Waarom de neusstrip van Mpenza weer terug is
De iconische neusstrip lijkt bezig aan een revival in het peloton en op de voetbalvelden. Toch trekt de wetenschap de werking ervan in twijfel. “Er zal deels een placebo-effect zijn.”
Gent-Wevelgem, op goed negentig kilometer van de streep: aan kop van het peloton zijn vier ‘neuspleisters’ in één beeld te vangen. De dragers dragen elk een ander teamshirt: Mike Teunissen (Intermarché-Wanty), Jonathan Milan (Lidl-Trek), Gianni Vermeersch (Alpecin-Deceuninck) en Ben Turner (Ineos Grenadiers). Een dag eerder was de beruchte pleister ook al opgedoken in Dublin, op de neus van Rode Duivel Johan Bakayoko.
Een mens waant zich in de jaren 90, toen de neuspleisters plots alomtegenwoordig waren. In de Tour de France van 1997 droeg titelverdediger Bjarne Riis tijdens de proloog zelfs een exemplaar met het sponsorlogo van T-Mobile op. De koers volgde daarmee het voorbeeld van het voetbal, waar de neuspleister al op het EK 1996 zijn grote doorbraak kende. Internationaal staat oud-Liverpool-spits Robbie Fowler te boek als pionier. Bij ons was dat Emile Mpenza.
Nu duiken de pleisters dus opnieuw prominent op in het peloton. Ook Edward Theuns droeg er één tijdens Gent-Wevelgem: “Ze liggen gewoon bij ons in de bus”, geeft hij aan. “Mijn oog viel erop, dus ik dacht: ik ga er eentje plakken. Jonathan Milan zag mij bezig en besloot om hetzelfde te doen. Eerlijk: ik vind het er vooral ‘cool’ uitzien. Toen ik kind was droegen Mpenza en Jan Ullrich die ook. Het is bijna bijgeloof, zoals een renner graag zijn favoriete groene bril draagt. Zo’n pleister zet de neusvleugels een klein beetje open, maar ik weet dat het effect heel beperkt is.”
Theuns haalt een gevoelig punt aan: wetenschappers hebben sinds de jaren negentig veelvuldig onderzoek gedaan naar het effect van neuspleisters, die door producenten als Breathe Right oorspronkelijk in de markt werden gezet als middel tegen snurken. “Die pleisters maken het nauwste gedeelte van de neus wat wijder”, zegt neus-, keel- en oorspecialist Chloé Kastoer van het UZ-Gent. “Je kan het effect simuleren door je handen op je wang te leggen en de neusvleugels op te halen.”
Onschuldig en goedkoop
De pleisters maken de doorgang van de neus ruimer, maar zoals dokter Kastoer aangeeft: “Als remedie tegen snurken zijn ze doorgaans onvoldoende.” Ook studies naar effect bij sporters stelden weinig tot geen positieve effecten vast. Een meta-onderzoek van de Universiteit van Minas Gerais uit 2021 kwam tot de duidelijke conclusie dat zogenaamde ENDS (external nasal dilators) geen verbetering in VO2max, hartslag of gevoel van uitputting teweeg brachten. Een verklaring zou zijn dat de ademhaling bij hoge inspanning via de mond gebeurt en niet door de neus.
Waarom zoveel renners, voetballers of hardlopers de pleisters dan toch blijven gebruiken? “Deels zal zeker een placebo-effect spelen”, zegt Kastoer. Het werkt dus omdat sporters geloven dat het werkt. Of het geeft hen zoals bij Edward Theuns gewoon een goed gevoel. De neuspleisters zijn – anders dan de meeste wielerpraktijken uit de jaren negentig – geheel onschuldig: ze zijn gewichtloos, pijnloos, risicoloos en kosten max vijftig cent per stuk.
Ook Tim Wellens heeft er doorheen zijn carrière al veelvuldig gebruik van gemaakt, laatst nog in Milaan-Sanremo. “Ik ben fan”, zegt hij. “In Sanremo mocht ik Sloveense strips gebruiken van ploegmaat Domen Novak. Die zijn extra sterk en plakken extra goed. Je voelt het effect het best als je de pleister na de koers verwijdert. Dan zakt je neus bij manier van spreken een beetje in elkaar. Dus ja, ik geloof er wel in.”
“Je voelt het effect het best als je de pleister na de koers verwijdert. Dan zakt je neus bij manier van spreken een beetje in elkaar”
Tim Wellens
Renner UAE Team Emirates