Mens in de schemering
Wat als de evolutie een retourtje nam? Kati Heck vraagt het zich af in haar nieuwe solotentoonstelling Legende bij Tim Van Laere Gallery in Antwerpen.
Kati Heck hertekent de legende van de mens. Sinds de jaren 70 neemt het gemiddelde IQ van de mens weer af. Wat als de evolutie ten einde was en onze soort zachtjesaan zou terugkeren naar de toestand uit de tijd van de neanderthaler? Wordt het beter of slechter? Daarover spreekt de kunstenares zich niet uit. ‘Mijn eigen interpretatie vind ik nooit erg relevant.’ Liever spreekt het werk voor zich.
De blikvanger is een werk van 3,75 bij 4,20 meter groot. Dämmerung heet het, Duits voor schemering. ‘Evengoed slaat
Dämmerung op een toestand waarin je iets begint te beseffen.’ Net zo goed een broeierige schemerzone, dus. Kati Heck plaatst een stel mensen terug in een grot. Twee mannen dragen een onthoofde derde als een vers gejaagd hert aan een stok. De eerste heeft het hoofd bij de haren beet. Het slachtoffer is een clown, zo getuigen de grote schoenen en de rode, ronde neus. Is het feest voorgoed voorbij? Een vrouw spert de mond open in een wilde schreeuw. Haar opgeheven hand krijgt een tienvoudige schaduw: de aanval is ingezet. Een tweede vrouw is in volle val, de gezwollen neus voorspelt een harde smak. Hoewel de humor niet veraf is, is het beeld overwegend wrang. Enkel een nest witte eieren, veilig afgeschermd van de mensheid, biedt minimaal hoop. ‘Na mijn laatste show in Londen, die nogal feministisch en zwaar was, wilde ik iets vrolijks maken. Maar dat is het uiteindelijk toch niet geworden. Misschien zijn de tijden er iets te cynisch voor? Wel wil ik ellende altijd met humor blijven verbinden om het draaglijk te houden.’
Castratie
Dat blijkt ook uit de rest van de expo. In de ruimte staat een gele, pluizige sofa in de vorm van een maan, geïnspireerd op een knuffel die Kati Heck als baby had. De maan nodigt uit om te liggen, het beste perspectief op een rond schilderij aan het plafond. ‘Ik hou ervan als mensen bewegen op een tentoonstelling en er iets onverwachts kunnen doen. Ook laat het ze langer dan twee seconden naar het werk kijken. Zo snel raak je immers niet recht’, lacht ze. En dus liggen we nog even langer. De gezelligheid wordt snel grimmiger. Een opwaaiende rok, een witte slip. De bezoeker wordt de foute voyeur. De figuur op het doek kijkt dreigend terug. In een zakje zwiert ze twee gekleurde balletjes. ‘Eigenlijk gaat dit werk over castratie.’
Kati Hecks legende begeestert en blijft bij. Verderop hangen drie portretten van jonge mannen in poses als uit middeleeuwse schilderijen. Heiligen, martela