Een lijn is dommer dan een cirkel
brief van de dag
Saudi-Arabië is begonnen met de constructie van wat zijn nieuwe megastad moet worden: The Line (DS 14 november). De stad zou alleen hernieuwbare energie gebruiken, er zouden geen auto’s rijden en toch zouden alle dagelijkse voorzieningen op nauwelijks vijf minuten wandelen liggen. Maar het meest opvallende is natuurlijk dat de stad een lange lijn van 170 km bij 200 m wordt. Volgens professor stedenbouw Maarten Van Acker kan die unieke vorm ‘een oplossing bieden voor het mobiliteitsprobleem’. Het is een raadsel hoe dat zou kunnen.
Van Acker zegt dat openbaar vervoer in The Line beter geregeld kan worden dan in België omdat hier alles veel te verspreid is. Dat komt vooral door de lintbebouwing. Maar als je kijkt naar The Line, zou je denken dat de ontwerpers onze lintbebouwing als inspiratiebron hebben gebruikt. Ze hebben immers gekozen voor de vorm die de stad maximaal uitspreidt. Ze hadden alleen maar slechter kunnen doen door The Line meer op een lijn te laten lijken: door ze nog smaller te maken. Als je de
gebouwen in je stad niet te veel wilt verspreiden, dan kies je voor een cirkel. Voor dezelfde oppervlakte als The Line heb je een cirkel nodig met een straal van ongeveer 3,3 km. Zo liggen twee gebouwen op maximaal 6,6 km van elkaar in plaats van 170 km. De ontwerpers van The Line mogen dan wel claimen dat je met een ultrasnelle trein of hyperloop, die niet bestaat, in twintig minuten aan de andere kant van The Line zult kunnen staan, ik zou sneller aan de andere kant van mijn cirkelvormige stad zijn met de fiets. Maar daarvan een inspirerende computeranimatie maken, is dan weer moeilijker.
De inefficiëntie van die lijnvormige stad is absurd. Als je wilt dat metrostellen kunnen kruisen, heb je minstens 340 km spoor nodig. Dat is bijna anderhalf keer zo veel als in Parijs, een stad met drie keer de
oppervlakte. En dan heb je nog maar een metrolijn die helemaal stilvalt als er op één plek een probleem is. Gelukkig zijn er nog de ‘volocopters’, kleine elektrische helikopters, die je door The Line transporteren en die de voordelen als rust en veiligheid van een autovrije stad meteen tenietdoen. De lijnvormige stad lost het mobiliteitsprobleem niet op, ze verergert het en dat doet ze met nog heel wat andere problemen. Ze verstoort natuurlijke habitats
extra fel, ze maakt de stad minder flexibel voor populatiegroei of -afname, ze bemoeilijkt de bouw, enzovoort. Maar dat maakt kroonprins Mohammad bin Salman niets uit, hij heeft de Huwaitat-stam al verjaagd of gedeporteerd om plek te maken voor zijn prestigeproject. Want zou het wel een Saudisch project zijn als er geen mensenrechten werden geschonden?