Israël verliest, ook als Hamas wordt verslagen

Volgens de Israëlische premier Benjamin Netanyahu is zijn land na een halfjaar oorlog nog maar “één stap verwijderd van de overwinning”. De uitdrukking dat een oorlog alleen maar verliezers kent, is duidelijk niet aan hem besteed. Nochtans is dat cliché zelden zozeer bewaarheid als bij dit conflict.

De Israëlische premier definieert de overwinning als: Hamas verslaan en de overblijvende gijzelaars bevrijden. Als dat zou lukken, heeft Israël zijn doelstelling bereikt. Maar een echte overwinning zal dat niet zijn. Ook Israël zal dit conflict als verliezer moeten beëindigen. Misschien niet in militaire termen, maar wel in morele zin. De veelvuldige overtredingen van het oorlogsrecht zijn er het bewijs van. Het droevige dieptepunt was de aanslag op de hulpverleners van World Central Kitchen. Maar het verlies van deze levens is even dramatisch als die van de talloze onschuldige Palestijnse burgers die de afgelopen maanden onder de bommenregens zijn gesneuveld.

Ook om nog een andere reden is Israël evenzeer een verliezer als Hamas. Zelfs als Hamas vernietigd zou worden, is de ondergrond van haat waarop de terreurbeweging gegroeid is, eerder versterkt dan verzwakt. Door zoveel dood en verderf te zaaien, heeft Israel een voedingsbodem gelegd waarop het geweld nog vele jaren kan gedijen. Israël lijkt ervan uit te gaan dat de Palestijnen hun frustraties niet zullen kunnen botvieren als de repressie maar hard genoeg is. Dat lijkt een gok waarvan het onzekerheidsgehalte het cynisme misschien nog overtreft.

Maar niet alleen Israël heeft veel verloren in dit conflict. Dat geldt voor de hele westerse wereld. Het afgelopen halfjaar is de illusie teloorgegaan dat voor westerse democratieen de maatstaf van het internationaal recht heilig is. Er wordt niet met één maat en één gewicht gemeten, zo is gebleken. Het is een vaststelling die inwoners van de rest van de wereld ongetwijfeld goed in de oren zullen knopen. Vooral omdat de buitenproportioneel grote invloed die het Westen zich op veel gebieden nog altijd toe-eigent, in die landen met argusogen bekeken wordt.

Ongetwijfeld zijn de Palestijnen de allergrootste verliezers van de oorlog. Maar ondanks al het verlies aan levens, aan hoop en aan illusies, hebben de Palestijnen ook iets gewonnen. De bezorgdheid over hun lot is internationaal toegenomen. Maar het valt te betwijfelen of dat hun iets zal opleveren.

Door dood en verderf te zaaien, heeft Israël een voedingsbodem gelegd waarop het geweld nog vele jaren kan gedijen