De triomf van de federale regering waar niemand over spreekt

Hier is iets wat ik niet snap. Hoe komt het dat Vivaldi nalaat de loftrompet af te steken over een van haar merkwaardigste verwezenlijkingen? Dan heb ik het over de sterkste daling van de armoede die we in tijden hebben gezien in ons land. Het is bij mijn weten zelfs de grootste afname ooit geregistreerd.

Als u zich afvraagt waarom u daar nog niets over hebt gehoord op radio of TV, of in uw krant, dan kan ik alleen maar zeggen dat ik het ook niet begrijp. Er kan geen voedselbank zijn waar een lange rij staat of het is voorpaginanieuws. Dan worden de hyperbolen bovengehaald.

Maar als het federaal statistisch bureau Statbel veruit de meest representatieve, betrouwbare, professioneel verwerkte cijfers over armoede uitbrengt, dan kraait daar geen haan naar. Dat is verbijsterend omdat de recentste cijfers dus de sterkste jaar-op-jaardaling tonen die ooit werd geregistreerd. En dat na decennia van bijna stilstand, alle ronkende politieke beloftes ten spijt. Je zou denken dat het een extra journaal waard is, maar nee.

Laten we het eens over die cijfers hebben. De laatste cijfers zijn voor 2021. Die hebben betrekking op het fameuze eerste coronajaar 2020, want armoede wordt gemeten op basis van inkomens van de huishoudens over de loop van een jaar.

Het aandeel van de Belgen in financiële armoede in België bedroeg in dat jaar 12,7 procent. Het jaar daarvoor was dat 14,1 procent en het jaar daarvoor 14,8 procent. Nu kun je dat niet veel vinden, maar tegen de achtergrond van cijfers die al jaren nauwelijks een cijfer na de komma schommelen, is dat een sterke daling. Omgerekend gaat het over zowat 159.000 minder Belgen in armoede in één jaar tijd. Als dat niet tot de verbeelding spreekt. Er zit altijd wat statistische ruis op die cijfers, maar dat is de grootteorde van de daling.

Als we nog verder teruggaan, wordt de daling nog sterker. In 2018 was de armoede zelfs nog 16,4 procent maar dat cijfer is niet echt vergelijkbaar met het huidige omdat Statbel andere en (globaal) betere data is gaan gebruiken voor de berekening. De berekeningswijze ligt nu trouwens ook meer in lijn met de andere landen waar we ons graag mee vergelijken.

Met die 12,7 procent mensen in financiële armoede vindt België weer aansluiting bij de kopgroep van de best presterende Europese

landen. De armoede in België is nu nauwelijks hoger dan in Denemarken en een stuk lager dan in Duitsland, Frankrijk en zelfs Nederland en Zweden. Dat is niet niks.

De armoede in België is nu een stuk lager dan in Duitsland, Frankrijk en zelfs Nederland en Zweden. Dat is niet niks

Hoe komt dat? In essentie omdat er met geld is gesmeten tijdens de coronacrisis. Dat begon al onder de regering-Wilmès, maar doorgaans staan zulke details politieke creditclaiming niet in de weg. Er was de uitbreiding van de tijdelijke werkloosheid, er waren de maatregelen voor zelfstandigen, federaal én regionaal. Er was het extra geld voor de OCMW’s. Er was massale steun voor de bedrijven. Te veel om op te noemen. Letterlijk tientallen miljarden zijn uitgedeeld. Ik heb destijds al voorspeld dat dit best wel eens tot een daling van de armoede zou kunnen leiden. Ik werd er vreemd op aangekeken.

Betekent dat nu dat onze overheden goed bezig zijn? Dat is iets anders. Armoede verminderen door met geld te smijten dat je niet hebt en zo diepe gaten in de begroting te slaan, is niet heel moeilijk. Dat is tijdens de coronacrisis gebeurd en daarna heeft de federale regering er nog een lap op gegeven met verhogingen van tal van uitkeringen, wat ook wel mocht. Nu doet ze voort met de uitbreiding van allerlei premies en sociale tarieven.

Een deugdelijk armoedebeleid op de lange termijn vergt vooral structurele hervormingen. Hoe vaak moeten we dat nog zeggen. Op de arbeidsmarkt is veel meer nodig dan die homeopathische arbeidsdeal. In de sociale zekerheid is er véél meer nodig dan de non-hervormingen in de werkloosheid en de nog erg beperkte ingrepen in de langdurige ziekte. De to-dolijst is zo goed als eindeloos.

En toch zou je denken dat wel iemand in de Wetstraat op het idee zou zijn gekomen de beschamende begrotingscijfers deels te ontmijnen door uit te pakken met ‘le retour du

coeur’ die het begrotingstekort gebracht heeft. Bij deze dan. Vivaldi kan blijkbaar altijd wat hulp gebruiken met cijfers.