De schaakstreamer die ‘als hobby’ wil meedingen naar de wereldtitel
Hij ziet wedstrijdschaken louter als hobby en verdiende miljoenen als schaakstreamer. Toch waagt enfant terrible Hikaru Nakamura zijn kans op het Kandidatentoernooi, in een poging te mogen schaken om de wereldtitel. “Toernooien zijn als een soort vakantie.”
De Amerikaan Hikaru Nakamura, zoon van een Japanse vader en een Amerikaanse moeder, stootte in 2011 op zijn 23ste door naar de schaakwereldtop, toen hij het Tata Steel-toernooi in het Nederlandse Wijk aan Zee won. Hij had toen oud-wereldkampioen Garry Kasparov als trainer, zoiets helpt. Sindsdien behoorde Nakamura onafgebroken tot de betere spelers, maar zijn ambities verschilden van die van zijn collega’s. “Ik wil best ooit wereldkampioen zijn, maar heb geen idee of dat ook echt zal gebeuren. Veel belangrijker vind ik het om de Amerikaanse kinderen te inspireren met mijn schaak, ik wil schaken in de VS weer even populair helpen maken als in de hoogdagen onder Bobby Fischer. Dat vind ik veel belangrijker dan wereldkampioen te worden.”
Bij de uitbraak van de covidpandemie zag Nakamura 2.0 het levenslicht. Live schaken aan het bord was vanwege corona twee jaar lang verboden. Nakamura rook zijn kans en vond zichzelf opnieuw uit. Hij begon een nieuw bestaan als schaakstreamer, onder de naam GMHikaru: hij speelde, becommentarieerde en analyseerde online zijn schaakpartijen voor een snel aanzwellend publiek van met hem chattende amateurschakers.
Ook andere streamers, zoals de zussen Alexandra en Andrea Botez, GothamChess of Anna Cramling wisten een publiek van honderdduizenden te trekken, maar GMHikaru stak erboven uit met ruim twee miljoen volgers op Twitch en bijna twee miljoen abonnees op Youtube. Dat schaakstreamen legde hem geen windeieren: in enkele jaren wist Nakamura een fortuin op te bouwen dat tussen 30 en 50 miljoen euro wordt geraamd. Alleen de beste speler ter wereld, de Noor Magnus Carlsen, kan met hem wedijveren, maar die diende daarvoor wel nog gewoon schaaktoernooien te winnen.
Wildcard voor de fun
Misschien ook door zijn streamingsucces brandde het Heilige Schaakvuur bij Nakamura duidelijk minder dan bij de concurrentie. Hij keerde in 2020 het wedstrijdschaak zelfs twee jaar de rug toe. Twee jaar later accepteerde hij veeleer voor de fun een wildcard voor een toernooi van de Wereldschaakbond Fide. Tot zijn verbazing won hij. Meteen in de zevende hemel? Nee, Nakamura bleef zijn onderkoelde, zakelijke zelf: “Er is geen bonusprijs, dus betekent dit niks. Wat kan het mij schelen!”
Hij plaatste zich zo wel voor het Kandidatentoernooi van 2022, waarvan de winnaar om de wereldtitel mag kampen, maar maakte daarover spottend een video met de titel Not caring my way to the Candidates. Uit GMHikaru’s gedrag sprak geen bovenmatige interesse in de wereldtitel: hij speelde elke dag een Candidates-partij van zes, zeven uur, gaf daarna interviews, ging daarna online, deed nog wat interviews voor Twitch en verzorgde als toetje op de cake een analyse van zijn gespeelde partij op Youtube. Desondanks deed de ‘hobbyist’, tot lichte verbijstering van de andere topschakers, daar lang mee voor de tweede plaats, waarmee hij zich had kunnen plaatsen voor een match om de wereldtitel. “Wat wil je? Ik zie toernooien als een soort vakantie voor wat ik normaal doe”, grijnsde Nakamura.
T-shirt
In enkele jaren wist Nakamura met schaakstreamen een fortuin op te bouwen dat tussen 30 en 50 miljoen euro wordt geraamd
Ook al is hij een hyperpopulaire streamer, een lieverdje kan je de soms arrogante GMHikaru bezwaarlijk noemen. Vóór een onlinepartij tegen ’s werelds beste Magnus Carlsen droeg hij een niets aan de verbeelding overlatend T-shirt met de boodschap ‘I literally don’t care’ (Het kan me letterlijk niets schelen). Ook stak hij zijn vuisten zegevierend omhoog toen Carlsen ongelukkig met zijn vinger over zijn computermuis slipte, zo een verkeerde zet deed en verloor.
Bij het Kandidatentoernooi met acht spelers, dat woensdag in het Canadese Toronto is begonnen en tot 23 april loopt, geldt Nakamura (ouderdomsdeken met zijn 36 lentes), samen met zijn landgenoot Fabiano Caruana als topfavoriet. Ook nu houdt GMHikaru er de luim goed in. Dinsdag, kwam hij met de volgende boodschap op X: “Naar het goede voorbeeld van Bobby Fischer vele jaren geleden, heb ik besloten mij uit de Candidates terug te trekken en mijn plaats door te geven aan grootmeester Wesley So. Ik zal zijn prestaties in de Candidates wel becommentariëren op mijn social media.” Waarna hij ‘braafjes’ present tekende tijdens de voorstelling van de deelnemers.