Groene sigaretten

Biodiversiteit promoten, kwetsbare ecosystemen beschermen, geen primair woud ontbossen, bedrijfsafval recycleren en uiteindelijk zelfs volledig klimaatneutraal produceren. Het bedrijf dat die ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen opsomt in zijn recentste jaarverslag, is niet Oxfam Wereldwinkel. Neen, de doelstellingen komen uit het verslag van Philip Morris International, de Amerikaanse gigant die jaarlijks 9 miljard dollar winst maakt met de verkoop van (voornamelijk) sigaretten.

Philip Morris is lang niet de enige in de sector die graag uitpakt met donkergroene ESG-duurzaamheidsdoelstellingen (environment, social en governance). British American Tobacco (BAT), bijvoorbeeld, publiceert al vijftien jaar duurzaamheidsrapporten waarin het onder titels als better tomorrow zijn groene inspanningen in de verf zet – denk aan fabrieken aansluiten op groene stroom en afvalwater zuiveren. Het levert de grootste tabaksproducent ter wereld steevast een plaatsje op in de lijst ‘Europe’s Climate Leaders’, een rangschikking van de Britse zakenkrant Financial Times met de vierhonderd bedrijven op het continent die erin slaagden hun uitstoot het felst terug te dringen. In het geval van BAT gaat het om een afname van 22,1 procent tussen 2015 en 2020.

AAl was BAT in 2020 nog altijd verantwoordelijk voor een uitstoot van meer dan een half miljoen ton CO2. En dat is niet het enige. In twee gloednieuwe rapporten – met eveneens veelzeggende titels als Tobacco, poisoning our planet ( ‘Tabak vergiftigt onze planeet’) en Talking trash, behind the tobacco industry’s green pr (‘Achter de groene pr van de tabaksindustrie) – maakt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) brandhout van de groene claims van de tabaksindustrie. Want, argumenteert de WHO, in haar rapporten verzwijgt die wel een en ander. Dat ESG-rapporten bijvoorbeeld alleen kijken naar hoe een bedrijf iets produceert, niet naar wat het produceert en naar hoe duurzaam dat eindproduct is. En dat er geen standaarden zijn voor hoe ESG-rapporten openbaar gemaakt worden. Het staat tabaksbedrijven dus vrij alleen de conclusies te delen die hen goed uitkomen.

Zo eindigen ze ‘pervers hoog’ in de duurzaamheidslijsten, besluit de WHO, die spreekt van ‘pure greenwashing’. Dat dat geen onschuldige aantijging meer is, daar kunnen de toplui van de Duitse vermogensbeheerder DWS van meespreken. Eerder deze maand vielen bij hen tientallen speurders binnen, nadat een klokkenluider had bekendgemaakt dat ze hun bankactiviteiten veel duurzamer hadden voorgesteld dan ze zijn (DS 13 juni).

Philip Morris veegt de beschuldiging van greenwashing resoluut van tafel. ‘We vragen onze critici om naar de feiten te kijken’, zegt Miguel Matos, directeur van Philip Morris Benelux. ‘Onze inspanningen om ontbossing tegen te gaan en verantwoordelijk om te gaan met water, zeggen meer dan woorden.’

Maar maakt dat van de tabaksgiganten nu duurzame ondernemingen? Zijn ze goed bezig als ze massaal zonnepanelen op hun daken leggen en hun afval recycleren? Voor de acht miljoen rokers die elk jaar voortijdig sterven, maakt het antwoord op die vraag alvast niet veel meer uit.

Zijn tabaksproducenten goed bezig als ze zonnepanelen op hun daken leggen en hun afval recycleren?

In ‘De grote markt’ duikt de economieredactie dagelijks in een opmerkelijke beweging in de economische wereld.