iets in Rusland of Oekraïne gebeurd, ofwel heeft een ECBbankier iets heel spectaculairs verklaard’, zegt Tom Simonts, financieel econoom en marktenspecialist bij KBC. ‘Maar toen na enkele minuten duidelijk werd dat er helemaal geen koersgevoelig nieuws was, bleek dat er ergens iets fout gegaan was.’

Algoritmes

Zo’n plotse koersval met dito herstel wordt een flash crash genoemd. Vaak liggen er menselijke fouten aan ten grondslag. In de beurswereld heet dat het fat finger-syndroom. Handelaars met dikke vingers slaan al eens een verkeerde toets aan, is de veronderstelling. De mea culpa van Citi lijkt erop te wijzen dat het ook dit keer om zo’n fout ging.

Dat zo’n simpele fout zulke vergaande gevolgen heeft, komt volgens Simonts door de algoritmes die grote delen van de markt sturen. Die zijn zo ontworpen dat ze anomalieën detecteren, zoals een onverwacht groot handelsvolume voor een bepaald aandeel. ‘Die algoritmes pikken zo’n verkeerde trade snel op en gaan ermee aan de slag. Vaak maken ze zichzelf zot: ze reageren op gevolgen van gevolgen. Maar zodra duidelijk is dat er geen echte aanleiding is, wordt de fout ook weer snel gecorrigeerd.’

‘Als een fors order wordt ingegeven voor een aandeel dat maar een paar cent ward is, kan het flink fout gaan’

Tom Simonts

Marktenspecialist KBC

Er zijn verschillende manieren waarop zo’n fout gemaakt kan worden, legt Simonts uit. Als bijvoorbeeld een fors order wordt ingegeven voor een aandeel dat maar een paar cent waard is, kan het flink fout gaan als een verkeerde code wordt ingetikt en per ongeluk een veel duurder aandeel wordt gekocht. Soms wordt ook een verkooporder ingegeven als een aankooporder wordt bedoeld. Kleine foutjes die grote gevolgen kunnen hebben.

Extra pijnlijk voor Citigroup is dat de bank twee jaar geleden al eens per ongeluk 893 miljoen dollar van haar eigen geld overmaakte naar geldschieters van het cosmeticabedrijf Revlon.