‘Duurzame en bioafbreekbare’ rietjes bevatten vaak PFAS

GEZONDHEID U vraagt het zich misschien al even af: hoe blijven die papieren rietjes in uw cocktail of in het drankbrik van de kinderen – toch enige tijd – bestand tegen vocht? Dat komt door stoffen in de rietjes die vochtafstotend werken. Maar niet zelden blijkt de coating een of meerdere PFAS te bevatten, de groep controversiële forever chemicals, bekend van de uitstoot van chemiebedrijf 3M in Zwijndrecht. Geïnspireerd door Amerikaans onderzoek gingen bachelorstudenten biologie van de UAntwerpen ook bij ons op zoek naar PFAS in veertig verschillende rietjes, twintig van papier, vijf van bamboe, vijf van plastic, vijf van roestvrij staal (RVS) en vijf glazen rietjes.

‘In vrijwel alle rietjes van plantaardige materialen werden PFAS gedetecteerd, maar de PFAS-concentratie en samenstelling varieerden tussen de verschillende rietjes. 16 van de 29 onderzochte PFAS werden daadwerkelijk waargenomen in ten minste één rietje’, zegt studente Pauline Boisacq. ‘Alleen de RVS-rietjes waren PFAS-vrij. Maar we hebben slechts een fractie van het totaal aantal gekende PFAS onderzocht, dus kunnen niet met zekerheid stellen dat deze PFASvrij zijn.’

Verrassend is dat volgens student Maarten De Keuster niet. ‘Veel van de composteerbare voedselverpakkingen die op de markt worden gebracht als milieuvriendelijke alternatieven voor plastic en piepschuim, bevatten PFAS. Dat maakt ze een stuk minder duurzaam.’

‘Ons onderzoek toont aan dat het gebruik van rietjes een blootstellingsbron kan zijn voor mensen. Dat is voornamelijk van belang voor kinderen’, zegt PFASonderzoeker Thimo Groffen.

Best geen rietje

De onderzoekers kunnen nog geen uitspraken doen over de mogelijke gezondheidsrisico’s, omdat het voorlopig onduidelijk is in welke mate PFAS in eten of drinken terechtkomt. De studie is wel ‘een alarmbel’. Karl Vrancken, de PFASopdrachthouder van de Vlaamse regering, zal de resultaten met experts bespreken. ‘Er loopt een Europese procedure voor uitfasering van PFAS in alle niet-essentiële toepassingen. Het beste alternatief is om geen rietje te gebruiken.’