Israël vraagt – en krijgt – sancties tegen Iran
De VS en Europa bereiden sancties voor tegen Iran. De Israëli’s krijgen zo plots weer internationale steun, maar bij een te agressief antwoord op de Iraanse aanval kan die zomaar wegsmelten.
“Behalve het militaire antwoord op de drone- en raketaanval leid ik een diplomatiek offensief tegen Iran”, schreef de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Israel Katz dinsdagmorgen op X. Katz stuurde naar eigen zeggen brieven naar 32 landen, waarin hij strengere sancties vroeg tegen Iran. Zijn oproep viel niet in dovemansoren. De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen gaf aan dat alle opties op tafel liggen om “de kwaadaardige en destabiliserende activiteit” van Iran te verstoren.
Afleiding van Gaza
Yellen benadrukte dat het niet de bedoeling is dat extra sancties de humanitaire situatie in Gaza nog nijpender zouden maken. “Netanyahu wil de aandacht afleiden van Gaza en focussen op zijn confrontatie met Iran”, vreest Ayman al-Safadi, de Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken.
Ook de lidstaten van de Europese Unie overwegen sancties tegen Iran. In een informele vergadering overlegden de Europese buitenlandministers dinsdagavond over maatregelen. Beslissingen waren nog niet mogelijk, benadrukte Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van de EU voor Buitenlandse Zaken, na afloop, maar de aanscherping van bestaande sancties tegen Iran ligt zeker op tafel. Vooral onderdelen voor de Iraanse drones komen daarbij in het vizier. “Maar we mogen Gaza niet vergeten”, besloot Borrell, die opriep tot een staakthet-vuren.
Katz vroeg de 32 landen ook om de Iraanse Revolutionaire Garde als terreurorganisatie te bestempelen. In de VS staat die al op de lijst van terreurorganisaties, in Canada geldt alleen de clandestiene Quds-vleugel als terreurgroep. Die organiseert de Garde-operaties in het buitenland.
De kans is klein dat de EU overgaat tot zo’n veroordeling. Borrell gaf in januari 2023 al aan en herhaalde dinsdag dat de EU dat niet kan doen zonder dat de Revolutionaire Garde of een lid ervan veroordeeld is wegens terrorisme in een lidstaat: “Dan kijken we op Europees niveau, maar er moet eerst een gerechtelijke beslissing zijn.”
Behalve het diplomatieke offensief tegen Iran blijft het ook afwachten hoe Israël militair zal terugslaan na de massale drone- en raketaanval van zaterdagnacht. “Iran zal niet ongestraft wegraken met deze agressie”, zei legerwoordvoerder Daniel Hagari dinsdag. Ook stafchef Herzi Halevi beloofde dat Iran een Israëlisch antwoord mag verwachten.
“Israël zal met strategische wijsheid reageren” Benny Gantz
Lid Israëlisch oorlogskabinet
Vanuit het Israëlische leger komt gespierde taal, zoals de uitspraken van Halevi en Hagari, maar elders klinken voorzichtigere geluiden. “Israël zal met strategische wijsheid reageren,” zei Benny Gantz, minister in het oorlogskabinet, “op de plaats, het tijdstip en de manier die het kiest.” Premier Benjamin Netanyahu blijft al sinds zondag opvallend stil.
De Iraanse aanval leverde Israel hernieuwde internationale steun op bij zijn bondgenoten, na maanden van toenemende kritiek. Halevi denkt dat “de Iraanse aanval nieuwe mogelijkheden voor samenwerking heeft gecreeerd in het Midden-Oosten”. De bondgenoten, de Amerikaanse president Joe Biden op kop, zetten aan tot terughoudendheid bij een eventuele reactie op de aanval. Biden waarschuwde al dat de VS een aanval op Iran niet zouden steunen.