“Ik heb de pillen vervangen door cultuur en verbinding”
Zevenentwintig was hij, toen zijn vader plots overleed en Tijs Synaeve (46) enkele maanden later hevige angstaanvallen kreeg. Wat begon met één benzodiazepine, eindigde in een ware partycocktail. “Ik ben nu vijftien maanden clean en besef dat als ik niks had ondernomen, ik er niet meer was geweest.”
“Omdat ik vijftien jaar lang grotendeels verdoofd heb geleefd, heb ik het gevoel dat ik veel tijd verloren ben. Daardoor voel ik me wat jonger dan leeftijdsgenoten. Niet dat ik geen mooie tijden heb beleefd, dankzij de medicatie kon ik zonder angsten en bij momenten zelfs in volle euforie leven. Maar het was onder invloed, voornamelijk van benzodiazepines. Daarvan afkicken was het zwaarste dat ik ooit heb moeten doen. Maar het heeft geloond.”
“Ik ben nu zesenveertig. Dat is al zeven jaar ouder dan mijn mama ooit is geworden. Ik was zestien toen ze overleed. Ze was al acht jaar ziek, borstkanker, maar kon met behandeling nog enkele jaren goed leven. Toen ik vijftien was, herviel ze en kreeg botkanker. Er was niks meer aan te doen.”
Als een Fruittella
“Ik herinner me nog dat mijn moeder dat laatste jaar beneden lag, in de sofa, en veel overgaf. Ik ontdekte port en dronk. Als ik enkele glazen op had, kon ik slapen. Ik hoorde mijn moeder niet meer overgeven, hoorde de zuurstoftank niet meer. Ik vond alcohol niet lekker, ik dronk enkel om mezelf te verdoven. Mijn vader had een carrière in het buitenland. Na de dood van mijn moeder was het devies: we doen door. Op zijn West-Vlaams.”
“In 2005, elf jaar na mijn moeder, overleed ook mijn vader. Heel onverwachts, aan een hartaderbreuk. Enkele maanden later kreeg ik mijn eerste angstaanval, in de supermarkt. Ik wist niet wat me overkwam, ik stond doodsangsten uit. Toen het ook gebeurde in de wagen, op restaurant of tijdens vergaderingen op het werk, zocht ik een psychiater op.”
“Het pilletje dat hij me voorschreef, de benzodiazepine Tranxène, hielp wonderwel. Alleen al het idee dat ik een tabletje op zak had dat binnen de twintig minuten werkte, hielp me functioneren. Maar gaandeweg had ik er meer nodig. Ik begon ze proactief in te nemen. Want waarom wachten op een angstaanval als je er een kan voorkomen?”
“Ik heb de psychiater duidelijk gevraagd naar de bewerkingen, en of het verslavend was. Hij stelde me gerust: ‘even verslavend als een Fruittella’. Volgens hem waren mijn angsten biologisch. Ik hoefde niet naar een verklaring in het verleden te zoeken. Dat ik mijn beide ouders vroeg verloor, kwam amper ter sprake. Zoals een diabetespatiënt insuline nodig heeft, zo verzekerde hij me, zo heb jij voor je brein je pillen nodig.”
“Ik was dankbaar. Mijn leven leek hemels. Maar ik raakte keer op keer goedbetaalde jobs bij de lokale overheid kwijt en raakte vervreemd van mijn omgeving. Ik onderhield amper nog contact met oude
“Ik weet dat veel mensen op dit moment even radeloos zijn als ik toen was. Aan hen wil ik zeggen: geef niet op”
vrienden, en leerde al zeker geen nieuwe mensen meer kennen. Op mijn werk kwam ik net op tijd toe en ging na een dubbele espresso en een halve benzo verdwaasd voor mijn scherm zitten. Ik kreeg niks meer gedaan. Stapels dossiers en opdrachten stapelden zich op terwijl ik, verdoofd, via Google Earth naar de meest afgelegen plekken op aarde reisde.”
Partycocktail
“Benzo’s werken als alcohol: hoe langer je ze neemt, hoe meer je ervan nodig hebt en hoe resistenter je ervoor wordt. Mijn angsten kwamen terug. In de zomer van 2016 bezocht ik, uitgehold door de paniekaanvallen, radeloos de psychiater. Die verklaarde me depressief, schreef me drie maanden thuis én schreef me nog meer pillen voor. Een andere benzo, een antidepressivum, een antipsychoticum en een spierontspanner, Baclofen, om de hunkering naar alcohol af te remmen. Een, zo ondervond ik later, levensgevaarlijke cocktail. Maar ook eentje die me fantastisch liet voelen.”
“Mijn leven werd één lange trip. Opgefokt door de antidepressiva, verlost van angst dankzij de benzo’s. Daarbovenop bezorgde de Baclofen, chemisch verwant aan de partydrug GHB, me een roes. Ik had het gevoel dat ik elk moment de grote pot van de Lotto kon winnen. Veel herinner ik me niet meer van die periode. Alleen dat ik op een dag een artikel las op de website van BBC, over een Lakota Chief die trouwde met een Belgische dame. Het koppel woonde al veertig jaar in een indianenreservaat in South Dakota. Van de ene dag op de andere gaf ik mijn job op en vertrok naar Amerika.”
