Senegal kiest voor politieke vernieuwing
De Senegalese oppositiekandidaat Bassirou Diomaye Faye had maandag twee redenen om te vieren: hij werd 44 jaar én hij wint hoogstwaarschijnlijkheid de presidentsverkiezingen. De linkse panafrikanist belooft corruptie te bestrijden en een betere verdeling van de welvaart.
Voor veel Senegalezen was het een lange zondag. Door de ramadan stonden veel burgers van het grotendeels islamitische land al voor zonsopkomst op om te bidden, om vervolgens overdag te gaan stemmen en na zonsondergang opnieuw de straten in te trekken. Met vuurwerk en vuvuzela’s vierden ze de eerste resultaten van de vreedzame presidentsverkiezingen.
De huidige president, Macky Sall, waarschuwde vooraf om niet te vroeg victorie te kraaien. Maar de vroege feestelijkheden bleken terecht. De Senegalese kiescommissie meldde maandagnamiddag aan het persagentschap Reuters dat de resultaten van 90 procent van de stembureaus bekend waren en dat daaruit bleek dat oppositiekandidaat Bassirou Diomaye Faye zo’n 54 procent van de stemmen heeft gekregen.
Democratisch bastion
De feestelijke stemming in de hoofdstad weerspiegelt de reputatie die Senegal internationaal geniet. In de West-Afrikaanse regio, die wordt geplaagd door coups en corruptie, staat Senegal bekend als een democratisch bastion. Ook nu zouden de verkiezingen over het algemeen vreedzaam en rustig zijn verlopen. Op die manier wordt de vierde democratische machtsoverdracht ingezet sinds het land meer dan zestig jaar geleden onafhankelijk werd van Frankrijk.
Vlekkeloos was de aanloop allerminst. Begin februari kondigde aftredend president Sall aan de verkiezingen uit te stellen en niet te laten doorgaan op de initieel geplande datum, 25 februari. De Senegalezen, die ontevreden waren over de armoede en werkloosheid onder Sall, trokken daarop uit protest de straat op. Daarbij kwamen tientallen mensen om het leven. Faye spendeerde het grootste deel van die tijd in de gevangenis, omdat hij er in 2023 van was beschuldigd oproer en protest te veroorzaken. Pas tien dagen voor de verkiezingen werd hij vrijgelaten, met dank aan een nieuwe amnestiewet.
Of Fayes overwinning die democratische crisis van de afgelopen maanden kan oplossen, zal nog moeten blijken. Maar de Senegalese bevolking kiest duidelijk voor politieke vernieuwing. Tijdens zijn campagne beloofde hij een grondige verandering van het politieke systeem en een herstel van de ‘soevereiniteit’. Wat hij daaronder verstaat: corruptiebestrijding, een meer gelijke welvaartsverdeling en een regeerprogramma dat gebaseerd is op links panafrikanisme. Hij wil streven naar een sterkere samenwerking tussen Afrikaanse staten opdat die een prominentere rol kunnen spelen op het wereldtoneel.
“Volk heeft gesproken”
Faye zat tot tien dagen voor de verkiezingen in de gevangenis, omdat hij ervan beschuldigd werd oproer te zaaien
Fayes grootste concurrent, Amadou Ba, lid van de regerende coalitie en net als Faye in een vorig leven belastinginspecteur, hoopte maandag nog op een tweede ronde. Maar met meer dan 15 procent verschil geeft Faye hem het nakijken en is een tweede ronde naar alle waarschijnlijkheid niet aan de orde. Alleen als geen enkele van de zeventien kandidaten meerdandehelftvandestemmen haalt, zouden de Senegalezen opnieuw naar de stembus moeten.
Verschillende tegenstrevers erkenden ondertussen hun meerdere in Faye. Anta Babacar Ngom, de eerste vrouwelijke presidentskandidate in tien jaar, feliciteerde hem met zijn “onbetwistbare overwinning”. “Het volk heeft gesproken en wij respecteren dat democratische besluit”, zei ze in een statement op X. Ook Ba zou Faye al hebben gebeld om hem proficiat te wensen.