Vaccins werken (lang), maar zijn niet overal te vinden

In het Verenigd Koninkrijk krijgen hoogrisicocontacten van personen met apenpokken een vaccin. Ook ons land heeft een strategische voorraad vaccins. Wat gebeurt daarmee?

Zolang de letsels van de pokken niet genezen zijn, raadt men patiënten met de apenpokken aan om in isolatie te gaan. Dat kan wekenlang duren. Aan nauwe contacten wordt gevraagd om tot 21 dagen lang waakzaam te zijn voor eventuele symptomen. Volgens het Europese gezondheidsinstituut ECDC zijn er nu al 67 besmettingen vastgesteld in negen landen, en dat vooral bij mannen die seks hebben met mannen.

Huisdieren

Het instituut roept lidstaten op om gevallen snel te identificeren, te behandelen, te melden en op te volgen via contactopsporing. Besmette personen wordt ook aangeraden om geen contact te hebben met huisdieren, zodat de ziekte niet via hen wordt overgedragen naar wilde dieren. Vooral knaagdieren, zoals de eekhoorn, zouden een natuurlijk ‘spaarbekken’ kunnen vormen, waardoor de ziekte naar de mens zou kunnen blijven overgaan.

Het ECDC roept landen ook op om hun voorraad antivirale middelen na te kijken, net als beschermende kledij – inclusief FFP2-maskers – voor zorgmedewerkers. Daarnaast vraagt het om ook de voorraad vaccins na te tellen. Tegen de apenpokken zelf zijn er geen vaccins. Maar vaccins tegen de gevaarlijkere pokken (variola), een ziekte die begin jaren 80 wereldwijd werd uitgeroeid, zouden ook voor 85 procent werkzaam zijn tegen de apenpokken. Onder meer door hoogrisicocontacten snel te vaccineren, zou de ziekte mee in toom gehouden kunnen worden.

Biologische terreur met pokkenvirussen indachtig, hebben de

Verenigde Staten een enorme voorraad vaccins, groot genoeg om het hele land mee in te enten. En in het Verenigd Koninkrijk krijgen hoogrisicocontacten nu al een prik.

Niet voldoende duidelijk

‘In België doen we nog geen inentingen’, zegt arts-onderzoeker infectieziekten Isabel Brosius van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen. ‘Voorlopig heeft de Risk Assessment Group geoordeeld dat de balans tussen risico en baten nog onvoldoende duidelijk is. België heeft een aanzienlijke stock van een tweedegeneratievaccin, in principe ook voor bioterreur. Er is ook al een derdegeneratievaccin, met minder ernstige bijwerkingen, maar dat is nog niet breed beschikbaar. De overheid zou er een order voor moeten plaatsen.’

‘Volgens mij is het wel zinvol om vaccins in te zetten bij bepaalde groepen en hoogrisicocontacten. Dat zou een epidemie kunnen indijken, die misschien grotere proporties kan aannemen. Dan moet er natuurlijk consensus over bestaan bij experts en beleidsmakers, en moeten mensen de voor- en nadelen kennen. Het vaccin heeft wel wat

Isabel Brosius bijwerkingen: je kunt er een paar dagen koortsig en ziek van zijn.’

Het ECDC zegt wel dat tweedegeneratievaccins geen licentie meer hebben. Of de Belgische vaccinstock nog ingezet kan worden, lijkt daardoor niet zeker.

Veel uitleg geeft de FOD Volksgezondheid momenteel niet. ‘We hebben de de Hoge Gezondheidsraad om een advies gevraagd over de vaccinatiestrategie tegen het apenpokkenvirus.’ Maar het is nog niet geweten wanneer dat advies klaar zal zijn.

‘Het kan zinvol zijn om vaccins in te zetten bij geselecteerde populaties en hoogrisicocontacten’

Bestaande immuniteit

Een aanzienlijk deel van ook de Belgische bevolking zal nog (deels) beschermd zijn door een wereldwijde vaccinatiecampagne uit de jaren 70. Volgens het ECDC neemt de bescherming doorheen de jaren af. ‘Al geven serologische onderzoeken aan dat de bescherming meer dan twintig jaar kan aanhouden.’

Tropisch Instituut

opinie.