‘Pas bij een therapeut gespecialiseerd in oorlogstrauma’s, werden we geholpen’
Het was geen liefde op het eerste gezicht tussen Marie Bamutese (39) en Peter Verlinden (64). Hun eerste contacten waren zuiver professioneel: Bamutese wilde een boek schrijven en ging daarvoor te rade bij de VRT-journalist. Samen schreven ze Marie. Overleven met de dood, een boek over Bamuteses gruwelijke ervaringen tijdens de Rwandese genocide in Rwanda, haar overlevingstocht in Congo en vlucht naar België. Verlinden is intussen met pensioen, Bamutese rondde afgelopen zomer haar masterstudie politicologie af en is nu aan de slag bij de FOD Binnenlandse Zaken.
Bamutese: ‘Ik ben een heel analytisch persoon, dus ja. We werkten ook lang samen aan het boek over mijn tragische jeugd. Peter kent mijn geschiedenis als geen ander. Dat is soms heel intens.’
Verlinden: ‘Ik zal nooit helemaal kunnen begrijpen wat Marie meemaakte. Ik heb het geweld als toeschouwer meegemaakt, niet als slachtoffer. Ook nu het boek al lang achter de rug is, speelt haar verleden nog altijd een centrale rol in onze relatie.’
Bamutese: ‘Je zult inderdaad nooit kunnen voelen wat ik heb meegemaakt, maar dat doet er niet toe. Het is je houding die telt, je erkenning.’
Verlinden: ‘We zijn verschillend, maar complementair. Ik kan erg rationeel zijn, mijn woorden wikken en wegen, terwijl Marie hier in huis veel directer communiceert.’
Bamutese: ‘Het ligt niet in mijn aard om in onze relatie rond de pot te draaien. Toen ik in 1999 in een asielcentrum in België was aangekomen, was het als Afrikaanse wennen aan de gereserveerde houding van de mensen om me heen.
Verlinden: ‘Klopt. Toch ben je geneigd om je eerst terug te trekken voor de confrontatie aan te gaan.’
Bamutese: ‘Ja, maar je weet waarom. Bij ons zeiden we le calme prévient de grands péchés.’
Zijn het dan individuele of culturele verschillen die spelen? Bamutese: ‘De grens daartussen is heel flou, we zijn ons daarvan heel bewust. Toch loopt het soms mis, maar bij welke koppels niet?’
Bamutese: ‘Pas zeven jaar geleden leerde ik een dokter-therapeut kennen, die onder meer gespecialiseerd is in oorlogstrauma’s bij soldaten. We zijn een paar keer samen gegaan. Dat heeft ons veel geholpen, zonder zijn advies was het moeilijker geweest.’
Verlinden: ‘We prijzen ons gelukkig met hem, want Maries eerste pogingen om gepaste ondersteuning te vinden, liepen niet goed af.’
Bamutese: ‘Toen ik pas in België was, ben ik drie keer naar een psycholoog gegaan: om me voor te stellen, mijn verhaal te doen en vaarwel te zeggen. De tweede psycholoog toonde me na een paar sessies een fragment uit zijn boek. Hij had er zonder te vragen mijn persoonlijke verhaal in verwerkt. Dat kwam als een mokerslag aan. Het is pas een derde hulpverlener die me echt heeft geholpen. Dankzij hem heb ik mijn verleden als vluchteling een plaats kunnen geven.’