Wereldwijd protest verpest verkoopfeestje Amazon
Een verkoopfeestje in mineur. Dat dreigt Black Friday vandaag te worden voor Amazon. Miljoenen dollars verdient de webwinkel van Jeff Bezos normaal op deze dag met de verkoop van elektronica, speelgoed en boeken. De dag na de Amerikaanse feestdag Thanksgiving staat inmiddels wereldwijd bekend als een moment waarop winkeliers online flink stunten met afgeprijsde producten. Waardoor het voor Amazon traditioneel een van de drukste dagen van het jaar is, niet het minst omdat het kortingenbal op Black Friday ook buiten de VS almaar populairder wordt.
Het is dan ook opmerkelijk dat duizenden ontevreden werknemers van Amazon net vandaag hebben uitgekozen om in liefst 40 landen te staken en/of op straat te komen, inclusief in Brussel. ‘Make Amazon Pay’ is hun slogan. Waarmee ze niet alleen opkomen voor een hoger loon of betere arbeidsomstandigheden, maar tegelijk ook eisen dat het miljardenbedrijf van Jeff Bezos correct zijn belastingen betaalt, meer doet voor de planeet en stopt met het systematisch belemmeren van (Amerikaanse) werknemers die zich willen verenigen in een vakbond.
In Engeland dreigen sommige personeelsleden die staken, de helft van hun bonus van 500 pond (582 euro) mis te lopen
De lijst met geplande stakingen en protesten op Black Friday is divers en omvat alle continenten. In Frankrijk en Duitsland organiseren de vakbonden CGT en Ver.di stakingen in achttien grote distributiecentra om de bezorging van online bestelde producten te dwarsbomen. In hartje New York staat een demonstratie gepland voor het appartement van Amazon-oprichter Jeff Bezos aan 5th Avenue. In Amsterdam en Brussel staan solidariteitsacties gepland tegen onder meer ‘misbruik van belastingregels en van de planeet’, staat te lezen op de website van de protestcampagne.
Nieuw zijn de interne spanningen niet bij Amazon. Maar omdat het pakjesbedrijf doof lijkt voor het protest, groeit de onvrede elk jaar. Met name in de vele distributiecentra zijn veel werknemers overwerkt, worden ze slecht betaald en worden ze medisch vaak aan hun lot overgelaten. In de VS bijvoorbeeld werd een 42-jarige werknemer die deze zomer stierf aan een hartaanval (na oververhitting bij gebrek aan airco in de centrale zaal), pas na twintig minuten gevonden. Hoogstwaarschijnlijk een gevolg van de torenhoge prestatiedruk. Het Duitse voorbeeld spreekt boekdelen. Daar wordt de productiviteit nauwgezet bijgehouden door wiskundige algoritmes die de lat voor elke werknemer stelselmatig hoog leggen, ongeacht leeftijd of handicap. ‘Veel werknemers liggen nachtenlang wakker van hun persoonlijke prestatiecijfers’, getuigt vakbondsleidster Monika di Silvestre bij het persagentschap Bloomberg.
Bijkomend probleem: protest wordt systematisch in de kiem gesmoord, alle lastpakjes moeten eruit. Alleen de
manier waarop verschilt. In Engeland dreigen sommige personeelsleden die staken, de helft van hun bonus van 500 pond (582 euro) mis te lopen. In de VS werd een werknemer die actie voerde voor betere covidmaatregelen, recent ontslagen. Amazon – dat aankondigde 10.000 mensen te ontslaan – zegt in een reactie ‘niet perfect te zijn’, maar veel werk te maken van goede arbeidsvoorwaarden en een goed milieubeleid. Maar eerlijk, wie gelooft dat nog?
In ‘De Grote Markt’ duikt de economieredactie dagelijks in een opmerkelijke beweging in de economische wereld.