Werkgevers kunnen meer doen dan afwachten

Elk debat over de automatische indexkoppeling van lonen en uitkeringen kent een vast verloop, als was het een ritueel. Zo ook dit keer, nu de doodgewaande inflatie zich weer diep in de economie verankerd lijkt te hebben. Werkgevers waarschuwen dat we, als exportland, problemen krijgen met de concurrentiekracht tegenover het buitenland en dat we jobs aan het vernietigen zijn.

Van werknemerskant komt het argument dat er tot voor heel kort helemaal niets mis was met de winstgevendheid van onze bedrijven. Ze deden het bijna allemaal beter dan ooit tevoren en konden hun aandeelhouders royale dividenden uitbetalen. Dat ze het nu wat lastiger dreigen te krijgen, kan geen reden zijn om het geld te gaan halen bij hun werknemers. Zo gaat het altijd.

Er zijn ooit momenten geweest dat het water zo hoog stond dat aanpassingen zoals de gezondheidsindex of een hoogst zeldzame indexsprong onvermijdelijk werden. Zelfs een naar links leunende coalitie ging toen wel eens door de bocht. De kans daarop is de voorbije jaren veel kleiner geworden. Voor het eerst sinds de nadagen van de Tweede Wereldoorlog hebben de socialistische partijen sterke concurrentie op hun linkerflank gekregen.

Dat maakt elke rekkelijkheid van centrumlinks onmogelijk.

De werkgevers lijken er zich nu bij neergelegd te hebben dat hun gelijk pas zal worden erkend nadat de hele ronde van indexaanpassingen heeft plaatsgehad. De loonkosten en de uitkeringen zullen dan met meer dan 10 procent zijn gestegen en de economie zal in haar voegen kraken. Pas als die pijn zichtbaar en voelbaar is geworden, kan er iets bewegen, denken ze. Dat premier De Croo gisteren op het politieke openingscollege van de UGent de lof zong van de indexkoppeling zal hen gesterkt hebben in de overtuiging dat het zinloos is nu de strijd te voeren. De geschiedenis komt wel hun kant op.

Maar de werkgeversorganisaties kunnen meer doen dan afwachten. Ze kunnen eens goed nadenken over een vorm van solidariteit die hun positie geloofwaardiger zou maken. Ja, er zijn veel bedrijven die tegen een muur lopen omdat ze hun gestegen kosten niet volledig kunnen doorrekenen aan hun klanten. Maar er zijn er ook die dat wel kunnen. Voor energiebedrijven komt er straks een mechanisme dat overwinsten afroomt. Maar wat gebeurt er met andere ondernemingen die weinig of niet lijden onder de crisis? Gezinnen met een goed inkomen zijn al op diverse manieren solidair met gezinnen die het lastig hebben. Als er onder bedrijven een vergelijkbare solidariteit zou ontstaan, zou de indexdiscussie eindelijk eens een vernieuwend verloop kunnen kennen.

Ze leggen er zich bij neer dat hun gelijk pas erkend zal worden als de pijn voelbaar is