Infuus geeft vergeetachtige muis geheugen terug
Amerikaanse wetenschappers hebben een manier gevonden om het geheugen van bejaarde muizen op te frissen. Een geheugenpil voor mensen ligt nog niet meteen in het verschiet.
Het zou gegarandeerd een succes zijn: een pil die helpt om alles wat je bent vergeten weer uit je geheugen op te halen. Zo’n pil is nog niet voor morgen, maar Amerikaanse onderzoekers zijn er wel in geslaagd om het haperende geheugen van oude muizen te resetten. Dat deden ze door de proefdieren een infuus te geven met het hersenvocht van jonge muizen, rapporteren ze in het vakblad Nature.
De vergeten kennis die de onderzoekers bij hun laboratoriummuizen weer in herinnering brachten, hadden ze de dieren eerst zelf bijgebracht. Het betrof een aangeleerde aversie voor een gecombineerde lichtflits en pieptoon – signalen waarvan de dieren hadden geleerd dat ze steevast werden gevolgd door een elektrische stroom door de bodem van de kooi, resulterend in een pijnlijke schok in hun pootjes.
De aangeleerde schrikreactie volgend op het licht- en geluidssignaal, die de proefmuizen uitten door te verstarren in hun kooi, nam af naarmate de muizen ouder en vegeetachtiger werden. Bij twintig maanden oude muizen (proefmuizen worden gemiddeld zo’n 26 maanden oud) was ze vrijwel verdwenen. Maar wanneer de onderzoekers deze oude muizen een
Miriam Zawadzki en Maria Lehtinen infuus gaven met hersen- en ruggenmergvocht van 10 weken jonge muizen, bracht dat het geheugen van de dieren weer op peil en verstarden ze als vanouds bij de combinatie lichtflits-pieptoon.
Isolatielaag
Nader onderzoek suggereerde dat een groeifactor uit het hersenvocht (een eiwit dat de conditie van zenuwcellen onderhoudt en optimaliseert) mogelijk de afgesleten isolatielaag rond de hersenvezels van oude muizen had hersteld. Goede isolatie is een voorwaarde voor snelle en accurate signaaloverdracht in de hersenen van dieren en mensen.
Om die hypothese te testen probeerden de onderzoekers, onder leiding van Tony Wyss-Coray van de universiteit Stanford in de VS, het geheugen van oude muizen op te frissen door bij hen een oplossing te infuseren met daarin alleen de groeifactor (FGF17, voor de kenners). Met die aanpak konden ze het geheugenverlies van de oude muizen inderdaad omkeren: de dieren schrokken weer net zo hard van de lichtflits en pieptoon als in hun jonge maanden. Kennelijk had de groeifactor de haperende signaaloverdracht van en naar het geheugencentrum in de hippocampus van de muizen weer helemaal vlotgetrokken.
Praktische pil
Een praktische pil die behalve door muizen ook door oudere mensen kan worden geslikt, heeft het onderzoek nog niet opgeleverd. Maar op termijn zou het wel tot de ontwikkeling van dergelijke medicijnen kunnen leiden, schrijven Miriam Zawadzki en Maria Lehtinen (Boston Children’s Hospital), die niet bij het onderzoek betrokken waren, in een commentaarstuk in
Nature. ‘Nu we weten welke groeifactor het geheugen bij muizen kan opfrissen, kunnen we uitzoeken of die dat ook bij mensen doet.’ Zo’n pil zou een grote toekomst kunnen hebben om het geheugen van mensen op leeftijd en mensen met dementie te verbeteren – en wellicht ook dat van studenten en van iedereen die wel eens vergeet waar hij zijn huissleutels of telefoon heeft gelegd.
‘Nu we weten welke groeifactor het geheugen bij muizen kan opfrissen, kunnen we uitzoeken of die dat ook bij mensen doet’
Boston Children’s Hospital