De Croo zoekt vandaag broodnodig succesje
Krijgt Alexander De Croo vandaag de PS en de MR op één lijn over een nieuw loonakkoord, met een extra premie voor werknemers boven op hun geïndexeerde loon? Maar vooral: werkt Vivaldi nog?
‘In mensentaal: de btw-verlaging op energie wordt globaal gecompenseerd door een hervorming van de accijnzen met 2021 als referentie’, zei premier Alexander De Croo (Open VLD) gisteren in de Kamer, tot grote consternatie van de volledige oppositie. Daarmee ontweek hij handig de vraag of de permanente btw-verlaging de begroting van volgend jaar zal bezwaren, waardoor staatssecretaris Eva De Bleeker (Open VLD) die moest opstappen toch een beetje gelijk zou krijgen. Hij deed zijn uitspraak aan de zijde van de nieuwe staatssecretaris voor Begroting, Alexia Bertrand (Open VLD). De premier hoopt zo alvast voorlopig een streep te trekken onder twee moeilijke weken. Het vuur voor die ‘ellende’ werd aangestoken door stevig oppositiewerk van N-VAKamerlid Sander Loones.
Friendly fire
Maar er is De Croo weinig rust gegund. Gisteren kwam hij onder friendly fire te liggen van zijn coalitiepartners MR en CD&V. Kamerlid Marie-Christine Marghem (MR) had haar wetsvoorstel om de kernuitstap terug te draaien – met de zegen van haar voorzitter – mee laten ondertekenen door de oppositiepartijen N-VA en Défi. Een wisselmeerderheid over zo’n delicaat thema zou Vivaldi helemaal aan de rand van de afgrond brengen.
Reden voor Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert om zijn Franstalige collega toch even op te bellen. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez ontkende later op de dag dat het om een nieuwe aanval op de regering-De Croo ging. ‘Helemaal niet,’ zei hij aan De Standaard, ‘de tekst is ondertekend, maar we zullen ze niet op de agenda van de commissie plaatsen. We geven de regering de tijd om de lopende onderhandelingen af te ronden.
Maar er is urgentie.’
Op hetzelfde moment hekelde CD&V-voorzitter Sammy Mahdi de methode-De Croo in een opiniebijdrage in deze krant. ‘Kom met een andere methode’, klonk het. ‘Toon ambitie en moed. Maak een groot akkoord om de begroting van dit land recht te trekken. Alleen in een breder akkoord is elke partij bereid om over de eigen schaduw te stappen en taboes los te laten.’
Dat leidde vooral tot veel irritatie op het kabinet van de premier. ‘We verdoen onze tijd niet met Bouchez’, luidt het daar. ‘Zijn vicepremier, David Clarinval, werkt constructief mee in de regering, ook in het kernenergiedossier.’
De brief van Mahdi wordt afgedaan als een poging om Bouchez achterna te hollen. De regering zit in een negatieve spiraal. Vivaldi is altijd al geplaagd door een paar luid roepende voorzitters aan de zijlijn. Maar dat koor is almaar groter geworden bij gebrek aan regeringsresultaat. Meer en meer voorzitters kiezen eieren voor hun geld ten koste van de regering. In de hoop – wellicht ijdel – om toch nog een beetje de meubelen van de eigen partij te redden.
Nieuw loonakkoord
Dat vreet aan de autoriteit van de premier. Die negatieve spiraal doorbreken en het vertrouwen in de regering opnieuw opkrikken, kan alleen door succes te boeken. Vandaag wordt al een eerste test voor wat Vivaldi nog vermag. Krijgt de premier de PS en de MR op één lijn over een nieuw loonakkoord? Het is het enige punt op de agenda van de kern. Nadat het de sociale partners niet gelukt is om een nieuw loonakkoord te sluiten, ligt de bal opnieuw in het kamp van de regering.
Marge voor een algemene loonsverhoging boven op de indexering is er niet, maar de regering
Vivaldi is altijd al geplaagd door een paar luid roepende voorzitters aan de zijlijn. Maar dat koor is almaar groter geworden bij gebrek aan regeringsresultaat
bekijkt wel de mogelijkheid om bedrijven hun werknemers vrijwillig, boven op hun geïndexeerde loon, een fiscaalvriendelijke premie toe te kennen. De aanhoudende winstmarges bij sommige bedrijven laten dat toe, vindt minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS). De PS wil dan ook een ongelimiteerde premie, waarover vakbonden en werkgevers per sector of bedrijf kunnen onderhandelen. De liberalen, met de MR op kop, willen dat de premie maximaal 250 euro bedraagt. Bij het vorige akkoord, in 2021, mocht de premie maximaal 500 euro bedragen. Gemiddeld bedroeg de cheque toen 280 euro. Daarnaast willen de liberalen de bedrijven die het financieel moeilijk hebben de kans bieden om geen premie toe te kennen, ook al zijn de werkgevers en de vakbonden dat in hun sector overeengekomen.
Een ander heikel punt blijft de verdeling van de welvaartsenveloppe, een budget van zo’n miljard euro om de uitkeringen te verhogen boven op de indexering. De liberalen willen dat er minder geld dan vorige keer naar de werkloosheidsuitkeringen gaat, om het werken aan te moedigen. De PS wil eenzelfde verdeling als in 2021.