EU bereikt akkoord over prijsplafond voor Russische olie
De Europese Unie heeft een akkoord bereikt over een prijsplafond voor olie uit Rusland. Voor een vat ruwe olie zal het nog maximaal 60 dollar neertellen. Polen drong tot het einde aan op een lagere maximumprijs, maar stemde er toch mee in.
De Europese diplomaten die de voorbije weken een akkoord smeedden rond een prijsplafond voor Russische olie, moesten een ongemakkelijke waarheid verkocht krijgen aan hun regeringen. Na weken van onderhandelen hadden zij namelijk een compromis bereikt van 60 Amerikaanse dollar voor een vat ruwe olie uit Rusland. Alleen werd een vat ‘Urals oil’ – zoals de referentieprijs voor ruwe Russische olie heet – deze week verhandeld voor prijzen die schommelden rond de 48 dollar voor een vat. Een prijsplafond dat hoger ligt dan de huidige marktprijs zet natuurlijk niet meteen zoden aan de dijk als sanctiemiddel.
Het is meteen de reden waarom de onderhandelingen binnen de EU de voorbije weken zo moeizaam verliepen. Een maand geleden al besloot de G7 – de zeven rijkste industrielanden, aangevuld met de EU – om een prijsplafond voor Russische olie in te voeren. Daarover was snel overeenstemming gevonden. Alleen: op welke hoogte leg je dan dat plafond?
Pas vrijdag werd daarover dus een akkoord bereikt. De tijd begon dan ook te dringen. Op 5 december al – nu maandag – wilde de EU het van kracht laten worden.
Tweemaandelijks herzien
Ook nu weer bleken de laatste loodjes het zwaarst te wegen. Donderdagavond hadden de lidstaten al een overeenstemming bereikt om het compromis van 60 dollar per vat ruwe olie te behouden. Die initiele prijs zal half januari worden herzien, en daarna elke twee maanden, blijkt uit documenten die persagentschap Reuters kon inkijken.
Het voorakkoord hierover moest vrijdag nog wel schriftelijk worden goedgekeurd door de afzonderlijke lidstaten. Niet louter een formaliteit, bleek al snel. Vooral Polen en de Baltische Staten lagen eerder al dwars. Zij drongen aan op een prijsplafond dat Moskou zo hard mogelijk treft, veel lager dus dan 60 dollar. En ook nu weer twijfelde Warschau het langst over een finale goedkeuring. Op
basis van ingewijden wist Reuters in de loop van vrijdag te melden dat Polen de concrete werking van het mechanisme achter het prijsplafond ‘beter wilde bestuderen’. Meer specifiek bleken in Warschau nog vraagtekens te bestaan over hoe de tweemaandelijkse bijstelling van de maximumprijs concreet zou gaan.
Vrijdagavond stemde Polen dan toch in met het voorstel, onder meer doordat werd opgenomen dat die tweemaandelijkse herziening van het plafond minstens 5 procent lager zal moeten liggen dan de gemiddelde prijs voor Russische ruwe olie op de vrije markt. Warschau zag naar verluidt ook in dat een te lage maximumprijs het risico inhield dat Moskou de oliekraan volledig zou dichtdraaien – waardoor Europa midden in de winter vooral zichzelf in de voet zou schieten.
Hoe reageert Kremlin?
Het maakt de weg vrij voor een definitieve goedkeuring door de EU dit weekend. Daarna is het vooral afwachten hoe het Kremlin reageert. Aangezien het huidige prijsplafond boven de marktprijs ligt, maakt het vooralsnog weinig tot geen indruk. Sergej Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, noemde het prijsplafond donderdag ‘irrelevant’. Het Kremlin zei eerder ook al dat het geen olie meer zou verkopen aan iedereen die zich achter een prijsplafond schaart.
Toch zou het feit dat er überhaupt een akkoord is, als een succes kunnen worden gezien. Lange tijd lagen lidstaten als Griekenland namelijk dwars, uit vrees dat een plafond hun scheepvaartsector zou treffen. Bovendien staat de EU niet alleen met zijn prijsplafond, ook andere G7-landen werken aan gelijkaardige mechanismes. De hoop is dat uiteindelijk ook derde landen – zoals India, China en Turkije – niet meer zullen willen betalen dan wat de G7-landen nog op tafel leggen.
Sergej Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, noemde het prijsplafond donderdag nog ‘irrelevant’