Macron op bezoek om brokken te lijmen
De Franse president Emmanuel Macron gaat op staatsbezoek in de VS. Op het menu: plooien gladstrijken en protectionistische spanningen wegmasseren.
De Amerikaanse president Joe Biden en zijn voorganger Donald Trump zijn het over één ding eens: Frankrijk is een bondgenoot om warm te houden. Net als Trump stuurde Biden zijn allereerste uitnodiging voor een officieel staatsbezoek richting Parijs.
Toen Macron in 2018 op bezoek mocht bij president Trump, werd er gelachen en geknuffeld, en plantten beide heren samen een vriendschapsboom. Macron hoopte toen nog om Trump te kunnen charmeren en hem te overtuigen niet uit het klimaatakkoord van Parijs en de nucleaire overeenkomst met Iran te stappen. De ogenschijnlijke ‘bromance’ was van korte duur en de spanningen tussen beide landen liepen op, niet in het minst sedert Biden aan de macht is.
Irritant maar stabiel
De relatie tussen Biden en Macron ging woelig van start toen er in het geheim een deal werd gesloten tussen de VS, het VK en Australië over de aankoop van duikboten. Daarmee schoot Biden onder de duiven van Macron, die een Franse miljardendeal met Australië kopje-onder zag gaan.
Door Macron uit te nodigen, wil Biden die brokken wat lijmen. De Franse president, die voortdurend streeft naar een Europa dat minder afhankelijk is van Amerika, heeft de regering van Biden al vaker op de zenuwen gewerkt. ‘In de ogen van de Amerikanen blijft Frankrijk de irritante maar stabiele bondgenoot, vergeleken met de politieke chaos in het Verenigd Koninkrijk en de strategische schroom van Duitsland’, zegt VS-kenner Maya Kandel van Université Paris 3 in de krant Libération.
Rol op wereldtoneel
Irritant of niet, in het licht van de oorlog in Oekraïne heeft Amerika baat bij een sterk Europa en dan is Macron de beste gesprekspartner. Boris Johnson, Angela Merkel en Mario Draghi verdwenen in één jaar tijd van het Europese politieke toneel, Macron bleef, na een vrij makkelijke herverkiezing.
Macron is ondertussen op zoek naar een nieuwe richting voor zijn presidentschap. Dat ziet hij groots, met een hoofdrol op het wereldtoneel, terwijl het thuis wat moeizamer gaat. De globetrotter was net nog in Egypte, Tunesië, Bali en Thailand en wil nu de Europese belangen verdedigen in de VS.
Naast een bezoek aan de Nasa, gesprekken over kernenergie en China, een informeel etentje met het echtpaar Biden en een staatsdiner zal de nadruk van het bezoek op de oorlog tussen Rusland en Oekraïne liggen. Daar zijn wat meningsverschillen tussen de bondgenoten.
Macron heeft herhaaldelijk gezegd dat de oorlog moet eindigen aan de onderhandelingstafel en niet op het slagveld. Biden benadrukte dat alleen de Oekraïners zélf kunnen beslissen hoe en wanneer ze de strijd staken. De Amerikanen vinden ook dat de Franse bijdrage aan de Oekraïense strijdkrachten wel héél beperkt is (220 miljoen euro), terwijl Washington er miljarden tegenaan gooit.
Elektrische auto’s
Uiteindelijk gaan de meeste geopolitieke en militaire onenigheden over de vorm. Het is veeleer op economisch vlak dat de grootste storing zit op de Frans-Amerikaanse lijn. De recent aangenomen Amerikaanse klimaatwet, de ‘Inflation Reduction Act’, is een doorn in het oog van Macron. Die protectionistische wet wordt op 1 januari in de VS van kracht en wil met allerlei groene subsidies ‘Buy American’ promoten.
Vooral de staatssteun voor Amerikanen die een elektrische auto van Amerikaanse makelij kopen, schoot in het verkeerde keelgat. Frankrijk geeft ook forse subsidies voor elektrische wagens. Maar of die auto in Frankrijk, China of de VS werd gemaakt, doet er niet toe. Macron vreest, samen met de rest van Europa, dat Europese bedrijven door de klimaatwet concurrentienadeel zullen ondervinden en dat Europese bedrijven naar de VS gelokt worden. Als reactie wil de regering in Parijs een ‘Buy European’-actie op poten zetten.
Rumble in the jungle
De Franse president zal erop aandringen dat het zeker nu cruciaal is dat Europa sterker voor de dag komt, niet zwakker. Maar de kans dat Biden hieraan toegeeft is quasi onbestaande. In het beste geval kan Parijs uitzonderingen eisen voor een paar Europese fabrikanten. Macron hoopt vooral om het debat over een ‘Buy European Act’ in Brussel te versnellen.
Wat China betreft, is Macron van plan Biden eraan te herinneren dat Frankrijk geen bondgenoot is die braafjes aansluit bij de Amerikaanse visie van rivaliteit met Peking. ‘Wij zijn bondgenoten van de Verenigde Staten én wij zijn partners van China’, benadrukte Macron en hij waarschuwde dat ‘twee zeer opgewonden olifanten (de VS en China, red.) de andere dieren van de jungle bedreigen.’ In Washington konden ze er maar zuinigjes om lachen.
‘De VS en China zijn als twee opgewonden olifanten’ Emmanuel Macron Franse president