Vliegtaks bracht al ruim 11 miljoen euro op
LUCHTVAART De inkomsten van de vliegtuigtaks lopen ‘zoals verwacht’, maar of de taks ook de geambieerde gedragswijziging teweegbrengt, valt te betwijfelen.
In de eerste zeven maanden heeft de vliegtaks de Belgische schatkist al 11,6 miljoen euro opgeleverd. Dat blijkt uit cijfers die De Standaard bij de FOD Financiën heeft opgevraagd. Sinds april
betalen passagiers die vanuit een Belgische luchthaven vertrekken, een inschepingstaks (zoals ze officieel heet). Die viseert vooral korte vluchten, waarvoor klimaatvriendelijkere alternatieven beschikbaar zijn: wie minder dan 500 kilometer vliegt, betaalt 10 euro extra, voor vluchten verder binnen Europa is de belasting beperkt tot 2 euro en voor bestemmingen buiten Europa ligt het tarief op 4 euro.
De invoering van de taks kaderde in de ‘minitaxshift’, uitgewerkt door minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V), om mee de lasten op arbeid te helpen verminderen. Op voorhand had Van Peteghem erop gerekend dat de vliegtaks dit jaar 30 miljoen euro zou opbrengen, en volgend jaar 40 miljoen euro. Met 11,6 miljoen euro in zeven maanden – inclusief het drukke zomerseizoen – is nog niet de helft van het begrote bedrag binnengekomen. Maar er is uitstel van betaling verleend, zegt Francis Adyns, woordvoerder van de FOD Financiën, waardoor ‘het bedrag niet alle vluchten dekt’. De inkomsten kunnen dus nog oplopen, wetende dat er op 30 september nog maar 5,7 miljoen euro was opgehaald. Bij Van Peteghem is er dan ook geen reden tot ongerustheid. Het loopt ‘zoals verwacht’, zegt zijn woordvoerder.
Toen de minitaxhift werd onderhandeld, lag het aantal passagiers op Brussels Airport, de grootste luchthaven van het land, nog bijna de helft lager dan voor de coronacrisis. Maar vanaf april begon de situatie te verbeteren, en ondertussen schommelt het aantal reizigers in Zaventem nu al maanden rond de 80 procent van het niveau van 2019.
‘Idiote taks’
Luchtvaartmaatschappijen toonden zich van meet af aan kritisch voor de taks, en ondertussen werden er al twee juridische procedures tegen opgestart. Ryanair-topman Michael O’Leary sprak over een ‘idiote’ taks, omdat ze niet geldt voor transferpassagiers. Wie van New York naar Zaventem vliegt, en er overstapt naar een Europese of Afrikaanse bestemming, moet ze niet betalen.
Het sluit meteen ook aan bij de belangrijkste kritiek van heel wat economen en milieuactivisten: dat het onwaarschijnlijk is dat de vliegtaks leidt tot de verduurzaming van de luchtvaart, die de regering ambieert. Zo worden de inkomsten niet gebruikt om de luchtvaart te vergroenen, en lijkt het bedrag te laag om vliegreizen te ontraden. Bovendien worden langeafstandsvluchten, goed voor de helft van de Europese luchtvaartemissies, minder belast. Dat een belasting die minder kost dan een koffie op de luchthaven passagiers zou afschrikken, is onwaarschijnlijk. Maar hoe hoog ze dan wel zou moeten liggen, is zeer de vraag. Nederland verhoogt zijn vliegtaks volgend jaar alvast naar ruim 26 euro per vertrekkende passagier. Volgens een eerste effectenstudie zal het vliegverkeer daardoor in 2024 met 2 tot 6,2 procent verminderen.