‘Waar moet je heen zonder geld, met een oude oma en een invalide man?’
De Russische troepen bestoken Cherson vanaf de linkeroever van de Dnjepr. De inwoners van de kleine huisjes aan de rechteroever zien de raketten dagelijks over hun hoofd vliegen. ‘Het huis van de buren heeft al veertien inslagen gekregen’, zegt Elena Schulz.
Vanuit Cherson, Oekraïne
De doffe knallen blijven maar komen. Het is maandagochtend in Cherson. De buurtbewoners die eerst nog op straat stonden, gaan haastig naar binnen. Dit is de zoveelste artillerieaanval van de Russen op de stad. Op het voetpad, aan de rand van het park, liggen enkele gewonden. Omstanders bellen een ambulance. Eén slachtoffer heeft de aanval niet overleefd en twee anderen zijn gewond.
Wat velen hadden voorspeld, lijkt te kloppen. De Russische troepen hebben zich op de linkeroever van de Dnjepr teruggetrokken en beschieten van daaruit de stad. Slobidka, de kleine, arme wijk op de rechteroever van de rivier, ligt op een afstand van zo’n 10 kilometer recht tegenover de Russische artillerie. ‘De beschietingen zijn dinsdag begonnen. Sindsdien zien we elke dag de raketten over ons huis vliegen’, zegt Elena Schulz. Tot nu toe is haar kleine woning wonderwel gespaard gebleven, maar het huis van de buren heeft de laatste vijf dagen veertien inslagen gehad. Elke volgende aanval kan Elena’s huis aan flarden scheuren.
Voorraadkelder van de buren
In de voorkamer, waar zij met haar invalide man woont, ligt een onafgemaakt spel patience op tafel. Kaarten, luisteren naar verdachte geluiden die een nieuwe aanval aankondigen en naar de kelder van de buren lopen: zo vult zij haar dagen. Al sinds vorige dinsdag houdt het gezin dag en nacht de kleren aan. In de voorkamer liggen de belangrijke documenten klaar die altijd mee naar de schuilkelder worden genomen en de rugzak met warme kleren voor de 13-jarige kleinzoon Danylo. ‘Bij elke aanval begint hij te trillen en te huilen. ’s Nachts slaapt hij niet meer’, vertelt Elena. De knaap heeft diepe donkere wallen onder z’n ogen, hij is uitgeput. Tot voor kort volgde hij dagelijks online les, in het Oekraïense
onderwijs. Daarna maakte hij een wandeling door de wijk. Nu is er geen elektriciteit en internet meer en heeft het huis geen contact meer met de wereld buiten de wijk. Danylo vult zijn dagen met zijn dinosaurussen, zijn lego en zijn angst.
Oma Olga Belaya, 94 jaar, met dikke Noorse sokken aan haar voeten en een rood sjaaltje rond haar hoofd, zit naast Elena op het bed. Ze heeft haar duistere slaapkamer, met tapijten aan de muur om de kou buiten te houden, verlaten om te luisteren naar wat haar dochter vertelt. ‘De Duitsers hebben ons nooit zo hard beschoten als de Russen nu’, zegt ze tussendoor. Oma Olga heeft het moeilijk, het liefst van al zou ze nu doodgaan, maar ze mag niet van haar dochter. Vorige week was het bijna zover. Het bankje waarop Olga maandenlang van de frisse lucht zat te genieten, werd door een raketinslag geraakt. Sindsdien komt ze niet meer buiten. Eigenlijk komt niemand van het gezin nog buiten. Tenzij ze halsoverkop naar de schuilkelder lopen, gemiddeld zo’n drie keer per dag.
De schuilkelder is een edel woord voor de voorraadkelder bij de buren, waar alleen enkele flessen water staan. Geen matrassen, geen stoelen. Soms wacht het gezin meer dan twee uur in de kelder waar ze van achter ben hen op de vlucht gejaagd. De wijk is uitgedund. En hoewel ze op een boogscheut van het centrum van de stad ligt, voelen de bewoners zich geïsoleerd. Sinds de bevrijding is er één keer een vrachtwagen in de wijk geweest om voedsel uit te delen. Het gezin van vier kreeg olie, suiker, bloem, koffie, melk, worst, snoepjes en chocolade. Genoeg om te overleven, te weinig om het goed te hebben. ‘We moeten bijzonder zuinig zijn, want we weten niet wanneer de volgende voedselbedeling zal zijn’, zegt vader Vladimir. Het gezin voelt zich in de steek gelaten.
‘O God, o God, o God’
Grootmoeder luistert naar het gesprek en zegt stilletjes ‘O God, o God, o God.’ Elke nacht bidt ze om God te vragen dat hij het huis en de familie spaart. Zij is niet de enige die ’s nachts ligt te woelen. Aangezien de Russen de stad ook ’s nachts beschieten, ligt het hele gezin een groot deel van de nacht wakker.
Natuurlijk willen ze weg uit hun huis aan de rivier. Een familielid heeft hun een appartement in de stad aangeboden, maar zolang daar geen elektriciteit is, willen ze er niet intrekken. Cherson verlaten, wat in deze omstandigheden de beste optie is, gaat niet. Waar moet je heen met een oude oma, een invalide man en een lege portemonnee? De bevrijding van de Russen was voor Elena een grote opluchting, maar de ellende is nog niet voorbij. ‘Nu de Russen onze stad bombarderen, is het voor ons gevaarlijker dan voorheen’.
‘De Duitsers hebben ons nooit zo hard beschoten als de Russen nu’