“Als kind droomde ik ervan reporter of schrijver te worden. De cocktail van pillen maakte dat ik die jongensdroom achterna wilde. Mijn vader had me wat geld nagelaten; mijn vrouw overtuigde ik ervan dat ik vanaf nu journalist was. Het werd een twee maanden durende droomtrip in de Amerikaanse Midwest. Een heerlijke periode, die ik zonder de ‘everlasting partycocktail’ van mijn psychiater nooit had meegemaakt. Hij schreef zelfs een gewichtige Engelstalige brief, voor het geval ik met al die pillen aan de grenscontrole zou worden tegengehouden.”
“Maar toen ik thuiskwam, spatte de droom uit elkaar. Ik wilde schrijven, maar er kwamen geen woorden. Het lukte me niet. Vijf jaar lang zwalpte ik van de ene job naar de andere. Als rekkenvuller in een supermarkt kon ik collega’s niet bijbenen, zo verdoofd was ik. In de zomer van 2022 vertrok ik opnieuw naar South Dakota. Op zoek naar het zorgeloze geluk dat ik vijf jaar voordien had ervaren. Maar niets was nog hetzelfde.”
Verbinding als redding
“Ik kwam verward aan op de luchthaven en kon bij het ophalen van mijn huurwagen nauwelijks nog het contract lezen. Terwijl ik door Wyoming reed, leken alle wagens voor me te dansen als in een caleidoscoop. Om mezelf tot rust te brengen, dronk ik een sixpack Budweiser. De combinatie van benzo’s en alcohol kan leiden tot een hartstilstand, maar ik was radeloos.”
“Onderweg naar mijn neef in Salt Lake City vond ik in een boekhandel Blood orange night van Melissa Bond. Daarin beschrijft ze de gevolgen van haar verslaving aan benzodiazepines, maar ook het zware proces om er vanaf te raken. Ik besefte: als ik nog wilde leven, moést er iets veranderen. Ik kwam thuis en liet me onmiddellijk opnemen.”
“Wat volgde, was een absolute helletocht. De kennis over ontwennen van benzo’s is in België nog niet ver gevorderd. Ik bouwde alles af op vier dagen tijd, terwijl Angelsaksische specialisten het erover eens zijn dat bij langdurig gebruik een trage afbouw aangewezen is, om de ontwenningsverschijnselen te drukken. Ik deed vier nachten lang geen oog dicht. Hartkloppingen, zweten, vreselijke angsten. Ik hoorde geluiden, zag lichtflitsen. Mijn bloeddruk werd voortdurend gemonitord, omdat er gevaar was voor stuipen of een epileptische aanval.”
“Ik verbleef tien weken op de psychiatrische afdeling. Maar de dokter waarschuwde me dat ik me zeker nog een jaar erg slecht kon voelen. Ik heb een hele lieve vrouw met wie ik al bijna vijfentwintig jaar samen ben, en een geweldige dertienjarige dochter. Ik wilde dit goed doen, voor mezelf en voor hen. Mijn grootste angst was een onvoltooid leven. Ik wist: als ik hier niet vanaf geraak, wordt het mijn dood.”
“Ik heb alles wat me door professionals werd aangereikt met beide handen gegrepen. Groepstherapie, individuele therapie, EMDR-therapie, kook- en schrijftherapie. Toen ik na drie weken opname voor het eerst een weekend naar huis mocht, heb ik meteen een lezing bezocht. Over een man die een fietsreis maakte door Amerika. Ik begon almaar meer naar toneelvoorstellingen te gaan, naar lezingen, naar concerten, naar films. Ik voelde hoe hard me dat hielp om terug te verbinden met andere mensen. Met het echte leven.”
“Ik ben nu vijftien maanden volledig clean: geen medicatie, en ook alcohol komt er niet meer in. Ik durf zelfs amper nog een Imodium in te nemen, zo een afkeer heb ik van pillen gekregen. In plaats daarvan ben ik een cultuurveelvraat geworden. Ik heb ook een geweldige job gevonden, ik ben huisbewaarder van de Koninklijke Stadsschouwburg Brugge. Door het opnieuw verbinden met de ander heb ik dus niet alleen mezelf gered, ik heb er ook mijn beroep van kunnen maken. Het is fantastisch om van dichtbij te kunnen zien
hoe mensen samenkomen om naar iets te kijken waar ze zich misschien in kunnen herkennen, en om er achteraf over te praten.”
“Dat ik er nog ben, heb ik ook aan mijn vrouw, Betty, te danken. Ze is altijd, ook in mijn donkerste uren, in me blijven geloven. Ze was niet naïef, wel soms machteloos. We zijn al zo lang samen, maar vaak was ik verdoofd. Nu pas ontdek ik ten volle hoe geweldig ze is, hoeveel kracht ze toont om ook met de nuchtere Tijs om te kunnen. Ze is mijn link met de normaliteit, zeg ik vaak schertsend. Dankzij haar zorgzaamheid en geduld, sta ik nu met beide benen in de wereld.”
“Ontwennen van benzo’s en antidepressiva is het zwaarste dat ik ooit deed en wellicht zal doen. De langetermijneffecten, zoals bijvoorbeeld tinnitus, zijn ook nog niet helemaal weg. Maar het afzien heeft enorm geloond. Ja, alles komt nu zonder filter binnen. En dat is confronterend. Maar ik leef nu écht. Ik weet dat heel veel mensen op dit moment even radeloos zijn als ik toen was. Aan hen wil ik zeggen: geef niet op, de donkerste dagen lijken eindeloos, maar durf hulp te vragen. Er is hoop.”
Tweewekelijks vertelt iemand van telkens weer een andere leeftijd hoe die in het leven staat. Wilt u dat ook doen? Mail naar