Over en uit voor abortus, euthanasie en asbest
Te veel wetsontwerpen moeten nog goedgekeurd worden. Voor ‘spelletjes’ zoals wisselmeerderheden in de Kamer is er daarom geen plek, kwamen de meerderheidspartijen overeen.
Na de groenen was het dinsdag de beurt aan de communisten. In de commissie Justitie probeerde Kamerlid Sofie Merckx (PTB/ PVDA) in een allerlaatste poging de versoepeling van abortus erdoor te krijgen. Tevergeefs, bij de stemming verlieten de leden van de meerderheid de zaal. Als lid van de meerderheid verzet CD&V zich tegen de voorgestelde termijn waarbinnen een zwangerschapsafbreking wordt toegelaten. “We blijven oproepen tot een wisselmeerderheid”, reageerde Merckx.
Enkele weken geleden groeide inderdaad de vrees dat wisselmeerderheden de coalitie uit elkaar zou spelen. Maar de wensen van Merckx zijn ijdel. Vorige vrijdag vergaderden de fractieleiders van de meerderheid samen met de regeringstop. De werkzaamheden tot 9 mei (de ontbinding van het parlement als aanloop voor de verkiezingen) passeerden de revue. Evengoed werd gepraat over onderwerpen die gevoelig waren voor een wisselmeerderheid: abortus, euthanasie bij mensen met dementie, de partijfinanciering en een nieuwe regeling voor asbestslachtoffers.
Naar verluidt was er een grote eensgezindheid: geen avonturen. Vivaldi raakt het over die vier onderwerpen sowieso niet eens. Rond asbest lijkt op papier een vergelijk mogelijk, maar de MR eist dat elke parlementaire tekst daarover ook het fiat krijgt van de regering. Dat maakt de timing erg krap. Ook voor euthanasie rest er veel te weinig tijd om naar behoren uitgediept te worden. Inzake de aanpassing van de partijfinanciering staan de Franstalige partijen (met de PS en MR op kop) lijnrecht tegenover de Vlaamse, al zijn die het onderling niet over alles eens.
Nog 55 ontwerpen
Het wetsvoorstel rond abortus is al sinds de vorige legislatuur kanten-klaar, de conclusies van een expertencommissie spoorden met de inhoud. De PS had het makkelijk kunnen indienen, de wisselmeerderheid lag voor het grijpen. Maar de Franstalige socialisten hielden zich gedeisd. Niet dat ze zich zo collegiaal opstellen naar CD&V. Maar de partij wilde absoluut een mislukking vermijden. Samen beschikken CD&V, de N-VA en Vlaams Belang over voldoende Kamerleden om de eindstemming flink te vertragen, ja zelfs over de verkiezingen te tillen.
Bovendien heeft de PS, net als bij de andere meerderheidspartijen, nog heel wat ontwerpen in het vuur liggen. Die mogen niet in gevaar komen. Die afweging woog het zwaarst. In totaal moeten er voor begin mei nog 55 regeringsontwerpen worden goedgekeurd. Vaak gaat het om werkstukken waaraan flink wat overleg voorafging. Wisselmeerderheden kunnen dat werk als een kaartenhuisje in elkaar doen storten. Een meerderheidspartij die bij een wisselmeerderheid aan het kortste eind trekt, zint immers op wraak.
De discussie over asbest was bovendien een ontnuchterende ervaring. Intern was afgesproken dat de leden van de meerderheid tegen het voorstel van Valerie Van Peel (N-VA) zouden stemmen. Haar aanpak bedreigde, behalve producent Eternit, ook flink wat bouwbedrijven. Uiteindelijk onthielden twee leden van de meerderheid zich, onder wie Kristof Calvo (Groen). Hij werd bedolven onder kritiek. Meteen begreep hij dat een wisselmeerderheid rond de hervorming van de partijfinanciering als een boemerang in zijn gezicht of dat van zijn partij zou terechtkomen.
Lopende zaken
In totaal moeten er vóór 9 mei nog 55 regeringsontwerpen goedgekeurd worden. Vaak gaat het om werkstukken waaraan flink wat overleg voorafging
In de aanloop naar de stembusdag kan er natuurlijk campagne worden gevoerd. Doorlopend proberen de partijen en ministers voorstellen in de markt te zetten waarover er binnen de regering geen eensgezindheid bestaat. Maar de zogenoemde onafhankelijkheid van de Kamer ten spijt, blijft een wisselmeerderheid een brug te ver. Dat is goed voor wat politiek theater en profilering, maar binnen de meerderheid wordt niemand er echt beter van, was de eindconclusie van het gezamenlijke overleg. “Vrijheid/ blijheid eindigt in een totale kakofonie.”
Rest nog de bezorgdheid over de stabiliteit van de regering. Struikelen in het zicht van de meet, het zou wat zijn. “Vivaldi is solider dan men denkt” merkte een fractieleider op. De kans is klein dat er na de verkiezingen snel een nieuw kabinet in de steigers staat. De regering-De Croo staat nog flink wat maanden aan lopende zaken te wachten. Voor het parlement blijft zo’n machtsvacuüm een feest, met steeds wisselende coalities tot de regering is gevormd.