Waarom niet elke Afghaan in België kan blijven
MIGRATIE Niet alle Afghaanse asielzoekers hebben nood aan bescherming, legt Dirk Van den Bulck uit. De taliban viseren niet alle burgers.
Wies De Graeve en Tine Claus, de directeuren van Amnesty International en Vluchtelingenwerk Vlaanderen, schreven dat het CommissariaatGeneraal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) de situatie in Afghanistan niet correct inschat. Onze veiligheidsanalyse zou juridisch niet verantwoord zijn en niet stroken met de realiteit (DS 2 mei). Dat klopt niet.
Het CGVS biedt bescherming aan mensen die daar nood aan hebben. Dat doet het door consequent rekening te houden met de realiteit in de landen van herkomst, de individuele situatie van elke asielzoeker en de definities van vluchteling en subsidiaire bescherming, zoals die zijn vastgelegd in de wet, internationale conventies en door onder meer het Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg en het Hof van Justitie in Luxemburg. Andere factoren, zoals diplomatieke redenen, spelen geen rol.
De Graeve en Claus focussen alleen op de asielaanvragen van Afghanen die het Commissariaat-Generaal in maart geweigerd heeft. Dat is niet ernstig. Ze gaan eraan voorbij dat het CGVS de voorbije maanden veel mensen wel de status van vluchteling heeft toegekend. Het is evenmin ernstig te doen alsof het CGVS zich beperkt tot enkele specifieke profielen, zoals mensenrechtenactivisten of journalisten. Bij aanwijzingen dat iemand nood heeft aan bescherming, wordt steeds de vluchtelingenstatus toegekend. Het CGVS hanteert daarbij een ruime interpretatie van de definitie van vluchteling.
Geen willekeurig geweld
Het is wel juist dat het Commissariaat-Generaal in het algemeen de status van subsidiaire bescherming niet (langer) toekent aan Afghanen. Dat is verantwoord, aangezien de veiligheidssituatie is veranderd sinds de machtsovername door de taliban. De taliban vecht niet langer met het leger, de politie, milities en buitenlandse troepen verbonden met de vorige regering. Dat is algemeen erkend. Er is geen sprake meer van willekeurig geweld tegen burgers, wat de toekenning van subsidiaire bescherming in een oorlogssituatie zou verantwoorden. Er zijn nog steeds veiligheidsincidenten, maar het gaat dan voornamelijk om gericht geweld. Wie riskeert geviseerd te worden, kan bij het CGVS rekenen op bescherming als vluchteling. In die zin is de realiteit in Afghanistan anders dan die in Oekraïne. Het is dan ook niet verantwoord een parallel te trekken tussen de situatie van vluchtelingen uit Oekraïne en die uit Afghanistan.
Het is juist dat de sociaal-economische en humanitaire situatie in Afghanistan slecht is. Dat was al zo onder de vorige regering. De situatie is nog verslechterd sinds de machtsovername door de taliban. Maar zoals voor andere landen van herkomst valt de sociaal-economische of humanitaire situatie in het algemeen buiten het toepassingsgebied van de regeling van
internationale bescherming.
Wie migreert om sociaal-economische redenen, kan in het algemeen niet rekenen op een status van internationale bescherming. Dat is alleen mogelijk in uiterst precaire omstandigheden en wanneer die het gevolg zijn van opzettelijke acties. Ook dat is algemeen erkend.
Onderscheid maken
De situatie in Afghanistan is problematisch. Dat was zo onder het vroegere regime, dat is nog steeds zo onder het regime van de taliban. Wie nood heeft aan bescherming, kan op het CGVS rekenen. Maar niet elke Afghaan heeft bescherming nodig.
Zoals voor andere landen van herkomst moeten we ook voor Afghanistan een onderscheid maken tussen mensen die echt nood hebben aan bescherming en mensen die hun land verlaten hebben om andere redenen. Anders lopen we het risico het asielsysteem te ondergraven. Daar is niemand bij gebaat.
Het is niet verantwoord een parallel te trekken tussen de situatie van vluchtelingen uit Oekraïne en die uit Afghanistan