CO2-uitstoot industrie en elektriciteit duikt omlaag
De Europese zware industrie en elektriciteitsproducenten zitten plots op schema om hun CO2-doelstellingen tegen 2030 te halen. Als de daling van de uitstoot zich voortzet, uiteraard.
De emissies van de Europese industrie en elektriciteitssector daalden vorig jaar met liefst 15,5 procent, de grootste daling ooit. Dat blijkt uit cijfers die de Europese Commissie publiceerde. De sectoren zitten nu aan 47 procent minder CO2-uitstoot dan in 2005. De afgesproken 62 procent tegen 2030 komt zo binnen bereik.
Daarvoor moet die daling zich uiteraard voortzetten. Volgens de Commissie was de daling bij de zware industrie niet alleen het gevolg van efficiëntiewinsten, maar ook van een lagere productie, en dus van de slechte conjunctuur.
Maar het gros van de daling is te zien in de elektriciteitssector, die een uitstootdaling van liefst 24 procent liet optekenen. De snelle omschakeling naar hernieuwbare energie is daar volgens de Commissie de belangrijkste factor in. Ook waterkracht en kernenergie spelen een rol. Kolen- en gascentrales draaiden vorig jaar opvallend minder. In Duitsland daalde de opgewekte kolenstroom zelfs met 48 TWh (1 miljard kWh) naar 132 TWh.
Luchtvaart stootte meer uit
De zware industrie en elektriciteitssector vallen onder wat in EUjargon het ETS-systeem heet: voor elke ton CO2 die bedrijven uitstoten, moeten ze een emissierecht kopen. Het aantal beschikbare emissierechten daalt jaarlijks, met als opzet om tegen 2030 die 62 procent minder uitstoot te halen.
“Het ETS-systeem doet wat het moet doen”, zegt professor Marten Ovaere (UGent). Door de hoge prijzen voor emissierechten – ze werden vorig jaar verhandeld tegen prijzen tot 100 euro per ton CO2 – was het voor de Duitsers goedkoper om elektriciteit uit windenergie (Denemarken) en kernenergie (Frankrijk) in te voeren, dan die zelf te produceren.
Tegelijk werden vorig jaar liefst 2,5 miljard emissierechten vernietigd die in een soort reservepot waren gestopt. Dat komt ongeveer overeen met de uitstoot van de industrie en de elektriciteitssector voor twee jaar. Door die rechten te schrappen, zullen de doelstellingen voor 2030 met minder uitstoot onderweg gerealiseerd moeten worden.
De prijs van CO2-rechten is intussen fors gedaald tot zo’n 60 euro per ton CO2, maar ook dat bewijst volgens Ovaere dat het systeem werkt. Doordat steen- en bruinkool minder interessant worden, daalt de vraag naar emissierechten die ze nodig hebben voor hun CO2-uitstoot.
Niet elke sector die onder het ETS-systeem valt, deed het overigens goed: de luchtvaartsector stootte zelfs 10 procent meer uit door de heropbloei na corona.
Het goede nieuws voor de ETSsector betekent bovendien nog niet dat het algemene doel, een daling van de hele Europese CO2-uitstoot met 55 procent tegen 2030, binnen bereik is. Daarvoor moeten bijvoorbeeld ook de verkeers- en
Dit betekent nog niet dat het grotere doel, een daling van de hele Europese CO2-uitstoot met 55 procent tegen 2030, binnen bereik is
landbouwsector en kleinere bedrijven hun doelstelling halen. Dat is voorlopig niet het geval.
Volgens een schatting die de Europese Commissie eind vorig jaar bekendmaakte, schieten de plannen die de Europese landen daarvoor hebben ingediend, tekort. Ook de Vlaamse regering doet niet wat Europa van haar verwacht.
Boosdoeners
Wereldwijd is er nog werk om de klimaatverandering tegen te gaan. De meeste bedrijven die fossiele brandstoffen produceren, hebben hun productie in de zeven jaar na het klimaatakkoord van Parijs nog opgevoerd in plaats van verlaagd, blijkt uit Carbon Majors Database, een studie naar de grootste uitstoters ter wereld. Het gaat dan vaak om staatsbedrijven. Saudi Aramco, (het Russische) Gazprom en Coal India vormen de top drie van bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de grootste uitstoot tussen 2016 en 2022.
De studie toont ook aan hoe de uitstoot geconcentreerd zit bij een beperkt aantal bedrijven. 88 procent van de wereldwijde uitstoot kan gelinkt worden aan 117 producenten. Historisch (sinds 1854) is China de grootste uitstoter. Het is verantwoordelijk voor 14 procent van de CO2 die de mensheid de lucht heeft ingestuurd. België komt in de studie niet voor.