Een pareltje uit de diepte
FILM Een herder kijkt toe hoe speleologen almaar verder afdalen in de derde diepste grot ter wereld. Wat gaat de mens het ver zoeken.
Een oude herder kijkt toe hoe een groep speleologen van zijn weide een kleine camping maakt, om even later af te dalen in een grot waar hij zelf zijn hele leven vooral niét in probeerde te vallen. Wat gaan zijn geleerde landgenoten uit het Noorden in hemelsnaam zoeken in dat donkere gat?
Aan de basis van Il buco ligt geschiedenis. In 1961 trok een groep speleologen naar het afgelegen landschap van Calabrië om af te dalen in de ‘kloof van Bifurto’, die tot op vandaag bekend staat als een van de diepste grotten ter wereld. Die historische expeditie wordt opnieuw opgeroepen door de Italiaanse regisseur Michelangelo Frammartino, die van de regio zijn cinema maakte.
En wat een regio! De 77-jarige chef fotografie Renato Berta (Au revoir les enfants) haalt het maximum uit het glooiende landschap, waar in een oksel van de bergen een dorpje besloten ligt als in een eeuwenoud verhaal. Het weidse landschap contrasteert met de benepen, slechts met een zaklamp verlichte afdaling in de grot: almaar dieper, tot je er claustrofobie van krijgt.
Net als Frammartino’s geitenherderfilm Le quattro volte, nu alweer 12 jaar geleden, is Il buco een haast woordeloos bucolisch gedicht, dat de kijkers als ware speleologen gedachten laat opdiepen. Wat is
cinema anders dan een grot? Wat is film anders dan licht en schaduw op de wand van die grot? Zoals de speleologen een einde bereiken van hun schijnbaar zinloze, maar voor henzelf betekenisvolle activiteit, zo ook nadert de oude herder zijn einde. Dit is, in alle eenvoud en stilte, fenomenale slow cinema.