Met aanvallen op World Central Kitchen schiet Israël ook zichzelf in de voet
World Central Kitchen pionierde met voedselleveringen voor Gaza over zee. Met de aanval op een humanitair konvooi keldert Israël ook een belangrijke component van zijn eigen plan voor Gaza.
“Het werk van World Central Kitchen is kritiek, zij staan op de frontlijn van de menselijkheid”, sprak de Israëlische legerwoordvoerder
Daniel Hagari dinsdagmiddag. Uit zijn serene toon viel bijna niet af te leiden dat zijn leger enkele uren eerder een humanitair konvooi van World Central Kitchen (WCK) gebombardeerd had en daarbij zeven medewerkers van de ngo had gedood. De organisatie kreeg sinds het begin van de oorlog naar eigen zeggen ruim 43 miljoen maaltijden tot bij de hongerlijdende Gazanen. “De voorbije maanden heeft het Israëlische leger nauw samengewerkt met WCK om hen te helpen hun nobele missie te vervullen om voedsel en humanitaire hulp te brengen naar de mensen van Gaza”, vertelde Hagari, met emotie in de stem. “WCK kwam ook de Israë-li's helpen. Na de slachtpartij van 7 oktober waren zij een van de eerste ngo’s ter plekke.” Zo’n open Of World Central Kitchen oren heeft naar Hagari’s lofbetuigingen, is twijfelachtig. Het gebombardeerde konvooi was uitgereden met de expliciete toestemming van het Israëlische leger. Israëlische drones schakelden de wagens één voor één uit. “Dit is niet alleen een aanval op WCK, het is een aanval op humanitaire organisaties die opdagen in de meest penibele omstandigheden, in een situatie waarin voedsel een oorlogswapen is”, reageerde ceo Erin Gore in een mededeling. “Dat is onvergeef-lijk."
World Central Kitchen zette prompt zijn voedselleveringen doekje uit Israëlische hoek voor een hulporganisatie in Gaza is uitzonderlijk. Het Israëlische leger (IDF) was de voorbije maanden altijd milder voor WCK dan voor VNorganisaties als UNRWA of andere ngo’s zoals Artsen Zonder Grenzen.
Voedsel als wapen
over zee stop. In afwachting van de drijvende haven die Amerikaans president Joe Biden beloofde, had WCK een geïmproviseerde aanlegsteiger gebouwd om hulp per schip mogelijk te maken. De ngo schortte ook haar andere activiteiten in de regio op. Een nog beperktere toestroom van voedsel zal de hongersnood in de Gazastrook nog doen toenemen.
Die honger woedt, omdat het Israëlische leger de werking van VNorganisaties in het gebied bemoeilijkt. Vooral de UNRWA is daarbij een doelwit. Israël beschuldigt de organisatie al jarenlang van banden met Hamas, vooralsnog zonder concrete bewijzen. De Israëli’s hoopten dat andere ngo’s, zoals WCK, de leemte zouden vullen die de VN-organisaties in Gaza achterlaten.
Dat plan valt nu in duigen, vertelde een anonieme Israëlische ambtenaar dinsdagavond aan de Israëlische krant Times of Israël. Er
zou geen alternatief plan zijn voor WCK als de ngo beslist om haar activiteiten in Gaza niet te hervatten. World Central Kitchen staat bij veel Israëli’s op een goed blaadje, omdat het zich doorgaans niet waagt aan politiek getinte statements. “Ze zijn geweldige mensen”, zei de Israëlische ondernemer Tomer Goldberg dinsdagavond op de Israëlische legerradio. Goldberg werkte samen met WCK in de nasleep van de aanval door Hamas op 7 oktober. “Ze hebben geen politieke agenda. Ze helpen de hongerige vluchtelingen voeden, punt.”
In gastbijdragen voor de Israëlische krant Yedioth Ahronoth en de New York Times toonde WCK-oprichter José Andrés zich woensdag uitzonderlijk scherp en direct. “We vragen niet welke religie je aanhangt. We vragen gewoon hoeveel maaltijden je nodig hebt”, schrijft de Spaans-Amerikaanse sterrenchef. “We kennen de Israëli’s. Israeli’s weten, in hun hart, dat voedsel geen oorlogswapen is. Israël is beter dan de manier waarop deze oorlog gevoerd wordt. Het is beter dan voedsel blokkeren voor burgers.
Het is beter dan hulpverleners doden die hun bewegingen met het Israëlische leger coördineren.”
“Het Israëlische leger moet vandaag de landroutes openen voor voedsel en medicijnen. Het moet stoppen met burgers en hulpverleners doden. Het moet vandaag de lange weg naar vrede inzetten.” Het onderzoek naar de aanvallen op het humanitaire konvooi dat het Israëlische leger beloofde, “moet beginnen aan de top” van het leger, aldus Andrés.
De schijnbaar gelaten reactie van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu op de dodelijke drievoudige aanval (“Dat gebeurt in een oorlog”) valt bij Andrés in slechte aarde. Hij noemt het incident een directe aanval, die alleen kon plaatsvinden “als direct resultaat van een beleid dat humanitaire hulp afkneep tot er nauwelijks wat overbleef”. Als de Israëli’s de hulptoevoer over land niet zo sterk zouden belemmeren, waren leveringen over zee niet nodig geweest. “Het is geen teken van zwakte om vreemden te voeden, het is een teken van kracht”, besluit Andrés zijn gastbijdrage. “Het volk van Israël moet zich op dit donkerste moment herinneren hoe echte kracht eruitziet.”
“Israëli’s weten in hun hart dat voedsel geen oorlogswapen is. Israël is beter dan de manier waarop deze oorlog gevoerd wordt”
Sinds Haïti
Andrés riep World Central Kitchen in het leven na een bezoek aan Haïti in 2010, net na de zware aardbeving die de hoofdstad Port-au-Prince in puin gelegd had. Sindsdien biedt de organisatie wereldwijd steun waar de voedselzekerheid in het gedrang komt. De organisatie bood voedselhulp na natuurrampen, maar ook in oorlogsgebieden als Oekraïne. Daar werd WCK al snel een van de zichtbaarste organisaties op het terrein en bereidde het al miljoenen maaltijden. Ook in Gaza was de ngo al een tijd actief.
De dood van zeven medewerkers is een zware klap voor de organisatie. “Het spijt me zo, mijn vriendin. Ik wou dat ik je nooit had ontmoet”, schrijft Andrés op X boven een video van Zomi Frankcom, een Australische WCK-medewerkster die dinsdag stierf. “Ik wou dat ik World Central Kitchen nooit had opgericht. Je zou vandaag nog in leven zijn.”
José Andrés
Oprichter World Central Kitchen