Wie is Sergej Goeriëv
De Russische economie krijgt een enorme klap door de westerse sancties, zegt de econoom Sergej Goeriëv, die in 2013 vluchtte voor Poetin. Hij droomt van een betere toekomst voor zijn vaderland. ‘Oekraïne moet deze oorlog winnen.’
Sergej Goeriëv (50) was destijds rector van het economische instituut NES, in Moskou, en onderhield lange tijd goede banden met het Kremlin. Hij was ook adviseur van president Dmitri Medvedev (2008-2012). Toen Vladimir Poetin in 2012 opnieuw aan de macht kwam, begonnen de autoriteiten Goeriëv ‘lastig te vallen’. Hij had een kritische analyse geschreven over de veroordeling van de oligarch Michail Chodorkovski, een rivaal van Poetin. Ook hadden Goeriëv en zijn vrouw hun steun uitgesproken voor beginnend oppositieleider Aleksej Navalny, en hij had in het openbaar kritiek geuit op Poetin.
Na het grimmige verhoor belde Goeriëv een paar ‘vrienden, hooggeplaatste functionarissen’ op. ‘Zij vertelden me: jij moet een vliegticket kopen. Enkele reis. Dat heb ik gedaan.’
Momenteel woont Goeriëv in Parijs. Deze maand publiceert hij het boek Spin dictators, dat hij schreef met de Amerikaanse politicoloog Daniel Treisman. Het gaat over moderne dictaturen waarin machthebbers met goed doordachte methodes in het zadel blijven. Nepverkiezingen, onzichtbare sturing van de media, politieke pr. De bevolking metgeweld en intimidatie onderdrukken, zoals twintigste-eeuwse ‘angstdictators’ als Stalin en Mao dat deden, doen ‘spindictators’ als Poetin, Erdogan en Orban liever niet. ‘De oorlog tegen Oekraïne lijkt een point of no return in de ontwikkeling van Rusland tot angstdictatuur. In de eerste dagen van de oorlog werd het Poetin duidelijk dat dit geen korte operatie zou zijn, zoals de annexatie van de Krim (in 2014, red.). Publieke reacties werden met de dag negatiever. Daarom begon al in de eerste week van de oorlog regelrechte censuur. Ze sloten zowat alle onafhankelijke media, blokkeerden Facebook en Instagram. Als je dingen in het openbaar zegt die anders zijn dan de officiële versie, dreigt gevangenschap tot wel vijftien jaar.’
De zwakke Russische economie speelt een sleutelrol in Poetins besluit om ten oorlog te trekken – eerst in 2014, en nu weer, schreef Goeriëv onlangs in de krant Financial Times. Om zijn populariteit op peil te houden, wil de president de aandacht afleiden van de verslechterende economische situatie in Rusland, zegt de econoom. Het Russische bbp groeide tussen 2013 en 2019 weliswaar met 6 procent, maar het reëel beschikbaar inkomen voor huishoudens daalde tegelijk met 7 procent. ‘Ja, daar gaat het om. Poetin bekommert zich om zijn vrienden. Hij wil dat zij gelukkig blijven. Daarom sluist hij economische rijkdommen naar de rijken. Voor
• Sergej Goeriëv werd in 1971 geboren in Vladikavkaz, in de voormalige SovjetUnie.
• Voordat hij in 2013 Rusland ontvluchtte, was Goeriëv onder meer rector van het economische onderzoeksinstituut NES, in Moskou. Daarnaast was hij commissaris bij Sberbank, de grootste Russische bank. Tussen 2008 en 2012 zat hij in een adviesorgaan van president Dmitri Medvedev.
• Hij werkte tussen 2016 en 2019 als hoofdeconoom voor de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling in Londen.
• Hij is momenteel hoogleraar economie aan de universiteit Sciences Po, in Parijs. Goeriëv is actief voor het Antioorlogscomité van Rusland en voor Truerussia.org, een stichting die geld inzamelt voor Oekraïense vluchtelingen.
‘De sancties raakten Poetins vrienden, maar zij werden door het regime gecompenseerd met geld uit de zakken van gewone Russen’